Σε περίπου ένα μήνα από σήμερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προσανατολίζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να αρχίσει να δέχεται και πάλι τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση για τη ρευστότητα που χορηγεί στις ελληνικές τράπεζες.
Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ προτίθεται να εξετάσει το θέμα στη συνεδρίασή του στο τέλος Ιανουαρίου ή το αργότερο στις αρχές Φεβρουαρίου, με θετική διάθεση, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές. Τούτο σημαίνει ότι η ΕΚΤ θα επαναφέρει το καθεστώς που ίσχυε για τα ελληνικά ομόλογα μέχρι τις αρχές του 2015.
Πρόκειται για το περίφημο waiver, ήτοι την κατ΄εξαίρεση αποδοχή των ελληνικών ομολόγων ως εγγύηση (εξαιτίας της χαμηλής πιστοληπτικής τους ικανότητας) στις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών. Η εξέλιξη αυτή θα σηματοδοτήσει την σταδιακή απαγκίστρωση των ελληνικών τραπεζών από τον μηχανισμό Έκτακτης Ρευστότητας (ΕLA) και την ένταξή τους στους μηχανισμούς που εφαρμόζονται για όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Υπολογίζεται ότι με τον τρόπο αυτό οι ελληνικές τράπεζες θα μπορέσουν να μεταφέρουν ρευστότητα περίπου 25 δις ευρώ από τον ELA στους μηχανισμούς της ΕΚΤ απευθείας. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι οι ελληνικές τράπεζες θα γλιτώσουν τόκους, που σε ετήσια βάση ανέρχονται σε περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ, καθώς η ρευστότητα χορηγείται απο τον ELA με υψηλότερα επιτόκια.
Το δεύτερο βήμα προς τη συνολική ομαλοποίηση αφορά τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, δηλαδή την εξαγορά τους από την ΕΚΤ. Παρόλο που η αξία των ελληνικών ομολόγων είναι περιορισμένη, η κίνηση αυτή έχει κυρίως συμβολική σημασία. Όμως για να μπορέσουν τα ελληνικά ομολόγα να συμπεριληφθούν στη λίστα της ΕΚΤ θα πρέπει να προηγηθεί η Έκθεση Βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Μάλιστα όπως είχε πει και δημοσία ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάρτιο Ντράγκι το Σεπτέμβριο, για πρώτη φορά η Κεντρική Τράπεζα δεν θα προχωρήσει η ίδια στην αξιολόγηση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους. Μέχρι σήμερα σχετική έκθεση συνέτασαν μόνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ ξεχωριστά.
Σε κάθε περίπτωση, η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους προϋποθέτει την επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας, η οποία θα ξεκινήσει τον επόμενο μήνα. Όπως έχει γίνει γνωστό η συζήτηση για την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους – από την οποία θα εξαρτηθεί και η συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο νέο πρόγραμμα της Ελλάδος -θα ανοίξει μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης. Τούτο βέβαια δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η ΕΚΤ θα αναμένει να καταλήξουν οι δύο πλευρές στη λεγόμενη συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο (stuff level agreement) προκειμένου να αποφασίσει για τη συμμετοχή της Ελλάδος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές, η ΕΚΤ διασταλτικά ερμηνεύοντας τους κανόνες που η ίδια έχει θέσει, θεωρεί ότι ακόμη και η ικανοποιητική πρόοδος της διαδικασίας αξιολόγησης θα μπορούσε να ανάψει το πράσινο φως για την ένταξη της Ελλάδος στο QE. Επιπροσθέτως για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα δεν απαιτείται η πλήρης άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls) αλλά η σταδιακή τους χαλάρωση.