Πόσο αξιόπιστη μπορεί να είναι μία διεθνής συνδιάσκεψη για την υπερθέρμανση του πλανήτη που οργανώνεται σε μία χώρα παραγωγό πετρελαίου και χρηματοδοτείται κατά βάση από τις εταιρείες παραγωγής ορυκτών καυσίμων;
Κι όμως τέτοια ακριβώς ήταν η διεθνής διάσκεψη για την υπερθέρμανση του πλανήτη, η COP28 που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Ντουμπάι.
Όπως αναφέρεται από πολλούς σχολιαστές, ουδέποτε μέχρι σήμερα είχαν συγκεντρωθεί σε ένα μέρος για να συζητήσουν για το κλίμα και την υπερθέρμανση του πλανήτη, τόσες χιλιάδες εκπρόσωποι εταιρειών που κατά βάση παράγουν ορυκτά καύσιμα, δηλαδή αυτά που προκαλούν την υπερθέμανση του πλανήτη.
Πόσοι; Περί τους 70000 κατά βάση στελέχη και εκπρόσωποι εταιρειών που φιλοξενήθηκαν σε μία διάσκεψη που διοργανώθηκε από την κρατική εταιρεία πετρελαίου του Ντουμπάι…
Με αυτά τα «δεδομένα» δεν είναι κατά συνέπεια καθόλου παράδοξο που η τελική απόφαση, που μάλιστα έγινε αντικείμενο πανηγυρισμών λόγω της δυσκολίας (!) να γίνει αποδεκτή, δηλώνει την απόφαση των συμμετεχόντων για «μια μετάβαση μακριά από όλα τα ορυκτά καύσιμα».
Η κρίσιμη λέξη εδώ είναι η «μετάβαση».
Υποδηλώνει μια διαδικασία χωρίς συγκεκριμένους στόχους, που δεν δεσμεύει κανένα για το πόσο γρήγορα πρέπει αυτή να γίνει και με τι δεσμεύσεις για τους «παραγωγούς» της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αυτούς που ως παραγωγοί ορυκτών καυσίμων είναι υπεύθυνοι για το 90% των εκπομπών άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Προφανώς η διαδικασία της «μετάβασης» σημαίνει ότι οι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων συνεχίζουν να παράγουν και ο κόσμος συνεχίζει να καταναλώνει χωρίς συγκεκριμένες δεσμεύσεις μείωσής τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στο περιθώριο της διάσκεψης από τους φορείς μελέτης της υπερθέρμανσης το σύνολο των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου συνεχίζει να αυξάνεται και θα αυξάνεται με ρυθμό 9% μέχρι το 20230 σε σύγκριση με το αρχικό όριο αναφοράς του 2010 (πηγές ΟΗΕ). Αυξήσεις, όχι μειώσεις.
Αυτές οι αυξήσεις σύμφωνα με την IPCC ) Διακυβερνητική Επιτροπή για την κλιματική αλλαγή είναι μεν λίγο χαμηλότερη από το 11% της περσινής αξιολόγησης αλλά παραμένει χαοτικά πολύ πίσω από την περικοπή κατά 45% που απαιτείται για τον περιορισμό της θέρμανσης στον στόχο 1,5 C στο Παρίσι.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο πλανήτης τρέχει με ταχύτητα προς πέντε καταστροφικές ανατροπές στις κλιματικές συνθήκες σύμφωνα με την Εκθεση του Global Tipping Points, που περιλαμβάνουν συνέπειες όπως «η κατάρρευση μεγάλων στρωμάτων πάγου στη Γροιλανδία και τη Δυτική Ανταρκτική, την εκτεταμένη απόψυξη του μόνιμου παγετού, τον θάνατο των κοραλλιογενών υφάλων στα ζεστά νερά και την κατάρρευση ενός ωκεάνιου ρεύματος στον Βόρειο Ατλαντικό».
Και όπως επισημαίνεται στην Έκθεση αυτή – που κυκλοφόρησε μεταξύ των επισκεπτών της COP28 στο Ντουμπάι – «σε αντίθεση με άλλες αλλαγές στο κλίμα, όπως τα θερμότερα κύματα καύσωνα και οι έντονες βροχοπτώσεις, αυτά τα συστήματα δεν αλλάζουν σιγά-σιγά σύμφωνα με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά μπορούν αντίθετα να μετακινηθούν απότομα από μια κατάσταση σε μια εντελώς διαφορετική. Όταν ένα κλιματικό σύστημα ανατρέπεται – μερικές φορές με ξαφνικό σοκ – μπορεί να αλλάξει οριστικά τον τρόπο λειτουργίας του πλανήτη…».
Τι συμβαίνει με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Από την άλλη πλευρά σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στο Ντουμπάι οι επενδύσεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) αυξάνονται αναμφίβολα με γρήγορους ρυθμούς. Σύμφωνα με τον IEA (Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας) στην ετήσια Έκθεση του World Energy Outlook, οι εκτιμήσεις για τις διεθνείς επενδύσεις ΑΠΕ το 2023 είναι πως θα είναι αυξημένες σε σχέση με το 2020 κατά 40%. Αλλά αυτό δεν αρκεί για να ανακόψει τις συνέπειες. Πάλι από το Outlook του IEA, μαθαίνουμε ότι οι τρέχουσες παγκόσμιες ενεργειακές δεσμεύσεις από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής οδηγούν σε μια τροχιά θερμοκρασίας 2,4 C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα έως το 2100. Ήτοι ένα ολόκληρο βαθμό πάνω από τον στόχο της συγκράτησης στο 1,5 C, όταν και μόνο μερικά δέκατα του βαθμού είναι αρκετά για να καταρρεύσουν βασικά κλιματικά συστήματα του πλανήτη.
Το Outlook του IEA οδηγείται σε συμπεράσματα πως, εκτός εάν γίνουν πρόσθετες δραστικές παρεμβάσεις, το ποσοστό των ορυκτών καυσίμων στον παγκόσμιο ενεργειακό εφοδιασμό θα εξακολουθεί να είναι 73% το 2030, από περίπου 80% που είναι σήμερα.
Τι σημαίνει αυτό; Σύμφωνα με τον IEA, για να συντονισθεί ο πλανήτης στον στόχο του 1,5 C, απαραίτητη προϋπόθεση θα ήταν το ποσοστό χρήσης των ορυκτών καυσίμων να είναι πολύ μικρότερο, στο 60% μέχρι το 2030. Με άλλα λόγια πρόκειται για μία «μετάβαση» που κάθε άλλο μας οδηγεί στην αποτροπή της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ιδού άλλο ένα συγκριτικό στοιχείο και αυτό από το Outlook του ΙΕΑ, «Οι προγραμματισμένες μειώσεις των εκπομπών το 2030, έστω και αν εφαρμοστούν με ειλικρίνεια και διαφάνεια, αντιπροσωπεύουν μόνο το 30% περίπου του χάσματος εκπομπών που πρέπει να γεφυρωθεί για να οδηγηθεί ο κόσμος σε ένα μονοπάτι συμβατό με τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 C…».
Μετά από όλα αυτά μπορεί να μοιάζει κάπως κωμικοτραγικό να το πούμε, αλλά φαντάζεται κανείς να χρειάζεται «βάρκα» και όχι αυτοκίνητο για να μετακινηθεί από τον Λυκαβηττό στην …Πάρνηθα, λόγω της ανόδου της στάθμης των υδάτων από την ταχεία τήξη των παγετώνων;