Η επέλαση της ακρίβειας, αλλά και της μετάλλαξης Όμικρον απειλούν την οικονομία και θέτουν εν αμφιβόλω την επίτευξη των στόχων, αλλά και την ομαλή λειτουργία της αγοράς.
Κάθε ημέρα που περνάει, τόσο αυξάνεται η ανησυχία στο οικονομικό επιτελείο για την επόμενη ημέρα, που ενώ μερικούς μήνες πριν προοιωνιζόταν ως ιδιαίτερα ευοίωνη, πλέον τα πάντα έχουν αλλάξει για μία ακόμη φορά.
Εκείνο που φοβίζει περισσότερο είναι η αρχή της νέας χρονιάς, που εκείνη την χρονική περίοδο συμπίπτουν δύο δυσμενείς εκτιμήσεις. Η πρώτη έχει να κάνει με την Όμικρον που οι επιστήμονες θεωρούν ότι τότε θα έχει δείξει τα δόντια στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, ενώ στις αρχές Ιανουαρίου θα φανούν στην αγορά σοβαρές ανατιμήσεις τις οποίες έχει φρενάρει η εορταστική περίοδος.
Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες ήδη οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας και του χονδρικού εμπορίου έχουν ενημερώσει ήδη τους πελάτες τους, ότι έρχονται ανατιμήσεις σε μία σειρά αγαθών, δεδομένου ότι δεν μπορούν άλλο να τις απορροφήσουν το αυξημένο κόστος.
Μέχρι σήμερα σε συμφωνία με το λιανικό εμπόριο έχουν συγκρατήσει στο μέτρο του δυνατού τις τιμές και αυτό θέλοντας να μην επηρεάσουν την χριστουγεννιάτικη αγορά.
Την περίοδο των εορτών πραγματοποιείται σχεδόν το 30% του ετήσιου τζίρου και κανείς δεν θα ήθελε να μπει φρένο στην κατανάλωση. Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξαν οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, οι οποίοι έστειλαν μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ότι δεν θέλουν να διαταραχθεί η ισορροπία που υπάρχει αυτή την συγκεκριμένη χρονική περίοδος.
Αυτό σημαίνει ότι από το νέο έτος θα υπάρξουν νέες πιέσεις στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς σε σημαντικό βαθμό. Το παραπάνω σε συνδυασμό με το ότι το κόστος ενέργειας καλπάζει.
Σε καμία περίπτωση βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι ήδη δεν υπάρχουν αυξήσεις ήδη στην αγορά. Η μοναδική διαφορά είναι ότι έχει γίνει μία προσπάθεια οι αυξήσεις να συγκρατηθούν.
Έτσι λοιπόν αυξημένη κατά 5% η μέση τιμή για το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι το 2021 σε σχέση με το 2020 σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, με βάση τις αγορές από τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ Σύμφωνα με τα ευρήματα 1 στους 2 καταναλωτές αποδίδει τις ανατιμήσεις στις αυξήσεις των διεθνών τιμών πρώτων υλών.
Η έρευνα που βασίζεται σε τιμοληψίες από καταστήματα μεγάλων σουπερμάρκετ και σε συνεντεύξεις με στελέχη της αγοράς για την εκτίμηση-πρόβλεψη τους για τις τιμές την εβδομάδα ως τα Χριστούγεννα, παρουσιάζει μία αύξηση της τάξης περίπου των 5 ευρώ στο χριστουγεννιάτικο καλάθι, στα μεγάλα σούπερ μάρκετ.
Από τις 22 υποκατηγορίες προϊόντων που εξετάζονται η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στην τιμή του αρνιού κατά 24%, η τιμή του οποίου παραμένει υψηλότερα από το Πάσχα και μετά με τις συνθήκες προσφοράς και ζήτησης να μην έχουν αλλάξει ως τότε. Αντίθετα, η μεγαλύτερη μείωση καταγράφεται στην τιμή της τομάτας κατά 25%, λόγω των ευνοϊκών καιρικών συνθηκών.
Σε σχέση με το εύρος τιμών στο οποίο έχει πρόσβαση ο καταναλωτής, η μέση διακύμανση των τιμών των προϊόντων παραμένει αυξημένη και υπολογίζεται περίπου στο 35-38% της αξίας τους.
Όλοι οι επιμέρους δείκτες παρουσιάζουν αυξήσεις (δημητριακά, έλαια, κρέας, γαλακτοκομικά, ζάχαρη) με μεγαλύτερες αυξήσεις από αυτές να καταγράφονται στα φυτικά έλαια και στα δημητριακά.
Όπως σημειώνεται οι ανατιμήσεις είναι αναμενόμενες καθώς εδώ και αρκετούς μήνες καταγράφονται πληθωριστικές πιέσεις οι οποίες είναι κυρίως εισαγόμενες.
Ένα σημαντικό μέρος των αυξήσεων τιμών πρώτων υλών φαίνεται να έχουν απορροφηθεί από τους ενδιάμεσους κόμβους της αλυσίδας παραγωγής και διάθεσης, παραγωγούς, μεταποιητές, προμηθευτές και το λιανεμπόριο στην Ελλάδα, κάτι που όμως ήταν πρακτικά αδύνατο να συνεχιστεί, καθώς όλες οι επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν αυξημένα κόστη λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας στην χώρα.
Αντίδραση της κυβέρνησης
Την κατάσταση αυτή την γνωρίζουν άριστα στο οικονομικό επιτελείο και γεμίζουν την φαρέτρα με όπλα προκειμένου να την αντιμετωπίσουν. Ήδη οι πρώτες κινήσεις έχουν γίνει με την παροχή ρευστότητας που παρέχει η παράταση αποπληρωμής της επιστρεπτέας, αλλά και του προγράμματος παγίων δαπανών.
Την ίδια στιγμή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης ουσιαστικά ανακοίνωσε ότι αυτή ήταν η αρχή θα έρθουν και άλλες παρεμβάσεις προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά επεσήμανε ότι το μέγεθος των παρεμβάσεων αυτή την στιγμή δεν είναι γνωστό, προφανώς εξαιτίας του ότι κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει την εξέλιξη που θα έχουν τόσο ο πληθωρισμός, όσο και η πανδημία.
Ο Θ. Σκυλακάκης τόνισε ότι «υπάρχουν προβλήματα που είναι σε εξέλιξη, όπως η ακρίβεια και η πανδημία, και σημαντικά ποσά στο αποθεματικό του επόμενου προϋπολογισμού, είναι προφανές ότι θα υπάρχουν και μέτρα που ακόμη δεν γνωρίζουμε και θα εξειδικευτούν στη διάρκεια του επόμενου έτους».
Στο οικονομικό επιτελείο θέλουν να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις άμεσα προκειμένου να μην διαταραχθεί το momentum που υπάρχει αυτή την στιγμή στην οικονομία. Εκτιμούν ότι εκτός από υποχρέωση που έχει η Πολιτεία να προστατεύσει τα ευάλωτα νοικοκυριά πρέπει να στηρίξει και την προσπάθεια που καταβάλλεται από πολλές πλευρές ότι η χώρα να έχει για τα επόμενα χρόνια διατηρήσιμη ανάπτυξη.