Η καταιγίδα που όλοι περίμεναν για τον φετινό χειμώνα δεν ήρθε, τουλάχιστον με την ένταση που αναμενόταν, αφού ναι μεν η ακρίβεια και ο πληθωρισμός είναι εδώ και τρομάζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ωστόσο σε κάθε περίπτωση κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτή είναι εκτός ελέγχου.
Το μόνο ίσως που έχει μεγαλύτερη του αναμενομένου ένταση, είναι η ακρίβεια στα σούπερ μάρκετ, που όχι μόνο επιμένει αλλά τείνει να γίνει ένας πραγματικός εφιάλτης.
Ωστόσο η πορεία των τιμών στην ενέργεια, αλλά και οι επιδόσεις που προκύπτουν από την εκτέλεση του προϋπολογισμού, δημιουργούν σοβαρές προσδοκίες ότι τελικά θα υπάρξει ο δημοσιονομικός εκείνος χώρος που θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να προχωρήσει σε νέο πακέτο στήριξης των ασθενέστερων.
Σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Οικονομικών το έλλειμμα που θα προκύψει για το 2022, μετά και τον υπολογισμό εισπράξεων του πρώτου 2μηνου του 2023, που ωστόσο αναφέρονται στο περασμένο έτος, θα είναι σημαντικά χαμηλότερο από εκείνο που είχε αρχικά προϋπολογιστεί.
Αυτό μπορεί σε μία πρώτη ανάγνωση να μην σημαίνει και πολλά, αφού δεν μεταφέρονται κονδύλια, αλλά δημιουργούν καλύτερη αφετηρία και παράλληλα στέλνουν ένα μήνυμα προς τις αγορές, στην προσπάθεια για την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
Δημοσιονομικός «χώρος» που γεννά ελπίδες για μέτρα στήριξης
Με βάση τα σημερινά δεδομένα και εφόσον δεν υπάρξουν εντυπωσιακές μεταβολές επί τα χείρω, τότε η ανάπτυξη της οικονομίας μπορεί να είναι υψηλότερη από το εκτιμώμενο επίπεδο της τάξεως του 1%.
Η παραπάνω εξέλιξη σε συνδυασμό με τις πρώτες ενδείξεις, όπως αναφέρουν πηγές από το υπουργείο Οικονομικών, για την πορεία του τουρισμού το 2023 που δείχνουν ότι είναι εφικτό τα έσοδα να υπερβούν τα περυσινά, δείχνει ότι θα υπάρξει χώρος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά το δοκούν για έκτακτα ή ακόμη και για μόνιμα μέτρα ελάφρυνσης.
Δύο είναι τα κομβικής σημασίας ορόσημα, ώστε να φανεί προς τα που γέρνει η κατάσταση, τα οποία θα γίνουν γνωστά στις αρχές Μαρτίου. Το πρώτο έχει να κάνει με την οριστική διαμόρφωση του ελλείμματος και το δεύτερο έχει να κάνει με την ανάπτυξη του 4ου τριμήνου που θα οριστικοποιήσει την αύξηση του ΑΕΠ για πέρυσι.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων του οικονομικού επιτελείου από το αποθεματικό του 1 δισ. ευρώ που έχει εγγραφεί στο προϋπολογισμό για την στήριξη των νοικοκυριών από την ενεργειακή ακρίβεια αναμένεται λόγω της αποκλιμάκωσης των τιμών στο ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο να μείνουν αδιάθετα περίπου 600 εκατ. ευρώ. Επιπρόσθετα τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ προβλέπεται ότι θα εισρεύσουν στα κρατικά ταμεία λόγω της ισχυρότερης ανάπτυξης και των υπερεισπράξεων από φόρους με το πρωτογενές έλλειμμα του 2022 να συμπιέζεται στο 1,3% – 1,4% του ΑΕΠ έναντι στόχου για 1,6% του ΑΕΠ.
Με βάση την σημερινή εικόνα η μείωση του ελλείμματος κατά 1,8 δισ. ευρώ συγκριτικά με το στόχο οφείλεται στην υπέρβαση των εσόδων κατά 180 εκατ. ευρώ στο 12μηνο του 2022 και στην εξοικονόμηση δαπανών ύψους 1,98 δις. ευρώ το ίδιο διάστημα σε σχέση με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού.
Να σημειωθεί ότι η υπέρβαση των εσόδων θα ήταν πολύ μεγαλύτερη αν δεν δίνονταν η δίμηνη παράταση έως το τέλος του Φεβρουαρίου για την πληρωμή των τελών κυκλοφορίας, από τα οποία το υπουργείο Οικονομικών αναμένει 905 εκατ. ευρώ επί συνόλου 1,217 δισ. ευρώ.
Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμη για οποιαδήποτε απόφαση, εντούτοις υπάρχουν διάφορα σενάρια με επικρατέστερο να δοθεί μία εφάπαξ ενίσχυση σε ευάλωτες ομάδες και χαμηλοσυνταξιούχους ενόψει των εορτών του Πάσχα ενώ δεν έχει αποκλειστεί και το ενδεχόμενο να υπάρξει ένα φορολογικού χαρακτήρα μέτρο ελάφρυνσης των εισοδημάτων.
Σκέψεις για μείωση του τέλους επιτηδεύματος
Επί τάπητος έχουν τεθεί μία σειρά από προτάσεις οι οποίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως αντίβαρο στην αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών την ώρα που και οι επιχειρήσεις έχουν ζητήσει φοροαπαλλαγές λόγω της επικείμενης αύξησης του κατώτατου μισθού αλλά και της ενεργειακής επιβάρυνσης. Από μηδενικής βάσης φαίνεται ότι εξετάζονται οι προκαταβολές φόρου και το τέλος επιτηδεύματος.
Για το τέλος επιτηδεύματος, το σχέδιο που έχει τεθεί υπό εξέταση, προβλέπει μείωση κατά 30% – 50% το 2023 (φορολογικές δηλώσεις 2024), για 650.000 ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Παράλληλα για το 2024, πάλι υπό τον αστερίσκο των δημοσιονομικών περιθωρίων, υπάρχει η σκέψη για πλήρη κατάργησή του.
