Το Συμβούλιο εξέδωσε χθες (12.2.2024) απόφαση και κανονισμό που αποσαφηνίζουν τις υποχρεώσεις των Κεντρικών Αποθετηρίων Τίτλων που κατέχουν περιουσιακά στοιχεία και αποθεματικά της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας τα οποία έχουν «ακινητοποιηθεί» ως συνέπεια των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ.
Μετά την έναρξη της παράνομης και αδικαιολόγητης πλήρους εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, σύμφωνα με ανακοίνωση του Συμβουλίου της Ευρώπης, η ΕΕ, σε συντονισμό με διεθνείς εταίρους, αποφάσισε να απαγορεύσει κάθε συναλλαγή που σχετίζεται με τη διαχείριση των αποθεματικών καθώς και των περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας. Ως αποτέλεσμα αυτής της απαγόρευσης, τα σχετικά περιουσιακά στοιχεία που κατέχουν χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στα κράτη μέλη της ΕΕ «ακινητοποιήθηκαν».
Η σημερινή απόφαση, σύμφωνα με τη θέση της G7, αποσαφηνίζει την απαγόρευση των εν λόγω συναλλαγών καθώς και το νομικό καθεστώς των εσόδων που “παράγουν” τα Κεντρικά Αποθετήρια Τίτλων σε σχέση με την κατοχή ρωσικών «ακινητοποιημένων» περιουσιακών στοιχείων και θέτει σαφείς κανόνες για τις οντότητες που τα κατέχουν.
Το Συμβούλιο αποφάσισε ιδίως ότι τα Κεντρικά Αποθετήρια Τίτλων που κατέχουν περιουσιακά στοιχεία των Κρατικών Ρωσικών Αποθετηρίων αξίας άνω του 1 εκατ. ευρώ πρέπει να λογιστικοποιούν χωριστά τα έκτακτα ταμειακά υπόλοιπα που συσσωρεύονται λόγω των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ και πρέπει επίσης να διατηρούν χωριστά τα αντίστοιχα έσοδα. Επιπλέον, τα Κεντρικά Αποθετήρια Τίτλων απαγορεύεται να διαθέτουν τα καθαρά κέρδη που προκύπτουν.
Λαμβάνοντας υπόψη τους κινδύνους και το κόστος που συνδέονται με τη διακράτηση των περιουσιακών στοιχείων και των αποθεματικών της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, κάθε κεντρικό αποθετήριο ασφαλείας μπορεί να ζητήσει από την εποπτική του αρχή να επιτρέψει την αποδέσμευση μεριδίου των εν λόγω καθαρών κερδών ενόψει της συμμόρφωσης με τις νόμιμες απαιτήσεις κεφαλαίου και διαχείρισης κινδύνων.
Η απόφαση αυτή ανοίγει το δρόμο για το Συμβούλιο να αποφασίσει σχετικά με την πιθανή θέσπιση χρηματοδοτικής συνεισφοράς στον προϋπολογισμό της ΕΕ που θα αντληθεί από τα εν λόγω καθαρά κέρδη για τη στήριξη της Ουκρανίας και την ανάκαμψη και ανοικοδόμησή της σε μεταγενέστερο στάδιο.
Αυτή η χρηματοδοτική συνεισφορά μπορεί να διοχετευθεί μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ στη διευκόλυνση για την Ουκρανία, για την οποία το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία στις 6 Φεβρουαρίου 2024.
Στη δήλωσή τους της 6ης Δεκεμβρίου 2023, οι ηγέτες της G7 επανέλαβαν ότι απαιτείται αποφασιστική πρόοδος για να κατευθυνθούν τα έκτακτα έσοδα που κατέχουν ιδιωτικοί φορείς και προέρχονται απευθείας από τα ακινητοποιημένα κρατικά περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας προς στήριξη της Ουκρανίας.
Στα συμπεράσματά του της 14ης και 15ης Δεκεμβρίου 2023, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανέλαβε την αποφασιστική καταδίκη του για τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, ο οποίος συνιστά προφανή παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, και επιβεβαίωσε την αμέριστη υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της και το εγγενές δικαίωμά της στην αυτοάμυνα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανέλαβε περαιτέρω την έκκλησή του για αποφασιστική πρόοδο, σε συντονισμό με τους εταίρους, σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα έκτακτα έσοδα που κατέχουν ιδιωτικοί φορείς και προέρχονται απευθείας από τα ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας θα μπορούσαν να κατευθυνθούν για τη στήριξη της Ουκρανίας και την ανάκαμψη και την ανοικοδόμησή της, σύμφωνα με τις ισχύουσες συμβατικές υποχρεώσεις και σύμφωνα με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο.
Περίπου 260 δισ. ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας έχουν «ακινητοποιηθεί» με τη μορφή τίτλων και μετρητών στις δικαιοδοσίες των εταίρων της G7, της ΕΕ και της Αυστραλίας, με περισσότερα από τα 2/3 αυτών των περιουσιακών στοιχείων να έχουν «ακινητοποιηθεί» στην ΕΕ.