Δεν είναι κατανοητό γιατί από την πλευρά του Μεγάρου Μαξίμου προαγγέλθηκε η αυξημένη προεξόφληση δημόσιου χρέους πριν από το τέλος του χρόνου.
Και πολύ περισσότερο, γιατί παρουσιάσθηκε ως καθησυχαστικό γεγονός το ότι θα αρχίσει το ΥΠΟΙΚ να βάζει χέρι στο περιβόητο «μαξιλάρι – εγγύηση» των 15 δισ. ευρώ, προκειμένου να προπληρωθεί δημόσιο χρέος. Θα πει κανείς δεν είναι ευχάριστο το ότι θα μειωθεί το μνημονιακό χρέος νωρίτερα; Και μάλιστα όταν αυτή η προεξόφληση θα μειώσει και τις δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους κατά αρκετά εκατομμύρια ευρώ ετησίως;
Ναι είναι και γι’ αυτό άλλωστε ο ΟΔΔΗΧ έχει προετοιμάσει το σχετικό χρονοδιάγραμμα, έχει εξαντλήσει τις προσπάθειες για να εγκριθεί από τον ESM η σχετική προπληρωμή, έχει κάνει τέλος πάντων ότι χρειάζεται εδώ και καιρό, για να τριτώσει το καλό, μετά την αναβάθμιση και την δραστική απομείωση των Npls (Ηρακλής Ι και ΙΙ) στο τραπεζικό σύστημα.
Τότε θα αναρωτηθεί κανείς που είναι το κακό να αυξηθούν σε 8 δισ. ευρώ οι προεξοφλήσεις μέχρι τα τέλη του 2024 και να αρχίσει να μειώνεται και το «μαξιλάρι» του οποίου η διατήρηση κοστίζει αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια κάθε χρόνο η διατήρησή του; Το ενδεχόμενο… «κακό» είναι η χρονική στιγμή, η κακή χρονική συγκυρία.
Η κακή χρονική συγκυρία
Τι έχει συμβεί για να είναι κακή η συγκυρία; Πολλά και σε πολύ λίγο χρόνο… Ας τα δούμε ένα – ένα και στην συνέχεια τις συνέπειες του συνδυασμού τους στην τρέχουσα συγκυρία.
Πρώτο κρίσιμο γεγονός οι γαλλικές εκλογές έφεραν στο τραπέζι και πάλι το ενδεχόμενο μίας κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη. Ναι ακριβώς, κρίση χρέους με σημείο αναφορά αυτή την φορά όχι την μικρή Ελλάδα, αλλά την μεγάλη Γαλλία. Ποιος το λέει; Το είπε προχθές (11.6.2024) ο ΥΠΟΙΚ της Γαλλίας όταν αναφερόμενος στο ενδεχόμενο -εξαιρετικά πιθανό πλέον- να κερδίσει η Λεπέν τις έκτακτες επικείμενες βουλευτικές εκλογές και να εφαρμοσθεί το οικονομικό πρόγραμμα που έχει εξαγγείλει.
Υπερβολή πολιτικού εκβιασμού από πλευράς Λε Μερ; Δεν θα το λέγαμε, καθώς οι αντιδράσεις των αγορών την περασμένη Τρίτη έστειλαν τα γαλλικά spreads στον ουρανό πολύ πριν κάνει τις δηλώσεις του ο Γάλλος ΥΠΟΙΚ. Θα πει κανείς γαλλική υπόθεση… Όχι δεν είναι έτσι γιατί αν ρίξει κανείς μια ματιά στα επίπεδα χρέους θα διαπιστώσει ότι το δημόσιο γαλλικό χρέος είναι το τρίτο μεγαλύτερο στην Ευρωζώνη μετά από την Ελλάδα και Ιταλία σαν ποσοστό του ΑΕΠ και επιπλέον το ιδιωτικό γαλλικό χρέος σαν ποσοστό του ΑΕΠ είναι ασύγκριτα το μεγαλύτερο στην ΕΕ και συγκρίσιμο μόνο με το αμερικανικό αστρικών διαστάσεων ιδιωτικό χρέος.
Το άσχημα νέα δεν σταματάνε εκεί. Οι γαλλικές τράπεζες έχουν την μεγαλύτερη αλληλοσύνδεση ανοιγμάτων με το ιταλικό τραπεζικό σύστημα και είναι παράλληλα οι τράπεζες της ΕΕ με την μεγαλύτερη εμπλοκή στην αγορά παραγώγων…
Όλα αυτά έστρεψαν τα μάτια αμέσως και στην Ιταλία μόλις μαθεύτηκαν τα νέα από την Γαλλία και οι ιταλοί ήταν εξαιρετικά ανακουφισμένοι που διαπίστωσαν ότι προς το παρόν τα δικά τους spreads αυξήθηκαν μεν αλλά δεν ακολούθησαν στα ύψη με την ίδια ταχύτητα τα αντίστοιχα γαλλικά… όσο για τα ελληνικά ανέβηκαν κι αυτά πάλι γρήγορα – γρήγορα πάνω τα 100 bp ακολουθώντας τα ιταλικά.
Η απόσυρση του PEPP και το κρίσιμο «μαξιλάρι»
Δεύτερο κρίσιμο γεγονός είναι αυτό που έχει επισημανθεί αρκετές φορές τελευταία στα Οικονοκλαστικά, ότι δηλαδή από 1 Ιουλίου αρχίζει η σταδιακή απόσυρση του PEPP. Του εργαλείου με το οποίο η ΕΚΤ παρεμβαίνει από τον Μάρτιο του 2020 στις αγορές ομολόγων και ρίχνει… νερό στην φωτιά, όταν η πυρκαγιά απειλεί να κάψει κάποιο από τα ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα.
Και έχει ρίξει μπόλικο «νερό», αφού έχει χρειασθεί να αγοράσει πάνω από 1,7 τρισ. ευρώ κρατικά ομόλογα με τα περισσότερα εξ αυτών από Ιταλία, Γαλλία και Βέλγιο…
Με άλλα λόγια όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει και ο καύσωνας απειλεί να κάψει το σύμπαν, η ΕΚΤ έρχεται να αποσύρει -με βάση παλαιότερη δέσμευση απόφασή της- τα πυροσβεστικά οχήματα και τους πυροσβέστες. Αν αποφάσιζε να το αναβάλει θα πρέπει να εξηγήσει στις αγορές γιατί το κάνει και τα πράγματα θα γίνοντας αυτομάτως χειρότερα… Γι’ αυτό δεν βιάζεται να συνεχίσει με τις μειώσεις επιτοκίων γιατί θα χρειασθεί να το κάνει αν ο «καύσωνας» ενσκήψει βιαίως…
Αυτά τα «οχήματα» είναι εκείνα με τα οποία κατάφερε μέχρι σήμερα να κρατάει υπό έλεγχο αποδόσεις και spreads στα ευρωπαϊκά ομόλογα, και τον κίνδυνο -που η Λαγκάρντ έχει ορίσει ως νούμερο ένα- τον κατακερματισμό της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων.
Για την Ελλάδα πριν και πέραν του PEPP, η ΕΚΤ και ο ESM είχαν υποχρεώσει την δημιουργία του περιβόητου «μαξιλαριού» για κάθε ενδεχόμενο, ως εγγύηση, για να είναι βέβαιοι οι αγοραστές ελληνικού χρέους ότι αυτό θα μπορεί να πληρωθεί για τα επόμενα χρόνια.
Τώρα λοιπόν που το ελληνικό χρέος ανέβηκε σε επενδυτική διαβάθμιση -την χαμηλότερη για να μη ξεχνιόμαστε- και οι θερμοκρασίες μιας ενδεχόμενης κρίσης χρέους ετοιμάζονται να χτυπήσουν και πάλι «κόκκινο». Τώρα που η ΕΚΤ είναι δεσμευμένη να αποσύρει τα πυροσβεστικά της οχήματα (PEPP). Τώρα που οι ελληνικές τράπεζες ιδιωτικοποιούνται εκ νέου χωρίς όμως να έχουν απαλλαγεί από τα περίεργα κεφάλαια του αναβαλλόμενου φόρου.
«ΤΩΡΑ» η κυβέρνηση αποφασίζει να διαλαλήσει ότι θα αποσύρει και αυτή το βασικό της πυροσβεστικό όχημα, το περιβόητο «μαξιλάρι»; Κάποιος παίζει με την φωτιά εδώ. Ή δεν καταλαβαίνει σε τι κατάσταση έχουμε μπει από την περασμένη Κυριακή και ιδιαίτερα την Τρίτη…