Όλα τα κείμενα που συνυπέγραψε η ελληνική πλευρά για να κλείσει την 4η αξιολόγηση και την 3η δανειακή σύμβαση, περιγράφουν με την παραμικρή λεπτομέρεια το «ψαλίδι» στις συντάξεις το οποίο όσο περισσότερο εξειδικεύεται, τόσο χειρότερο γίνεται για τους συνταξιούχους. Από τις αναφορές στο «τεχνικό μνημόνιο» (ένα από τα κείμενα που εγκρίθηκαν στο Eurogroup μαζί με την τελευταία αναθεώρηση του μνημονίου και το κείμενο συμμόρφωσης) προβλέπεται ότι όχι μόνο θα υπάρξουν μειώσεις στις αποδοχές των συνταξιούχων έως και 18% από το νέο έτος, όχι μόνο θα υπάρξει μείωση των καθαρών αποδοχών από την επερχόμενη μείωση της έκπτωσης φόρου αλλά θα τεθεί και θέμα «παγώματος» των αποδοχών στα χαμηλά επίπεδα που θα διαμορφωθούν ακόμη και μέχρι το… τέλος της επόμενης δεκαετίας.
Πιο συγκεκριμένα, εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι θα υποστούν την περικοπή του εισοδήματός τους έως και το μέγιστο επιτρεπόμενο όριο του 18%, θα χάσουν επιπλέον 50 ευρώ από την 1/1/2020 λόγω της μείωσης του αφορολογήτου και μετά θα περιμένουν να περάσουν πολλά χρόνια μήπως και δουν κάποια μεταβολή στις ονομαστικές τους αποδοχές και ενώ ο πληθωρισμός θα ροκανίζει ακόμη περισσότερο το καθαρό τους εισόδημα.
Το τεχνικό μνημόνιο περιγράφει μια εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση για εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους ειδικά αυτούς του δημοσίου οι οποίοι, όπως προκύπτει και από τις προβλέψεις που έχουν γίνει στο μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής στρατηγικής, θα κληθούν να πληρώσουν το μεγαλύτερο μέρος του «λογαριασμού» από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς. Η διαδικασία έχει ως εξής:
Ο νόμος προβλέπει την πλήρη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς ανεξάρτητα από το αν αυτή αντιστοιχεί στο 10% της σημερινής σύνταξης του συνταξιούχου ή στο 30%. Για να προστατευτεί –κατά το δυνατόν- το εισόδημα, ορίστηκε ως πλαφόν περικοπής το 18% της σημερινής σύνταξης. Το τεχνικό μνημόνιο ορίζει ότι σε αυτό το πλαφόν ενσωματώνεται και το οικογενειακό επίδομα το οποίο επίσης καταργείται (σ.σ αυτό είναι θετικό για τους συνταξιούχους καθώς αν το οικογενειακό επίδομα δεν ενσωματωνόταν στο πλαφόν του 18%, οι απώλειες εισοδήματος από τις αρχές του έτους θα ήταν ακόμη μεγαλύτερες για όσους εξακολουθούσαν να λαμβάνουν επίδομα τέκνου ή γάμου.
Ο νόμος προβλέπει επίσης ότι το εισόδημα των συνταξιούχων θα παραμείνει «παγωμένο» μέχρι και το 2022 ανεξάρτητα από το ποια θα είναι η πορεία του ΑΕΠ ή του πληθωρισμού. Αυτή, από μόνη της είναι μια… ύπουλη μείωση εισοδήματος. Το μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής στρατηγικής προβλέπει ότι θα υπάρχει πληθωρισμός μέχρι και το 2022. Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή θα έχει περίπου 5% μεγαλύτερη τιμή σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι το 2022, οι τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών θα είναι τουλάχιστον 5% υψηλότερες σε σχέση με τα τωρινά επίπεδα ενώ το εισόδημα των συνταξιούχων θα παραμένει καθηλωμένο. Σε όρους αγοραστικής δύναμης, αυτό το «πάγωμα» ισοδυναμεί με μείωση.
Για όσους συνταξιούχους πρέπει να υποστούν μεγαλύτερη μείωση από το πλαφόν του 18% (διότι αυτό θα προκύπτει από τον επανυπολογισμό της σύνταξης), την επιπλέον διαφορά δεν την γλιτώνουν. Θα παραμείνει σε έναν «ειδικό λογαριασμό» και θα μειώνεται αργά αλλά σταθερά με τον εξής τρόπο: κάθε φορά που θα εγκρίνεται αύξηση στις ονομαστικές αποδοχές των συνταξιούχων λόγω πληθωρισμού, οι έχοντες μεγαλύτερη προσωπική διαφορά από το 18%, απλώς δεν θα την παίρνουν. Προφανώς, αυτή η διαδικασία αδειάσματος του ειδικού λογαριασμού , θα ξεκινήσει μετά το 2023 καθώς μέχρι τότε, ούτως ή άλλως δεν θα υπάρξει καμία αύξηση. Αν λοιπόν κάποιος πρέπει να υποστεί περικοπή της σύνταξής του κατά 30% λόγω προσωπικής διαφοράς, το 18% θα γίνει από 1/1/2019 και το υπόλοιπο 12% θα κρατήσει «παγωμένη» τη σύνταξη ενδεχομένως και μέχρι το… 2030 ανάλογα με την πορεία του ΑΕΠ και της οικονομίας.
Του Θανάση Παπαδή
