Στα Οικονοκλαστικά έχουμε επισημάνει και σε προηγούμενα σημειώματα την ύπαρξη αυτού που αποκαλείται «αντιληπτός πληθωρισμός». Δηλαδή ο πληθωρισμός που αντιλαμβάνεται ο καταναλωτής πέρα από τους επίσημους δείκτες του πληθωρισμού και του εναρμονισμένου πληθωρισμού που δημοσιοποιούν οι στατιστικές υπηρεσίες.
Η διαφορά του «αντιληπτού πληθωρισμού» με τους επίσημους Δείκτες της Στατιστικής Υπηρεσίας σε ευρωζώνη και Ελλάδα, είναι ότι συμβαίνει να είναι πάντα ψηλότερος και μάλιστα πολύ υψηλότερος.
Τόσο ψηλότερος μάλιστα που για να τον μετρήσεις με σχετική ακρίβεια χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις ως μονάδα μέτρου, το πόσες ημέρες του μήνα μπορείς να τα βγάλεις πέρα, με το διαθέσιμο εισόδημα…
Αυτό βέβαια είναι ένα «μέτρο» που διαμορφώνεται από δύο παράγοντες. Ο ένας είναι οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών που αγοράζεις ως απαραίτητη προϋπόθεση για να επιβιώσεις και ο άλλος είναι το διαθέσιμο εισόδημα.
Από την ΕΛΣΤΑΤ και την Eurostat έχουμε κάθε μήνα μια σχετική πληροφόρηση για τις «τιμές» των βασικών προϊόντων και υπηρεσιών οι οποίες στην Ελλάδα όσο αφορά τα βασικά, δηλαδή τρόφιμα, ενοίκιο, υγεία, ενέργεια, παραμένουν σταθερά ψηλότερα από τον Γενικό Δείκτη Τιμών, δηλαδή τον αποκαλούμενο πληθωρισμό.
Το ενδιαφέρον όμως είναι να δούμε και το άλλο σκέλος αυτού που συνθέτει τον «αντιληπτό πληθωρισμό», δηλαδή αυτόν που καταλαβαίνει η τσέπη μας κάθε μέρα και κάθε μήνα, δηλαδή το πραγματικό διαθέσιμο «εισόδημα».
Εδώ έρχεται να μας βοηθήσει ο ΟΟΣΑ, ο οικονομικός οργανισμός που συμπεριλαμβάνει τις ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Και στον οποίο, πολύ πριν από τα μνημόνια, ανάμεσά τους κατατάσσεται και η Ελλάδα.
Τι λέει λοιπόν ο ΟΟΣΑ για την εξέλιξη του δείκτη που αφορά στο διαθέσιμο εισόδημα.
Λέει ότι η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία όσον αφορά στο βιοτικό επίπεδο θέση ανάμεσα σε όλες τις χώρες του Οργανισμού. Συγκεκριμένα «λέει», αφού το έχει μετρήσει, ότι το επίπεδο του εισοδήματος στην Ελλάδα το Α τρίμηνο του 2024 είχε δείκτη μόλις 79,52, σημειώνοντας πτώση σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2023.
Και για να καταλάβουμε με τι ισοδυναμεί αυτό το 79,52 το συγκρίνουμε με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ που είναι 125 μονάδες. Τα στοιχεία εδώ είναι δύο, το ένα μας λέει ότι στην Ελλάδα έχουμε ένα εισόδημα που είναι σχεδόν στο 60% του Μέσου Όρου των χωρών του ΟΟΣΑ και το δεύτερο στοιχείο μας λέει ότι ακόμα και σήμερα αυτό συνεχίζει να μειώνεται (από 81,09 το τέταρτο τρίμηνο του 2023).
Με άλλα λόγια συνεχίζει να μειώνεται ενώ οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται. Δηλαδή το διαθέσιμο εισόδημα φτάνει τόσο λόγο πληθωρισμού όσο και λόγω μείωσής του για όλο και λιγότερες ημέρες του μήνα.
Τα διαθέσιμα στοιχεία μας επιτρέπουν και κάποιες άλλες συγκρίσεις που έχουν κι αυτές την σημασία τους. Για παράδειγμα το τελευταίο τρίμηνο του 2009 δηλαδή ένα χρόνο μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers και τις συνακόλουθες συνέπειες ο δείκτης αυτός του ΟΟΣΑ (HDI) για την Ελλάδα ήταν στο 104,6 μονάδες (!). Βέβαια υπήρξαν και χειρότερες στιγμές όσον αφορά το επίπεδο αυτού του δείκτη, όπως το 2013 που ο σχετικός δείκτης είχε μειωθεί με τις «σφαγές» μισθών και συντάξεων, στις 66,4 μονάδες.
Με την διαφορά ότι τότε δεν είχες επιπλέον αυτού και τον πληθωρισμό που έχεις εδώ και τρία χρόνια… Και για να μη μπερδευόμαστε με πολλά νούμερα, αν και είναι σαφές τι λένε αυτά τα νούμερα, ας δούμε τι συμβαίνει σε μία άλλη χώρα του ΟΟΣΑ, που είναι ας πούμε της… κατηγορίας μας, όπως π.χ. η Πορτογαλία.
Η χώρα αυτή λοιπόν σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ το β΄ τρίμηνο της φετινής χρονιάς σημείωσε την μεγαλύτερη αύξηση στο πραγματικό κατά κεφαλήν εισόδημα ανά οικογένεια κατά 2,1% λόγω της αύξησης των αποδοχών εργαζόμενων, μισθωτών και μη, όπως και συνταξιούχων. Αυτή η διαφορά είναι πολύ μεγαλύτερη αν κοιτάξει κανείς λίγο πιο πίσω. Ανάμεσα σε δ΄ τρίμηνο 2021 και β΄ τρίμηνο 2024, δηλαδή περίπου σε δύο χρόνια οι αμοιβή της εργασίας αυξήθηκε κατά 23% σε πραγματικούς όρους σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ…
Μετά από όλα αυτά, πρέπει να πούμε, ότι δεν είναι εύκολα κατανοητό γιατί το Υπουργείο Οικονομικών στην Ελλάδα προβάλει με τόση υπερηφάνεια το γεγονός ότι κάθε μήνα που περνάει, αυξάνεται κατά κάποια δις ευρώ το δημοσιονομικό πλεόνασμα, όταν το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα στην εργασία μειώνεται σχεδόν κατά τα αντίστοιχα ποσά…
Αυτά κατά βάση καθιστούν τον «αντιληπτό» πληθωρισμό καθημερινό βάσανο για το διαθέσιμο πραγματικό εισόδημα. Και την καθημερινή επιβίωση…