Κούρεμα και παράταση της αποπληρωμής προαναγγέλει για τα κόκκινα δάνεια των αγροτικών συνεταιρισμών αλλά και ιδιωτών αγροτών, μιλώντας αποκλειστικά στο newsit.gr ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας.
Παράλληλα, ο Κώστας Τσιάρας ανέφερε πως το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σχεδιάζει να εφαρμόσει εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Και αυτό προκειμένου να υπάρξει στήριξη σε εκείνους τους συνεταιρισμούς και τους αγρότες που πραγματικά έχουν ανάγκη.
Ακολουθεί η συνομιλία που έγινε με τον υπουργό:
Δεν θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας, υπουργέ, χωρίς να ρωτήσουμε πρώτα για την πορεία της ευλογιάς στα αιγοπρόβατα. Εκτιμάτε πως έχει ελεγχθεί η εξάπλωσή της ή θα χρειαστεί επιπλέον 10ήμερη παράταση της καραντίνας σε πανελλαδική κλίμακα; Αν υπάρξει παράταση, ποιες εκτιμάτε ότι θα είναι οι συνέπειες στην αγορά;
«Η ευλογιά των προβάτων είναι σίγουρα μια αρκετά δύσκολη κατάσταση την οποία οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε, για να σώσουμε το ζωικό κεφάλαιο της χώρας. Έχουμε εφαρμόσει αυστηρά μεν απολύτως αναγκαία δε μέτρα και ταυτόχρονα, συνεργαζόμαστε στενά με τους κτηνοτρόφους και τις Περιφέρειες.
Και βέβαια, παρακολουθούμε συστηματικά την κατάσταση σε πραγματικό χρόνο, ώστε κατά περίπτωση -ανάλογα την εξέλιξη της νόσου ανά Περιφέρεια- να προχωράμε είτε στην άρση είτε στην εφαρμογή μέτρων.
Αυτή η συντονισμένη προσπάθεια, βλέποντας την καμπύλη με την πορεία της νόσου και συνυπολογίζοντας ότι τα περιοριστικά μέτρα θα αρχίσουν να αποδίδουν, ελπίζουμε να αποδώσει καρπούς. Σε ό,τι αφορά τις συνέπειες στην αγορά, όπως δεν παρουσιάστηκαν ελλείψεις κατά τη διάρκεια της πανώλης, έτσι και τώρα δεν παρατηρούμε προβλήματα.
Και είναι λογικό γιατί ο αριθμός των ζώων που έχουν θανατωθεί από την ευλογιά (γύρω στα 26.000) σε σχέση με τον αριθμό του ζωικού κεφαλαίου στα αιγοπρόβατα (γύρω στα 14 εκατ.) είναι μικρός. Υπάρχει, όμως μία διαφορά σε σχέση με την πανώλη την οποία οφείλουμε να επισημάνουμε.
Είναι διαφορετικό να μιλάμε για την κτηνοτροφία τον Ιούλιο και τον Αύγουστο και διαφορετικό να μιλάμε τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο όταν τα ζώα είναι παραγωγικά.
Το πιο σημαντικό, λοιπόν, είναι να προστατεύσουμε το ζωικό μας κεφάλαιο. Κανείς μας δεν έχει διάθεση να επιβάλει μέτρα χωρίς λόγο και σίγουρα δεν λειτουργεί χωρίς να λαμβάνει υπόψη του και την επιστημονική γνώση και εμπειρία, αλλά και την ευρωπαϊκή οδηγία, την οποία πιστά ακολουθούμε και, όπως διαπιστώσατε με την περίπτωση της πανώλης, αποδίδει.
Είναι μια περίοδος που χρειάζεται υπευθυνότητα από όλους. Προφανώς δεν χωράει ούτε η μικροκομματική σκοπιμότητα, ούτε πολύ περισσότερο ο λαϊκισμός απέναντι σε επιστημονικά δεδομένα, απέναντι σε οδηγίες που οφείλουμε να ακολουθήσουμε ούτως, ώστε να αντιμετωπίσουμε με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο μια ζωονόσο που θέτει σε κίνδυνο το ζωικό μας κεφάλαιο της χώρας μας και απειλεί μια σημαντική οικονομική δραστηριότητα της».
Σε πρόσφατη συνέντευξή σας, αναφέρατε πως νόσοι όπως η πανώλη και η ευλογιά είναι ολοένα και πιο συχνές στην Ευρώπη. Γιατί συμβαίνει αυτό; Υπάρχει στην ΕΕ το αναγκαίο πλαίσιο για να αντιμετωπίσει υγειονομικά αλλά και οικονομικά τις συνέπειες;
«Οι ζωονόσοι, όπως η πανώλη και η ευλογιά, αποτελούν σημαντική πρόκληση για τον κλάδο της κτηνοτροφίας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η αυξημένη εμφάνισή τους συνδέεται με πολλούς παράγοντες, όπως η κλιματική κρίση, που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την εξάπλωση των παθογόνων, καθώς και η αύξηση των διασυνοριακών κινήσεων των ζώων.
Στην Ελλάδα για παράδειγμα, λόγω Daniel οι κτηνοτρόφοι για να αναπληρώσουν το χαμένο από την κακοκαιρία ζωικό κεφάλαιο αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε περισσότερες εισαγωγές ζώων. Κι αυτό, όπως καταλαβαίνετε, αυξάνει τον κίνδυνο να μεταδοθούν οι «εισαγόμενες» ασθένειες, είτε από την γειτονική Βουλγαρία είτε από την Τουρκία.
Σε κάθε περίπτωση, στην ΕΕ υπάρχει ήδη ένα ισχυρό πλαίσιο για τη διαχείριση αυτών των ασθενειών, το οποίο περιλαμβάνει κοινά πρωτόκολλα τα οποία εφαρμόζουμε και στη χώρα μας, με ιδιαίτερη επιτυχία. Θυμίζω ότι η ΕΕ, πλέον, χρησιμοποιεί την χώρα μας ως «case study» στην αντιμετώπιση της πανώλης των μικρών μηρυκαστικών και σίγουρα θέλουμε με τον ίδιο τρόπο να εκριζώσουμε και την ευλογιά.
Είμαι, πάντως, βέβαιος -άποψη που εξέφρασα και στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας στο Λουξεμβούργο – ότι συνολικά η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει σε έναν σχεδιασμό που θα καλύπτει τόσο την πρόληψη και την προσαρμογή στις αλλαγές, όσο και την άμεση αντιμετώπιση των συνεπειών σε περιπτώσεις καταστροφών από ακραία καιρικά φαινόμενα.
Θυμίζω ότι τα υπάρχοντα μέσα και εργαλεία για τη διαχείριση κρίσεων δεν είναι αρκετά ευέλικτα ή αποτελεσματικά, διότι δεν σχεδιάστηκαν για την αντιμετώπιση επιπτώσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Αρά θεωρώ ότι η προτεινόμενη προσέγγιση θα πρέπει να περιλαμβάνει ευέλικτους κανόνες στη διαχείριση των στρατηγικών σχεδίων της ΚΑΠ, αλλά και εργαλεία μετριασμού των κινδύνων, όπως αντασφαλιστικές πράξεις και στήριξη της καινοτομίας και των επενδύσεων. Όσον αφορά τα χρηματοδοτικά μέσα, όπως τόνισα και στο Λουξεμβούργο, θεωρώ ότι η ευελιξία στη μεταφορά ενωσιακών πόρων από πυλώνα σε πυλώνα, μπορεί να αποβεί καθοριστικός παράγοντας στην ανακούφιση του πρωτογενή τομέα».
Από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός και αργότερα εσείς εξαγγείλατε ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια των αγροτικών συνεταιρισμών με κούρεμα οφειλών και επιμήκυνση χρόνου αποπληρωμής. Τι θα αφορά το κούρεμα οφειλών; Τους τόκους ή και το αρχικό κεφάλαιο; Σε τι ποσοστό θα είναι το κούρεμα και πόση διάρκεια θα έχει η επιμήκυνση; Θα υπάρχουν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια; Εξετάζετε αντίστοιχα μέτρα και για τα κόκκινα δάνεια των ιδιωτών αγροτών;
«Η ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια των αγροτικών συνεταιρισμών είναι μια αποφασιστική παρέμβαση για να στηρίξουμε τον αγροτικό τομέα. Προβλέπεται ένα σημαντικό κούρεμα οφειλών, που αφορά όχι μόνο τους τόκους αλλά και μέρος του αρχικού κεφαλαίου, προκειμένου να ελαφρύνουμε το χρέος των συνεταιρισμών και να επιτρέψουμε την επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων τους.
Σχεδιάζουμε να εφαρμόσουμε εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για να εστιάσουμε τη στήριξη εκεί που πραγματικά υπάρχει ανάγκη. Επιπλέον, εξετάζουμε την εφαρμογή ανάλογων μέτρων και για τα κόκκινα δάνεια των ιδιωτών αγροτών, με στόχο την προστασία της μικρής και μεσαίας γεωργικής επιχείρησης.
Ειδικότερα, η ρύθμιση, που θα ψηφιστεί από την Ολομέλεια, αφορά απαιτήσεις που ανέρχονται σε 3,8 δις ευρώ, περισσότερους από 750 αγροτικούς συνεταιρισμούς, και περίπου 21.000 αγρότες, ενώ είναι δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των 1,5 δις ευρώ. Ειδικότερα, σε πρώτη φάση θα δημιουργηθεί ένα νέο πλαίσιο διαχείρισης από φορείς που έχουν αποδεδειγμένη εμπειρία χρηματοδότησης στον πρωτογενή τομέα. Μέσω του πλαισίου αυτού, θα δίνεται η δυνατότητα επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής του δανείου και μείωσης επιτοκίου δανείων, ενώ παράλληλα θα προβλέπονται:
- η διαγραφή τόκων,
- η απομείωση του δανείου,
- η αναχρηματοδότηση του δανείου αλλά και
- η μερική ή ολική διαγραφή αυτού.»
Εκτός από τη ρύθμιση στα κόκκινα δάνεια των αγροτικών συνεταιρισμών, έχετε εξαγγείλει προγράμματα για την ανάπτυξη θερμοκηπιακών καλλιεργειών και σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής αδρανών γαιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Τα προγράμματα αυτά σε τι αφορούν; Θεωρείτε ότι θα φέρουν προστιθέμενη αξία; Ειδικά σε σχέση με τις αδρανείς γαίες, κάνετε λόγο για εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης των ακινήτων του Υπουργείου. Θα μπορούσατε να μας δώσετε κάποιες κατευθύνσεις σε σχέση με τον επερχόμενο εκσυγχρονισμό του εν λόγω πλαισίου;
«Τα προγράμματα αυτά εντάσσονται στη συνολική μας στρατηγική για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής γεωργίας και την ενίσχυση της παραγωγικότητας.
Στόχος μας είναι η δημιουργία ενός ευέλικτου και φιλόξενου περιβάλλοντος προκειμένου να προσελκύσουμε κεφάλαια και τεχνογνωσία που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη της γεωργίας υψηλής απόδοσης.
Αποτελεί βασική μας πεποίθηση ότι οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες αποτελούν το μέλλον της γεωργικής παραγωγής. Θα φέρουν προστιθέμενη αξία στην πρωτογενή παραγωγή, καθώς μπορούν να επιτύχουν αύξηση της παραγωγής έως και δέκα φορές σε σχέση με τις παραδοσιακές καλλιέργειες.
Παράλληλα προσφέρουν ασφάλεια απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, μείωση της κατανάλωσης υδάτινων πόρων αλλά και φυτοφαρμάκων, μείωση του κόστους καλλιέργειας. Στόχος μας είναι μέσα στο έτος να προκηρυχθεί το πρόγραμμα ενώ στις προϋποθέσεις για ένταξη στο πρόγραμμα θα υπάρχουν προϋποθέσεις για την διασφάλιση του αγροτικού επαγγέλματος.
Σε ό,τι αφορά τις αδρανείς γαίες είναι ένα πρόγραμμα μέσα από την εφαρμογή του οποίου, ελπίζουμε να δώσουμε ώθηση στο αγροτικό επάγγελμα, αλλά και να αυξήσουμε τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Εκτάσεις που σήμερα παραμένουν αναξιοποίητες. Μέσα από τη χρήση τους πιστεύουμε ότι θα προσελκύσουμε και νέους στον πρωτογενή τομέα αλλά και να δώσουμε νέα προοπτική σε καινοτόμες δράσεις. Η σύνταξη του προγράμματος βρίσκεται σε εξέλιξη.
Με ποιο μηχανισμό θα επιστραφεί το 100% του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στους κατ’ επάγγελμα αγρότες φέτος;
«Ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ) είχε καταργηθεί το 2016, και η κυβέρνηση τα τρία τελευταία χρόνια έχει επιστρέψει το 50% του ΕΦΚ, ποσό που ξεπερνά τα 250 εκατ. ευρώ.
Από το 2025 και εφεξής -προκειμένου να δώσουμε ανάσα στους αγρότες μας και να συμβάλλουμε στη μείωση του κόστους παραγωγής- προβλέπεται η εφαρμογή μηδενικού συντελεστή ΕΦΚ για το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης (DIESEL) κινητήρων, το οποίο χρησιμοποιείται αποκλειστικά στη γεωργία.
Τονίζω ότι το ποσό επιστροφής είναι ανεκχώρητο και ακατάσχετο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες ή μη οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους Δήμους, τις Περιφέρειες και τα νομικά τους πρόσωπα, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.
Ο μηχανισμός που θα ακολουθηθεί θα είναι αποτέλεσμα συζητήσεων του υπουργείου Οικονομικών και του ΥΠΑΑΤ με την Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ)».