Πρωτογενές έλλειμμα 7,463 δισ. ευρώ παρουσίασε ο προϋπολογισμός στο επτάμηνο Ιανουάριος – Ιούλιος 2020 αποτυπώνοντας στα μεγέθη του τις δημοσιονομικές επιπτώσεις από την υγειονομική κρίση που προκάλεσε ο κορονοϊός.
Ο αρχικός στόχος για το επτάμηνο δεν προέβλεπε έλλειμμα αλλά πρωτογενές πλεόνασμα 1,166 δισ. ευρώ ενώ την ίδια περίοδο πέρυσι είχε σημειωθεί πρωτογενές πλεόνασμα 1,763 δισ. ευρώ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, στο επτάμηνο παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού (γενική κυβέρνηση) ύψους 10,915 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2,086 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2020 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού.
Τα έσοδα
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 23,841 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 4,231 δισ. ευρώ ή 15,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2020, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της υγειονομικής κρίσης, καθώς και στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή της.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Επιπρόσθετα, εκκρεμεί η καταχώριση ποσού 163 εκατ. ευρώ περίπου (49 εκατ. ευρώ για τον Μάιο 2020, 106 εκατ. ευρώ περίπου για τον Ιούνιο 2020 και 8 εκατ. ευρώ περίπου για τον Ιούλιο 2020) στους Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εσόδων (ΑΛΕ) και συγκεκριμένα στην κατηγορία «Φόροι». Το ανωτέρω ποσό θα εμφανιστεί στους ορθούς ΑΛΕ μετά την επίλυση του υφιστάμενου τεχνικού προβλήματος αναφέρει στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 26,676 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 3,743 δισ. ευρώ ή 12,3% έναντι του στόχου. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 22,627 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 3,621 δισ. ευρώ ή 13,8% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σε σύγκριση με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2020 που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας το οποίο κατατέθηκε στην Ε.Ε. στις 30 Απριλίου 2020 και οι οποίες περιέχουν τις επιπτώσεις των μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και λαμβανομένου υπόψη του ποσού των 163 εκατ. ευρώ, του οποίου η καταχώριση εκκρεμεί, τα έσοδα από φόρους είναι μειωμένα μόλις κατά περίπου 31 εκατ. ευρώ.
Κέρδη
Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2020, αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 57 εκατ. ευρώ ή 7,3%,
β) Μεταβιβάσεις κατά 351 εκατ. ευρώ ή 14,7%, στο οποίο περιλαμβάνεται ποσό ύψους 644 εκατ. ευρώ, που εισπράχθηκε το μήνα Ιούλιο 2020 από ANFAs, το οποίο δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό έτους 2020.
Ζημίες
Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις ακόλουθες βασικές κατηγορίες:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 308 εκατ. ευρώ ή 26,4%,
β) ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 26 εκατ. ευρώ ή 7,1%,
γ) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 1,401 δισ ευρώ ή 15,8 %,
δ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 248 εκατ. ευρώ ή 10,0%,
Click4more ΟΟΣΑ: Μεγάλη πτώση του ΑΕΠ των χωρών – μελών κατά 9,8% στο β’ τρίμηνο του 2020
ε) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 87 εκατ. ευρώ ή 7,0%,
στ) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 99 εκατ. ευρώ ή 27,2%,
ζ) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 33 εκατ. ευρώ ή 20,0%,
η) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 57 εκατ. ευρώ ή 21,1%,
θ) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 57 εκατ. ευρώ ή 31,8%,
ι) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 187 εκατ. ευρώ ή 18,1%,
ια) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 17 εκατ. ευρώ ή 37,8%,
ιβ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 36 εκατ. ευρώ ή 19,7%,
ιγ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 74 εκατ. ευρώ ή 12,4%,
εκ των οποίων : ΕΝΦΙΑ κατά 65 εκατ. ευρώ ή 11,6%,
ιδ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 34 εκατ. ευρώ ή 4,5%,
ιε) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 887 εκατ. ευρώ ή 14,1%,
ιστ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 11 εκατ. ευρώ ή 1,6%,
ιζ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 60 εκατ. ευρώ ή 9,2%,
ιη) Φόροι κεφαλαίου κατά 55 εκατ. ευρώ ή 36,4%,
ιθ) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 118 εκατ. ευρώ ή 29,2%,
κ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 41 εκατ. ευρώ ή 4,0%,
κα) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 314 εκατ. ευρώ ή 98,8%.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2,835 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 488 εκατ. ευρώ από το στόχο.
Επενδύσεις και φόροι
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1,684 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 523 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Ιούλιο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4,816 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 357 εκατ. ευρώ σε σχέση με το μηνιαίο στόχο. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5,390 δισ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 278 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4,338 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 854 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες μηνιαίες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και λαμβανομένου υπόψη του ποσού των 8 εκατ. ευρώ, του οποίου η καταχώριση εκκρεμεί, τα έσοδα από φόρους είναι μειωμένα για το μήνα Ιούλιο 2020 κατά 402 εκατ. ευρώ, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην παράταση που δόθηκε μέχρι τις 28 Αυγούστου για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και την πληρωμή της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος.
Ειδικότερα, τον Ιούλιο αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 27 εκατ. ευρώ
β) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 126 εκατ. ευρώ
γ) Μεταβιβάσεις κατά 590 εκατ. ευρώ, στο οποίο περιλαμβάνεται ποσό ύψους 644 εκατ. ευρώ, που εισπράχθηκε τον μήνα Ιούλιο 2020 από ANFAs, το οποίο δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό έτους 2020.
δ) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 25 εκατ. ευρώ
Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Ιούλιο 2020 κυρίως οι εξής βασικές κατηγορίες εσόδων:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 52 εκατ. ευρώ,
β) ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 11 εκατ. ευρώ,
γ) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 296 εκατ. ευρώ,
δ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 25 εκατ. ευρώ,
ε) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 38 εκατ. ευρώ,
στ) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 16 εκατ. ευρώ,
ζ) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 12 εκατ. ευρώ,
η) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 38 εκατ. ευρώ,
θ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 24 εκατ. ευρώ,
ι) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 457 εκατ. ευρώ,
ια) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 16 εκατ. ευρώ,
ιβ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 41 εκατ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων του Ιουλίου 2020 ανήλθαν σε 573 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 79 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 37 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 173 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Δαπάνες
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2020 ανήλθαν στα 34,757 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 4,599 δισ. ευρώ έναντι του στόχου. Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:
α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών και επιστημόνων) ύψους περίπου 1,118 δισ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
β) η δαπάνη ενίσχυσης επιχειρήσεων με την μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής ύψους περίπου 864 εκατ. ευρώ , η οποία πληρώθηκε από το υπουργείο Οικονομικών (κατηγορία μεταβιβάσεων),
γ) η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 262 και 263 εκατ. ευρώ αντίστοιχα,
δ) οι αυξημένες εκροές του ΠΔΕ κατά 2.293 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των δαπανών για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων, για την επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, για το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής επιχειρήσεων και για την σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 και
ε) οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 207 εκατ. ευρώ.
Με αντίρροπο χαρακτήρα κινήθηκε η υποεκτέλεση σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν με ανάλωση μέρους του αποθεματικού.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουλίου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 4,3 δισ. ευρώ, με τη μεγαλύτερη αύξηση στο σκέλος του ΠΔΕ, το οποίο παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 3,122 δισ. ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων αιτιών.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιουλίου 2020 ανήλθαν στα 6,530 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1,896 δισ. ευρώ έναντι του στόχου, κυρίως λόγω της εφαρμογής των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID-19.
