Τις προτάσεις της για την αντιμετώπιση κρίσεων στον τραπεζικό τομέα και τη μελλοντική αποφυγή διασώσεων τραπεζών από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους παρουσίασε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτή η δέσμη προτάσεων αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της λεγόμενης «Τραπεζικής Ένωσης στην ΕΕ», ο οποίος, σύμφωνα με την Επιτροπή, θα συμβάλει στη σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα και στην τόνωση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς το τραπεζικό σύστημα.
Παρουσιάζοντας τις προτάσεις της Επιτροπής, ο Μισέλ Μπαρνιέ, ο αρμόδιος επίτροπος για την εσωτερική αγορά, δήλωσε: «Θέλουμε να αποτρέψουμε την τραπεζική κρίση. Θέλουμε, κάθε κράτος μέλος να έχει τη δυνατότητα να παρεμβαίνει αποτελεσματικά και έγκαιρα, πριν να είναι πολύ αργά, να εντοπίζει τους πιθανούς κινδύνους σε κάθε τράπεζα και να δρα προληπτικά, ώστε οι κίνδυνοι να μην μετατρέπονται σε κρίση και η κρίση σε καταστροφή».
Συνεχίζοντας, ο κ. Μπαρνιέ, εξήγησε ότι στόχος της Επιτροπής είναι να αποφευχθούν, στο μέλλον, οι κρατικές διασώσεις τραπεζών, όπως συνέβει κατά το παρελθόν με την Dexia, τη FORTIS και πρόσφατα με την ισπανική Bankia. «Δεν θέλουμε οι κυβερνήσειες να ξαναβρεθούν με την πλάτη στον τοίχο, έχοντας ως μοναδική επιλογή την εισφορά δημόσιου χρήματος για να αποφύγουν την καταστροφή. Οι τράπεζες πρέπει να δράσουν με υπευθυνότητα» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μ. Μπαρνιέ.
Ουσιαστικά, η πρόταση της Επιτροπής βάζει τα θεμέλια για μια ολοκληρωμένη εποπτεία των τραπεζών στην ΕΕ, προβλέποντας την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών τραπεζών, με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ΕΑΤ).
Ειδικότερα, η Επιτροπή προτείνει τρία στάδια «εξυγίανσης» του χρηματοπιστωτικού τομέα: την πρόληψη, την έγκαιρη παρέμβαση και την εξυγίανση.
Σε ό,τι αφορά το στάδιο της πρόληψης, οι τράπεζες θα πρέπει να καταρτίζουν σχέδια ανάκαμψης, στα οποία θα προβλέπονται μέτρα για την αποκατάσταση της βιωσιμότητάς τους. Επιπλέον, οι εθνικές αρχές τραπεζών, καλούνται να καταρτίζουν σχέδια εξυγίανσης για την αντιμετώπιση τραπεζών σε κρίσιμη κατάσταση και οι οποίες δεν είναι βιώσιμες. Αν οι αρχές εντοπίσουν τυχόν εμπόδια για τη δυνατότητα εξυγίανσης, μπορούν να απαιτήσουν από μια τράπεζα να τροποποιήσει τις νομικές ή τις λειτουργικές δομές της, για να εξασφαλιστεί ότι μπορεί να εξυγιανθεί με τα διαθέσιμα εργαλεία, κατά τρόπον που δεν θέτει σε κίνδυνο τις κρίσιμης σημασίας λειτουργίες, δεν απειλεί τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ούτε συνεπάγεται κόστος για τον φορολογούμενο.
Το δεύτερο στάδιο, που αφορά την έγκαρη παρέμβαση των εποπτικών αρχών, έχει στόχο να αντιμετωπίζονται οι δυσκολίες μόλις αυτές εμφανιστούν. Οι εξουσίες έγκαιρης παρέμβασης ενεργοποιούνται όταν ένα ίδρυμα δεν πληροί ή παραβιάζει τις ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις. Οι εποπτικές αρχές θα μπορούν να απαιτήσουν από το ίδρυμα να εφαρμόσει μέτρα που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης, να καταρτίσει πρόγραμμα δράσης και χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του, καθώς και σχέδιο για την αναδιάρθρωση του χρέους με τους πιστωτές του. Επιπλέον, οι εποπτικές αρχές θα έχουν την εξουσία να διορίζουν ειδικό διαχειριστή σε μια τράπεζα, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, όταν υπάρχει σημαντική επιδείνωση της οικονομικής της κατάστασης.
Το στάδιο της εξυγίανσης, σύμφωνα με την Επιτροπή, θα πραγματοποιείται, εάν τα προληπτικά μέτρα και τα μέτρα έγκαιρης παρέμβασης δεν καταφέρουν να επανορθώσουν την κατάσταση και αυτή επιδεινώνεται μέχρι το σημείο της πτώχευσης ή της πιθανής πτώχευσης της τράπεζας. Εάν η εποπτική αρχή θεωρεί ότι κανένα εναλλακτικό μέτρο δεν μπορεί να συμβάλει στην αποφυγή της πτώχευσης της τράπεζας και ότι διακυβεύεται το δημόσιο συμφέρον (πρόσβαση σε κρίσιμης σημασίας τραπεζικές λειτουργίες, χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ακεραιότητα των δημοσίων οικονομικών κ.λπ.), θα πρέπει να αναλάβει τον έλεγχο του ιδρύματος για να το εξυγιάνει.
Στο στάδιο αυτό, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι οι εθνικές αρχές σε όλα τα κράτη μέλη θα διαθέτουν μια κοινή δέσμη«εργαλείων» εξυγίανσης και έναν χάρτη πορείας για τη διαχείριση της πτώχευσης των τραπεζών.
Τα κύρια εργαλεία εξυγίανσης είναι τα εξής: Το εργαλείο πώλησης δραστηριοτήτων, βάσει του οποίου οι αρχές πωλούν το σύνολο ή μέρος της υπό πτώχευση τράπεζας σε άλλη τράπεζα. Το εργαλείο μεταβατικού ιδρύματος, το οποίο συνίσταται στον προσδιορισμό των υγιών περιουσιακών στοιχείων ή των βασικών λειτουργιών της τράπεζας και στον διαχωρισμό τους σε μια νέα τράπεζα (μεταβατική τράπεζα), που θα πωληθεί σε άλλη οικονομική οντότητα. Στη συνέχεια, η παλαιά τράπεζα, με τα επισφαλή περιουσιακά στοιχεία ή τις μη βασικές λειτουργίες, εκκαθαρίζεται με την κανονική πτωχευτική διαδικασία. Το εργαλείο διαχωρισμού περιουσιακών στοιχείων, με το οποίο τα επισφαλή περιουσιακά στοιχεία της τράπεζας μεταβιβάζονται σε έναν φορέα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. Τέλος, το εργαλείο διάσωσης με ίδια μέσα (bail-in), προβλέπει την ανακεφαλαιοποίηση μιας τράπεζας, με διαγραφή ή αποδυνάμωση των μετόχων, ενώ οι απαιτήσεις των πιστωτών μειώνονται ή μετατρέπονται σε μετοχές. Με τον τρόπο αυτόν, ένα ίδρυμα για το οποίο δεν έχει βρεθεί ιδιώτης αγοραστής ή το οποίο θα είναι περίπλοκο να διαχωριστεί, θα μπορούσε έτσι να συνεχίσει να παρέχει βασικές υπηρεσίες, χωρίς να υπάρχει ανάγκη διάσωσης με δημόσιο χρήμα και οι αρχές θα έχουν χρόνο για την αναδιοργάνωσή του ή τη μείωση τμημάτων των δραστηριοτήτων του με μεθοδευμένο τρόπο. Για τον σκοπό αυτό, οι τράπεζες θα πρέπει να διαθέτουν ένα ελάχιστο ποσοστό των συνολικών υποχρεώσεών τους, υπό τη μορφή μέσων που είναι επιλέξιμα για διάσωση με ίδια μέσα. Εάν ενεργοποιηθεί το εν λόγω εργαλείο, τα μέσα αυτά θα απομειώνονται με προκαθορισμένη σειρά, όσον αφορά την εξοφλητική προτεραιότητα των απαιτήσεων, έτσι ώστε το ίδρυμα να ανακτήσει τη βιωσιμότητά του.
Η Επιτροπή προτείνει, τέλος, τη χρηματοδότηση των ταμείων εξυγίανσης. Σε κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να συσταθούν ταμεία εξυγίανσης, τα οποία θα εισπράττουν συνεισφορές από τις τράπεζες, ανάλογα με τις υποχρεώσεις τους και τα προφίλ κινδύνου τους. Τα ταμεία θα πρέπει να αποκτήσουν επαρκείς δυνατότητες, ώστε να φθάσουν στο 1% των καλυπτόμενων καταθέσεων σε 10 έτη. Παράλληλα με το ταμείο εξυγίανσης, χρηματοδότηση θα παρέχουν και τα 27 συστήματα εγγύησης των καταθέσεων (ΣΕΚ), για την προστασία των ιδιωτών καταθετών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163