Για το καυτό θέμα των πλειστηριασμών κατοικιών και τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες που εξαιτίας της κρίσης αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους, δίνει διευκρινίσεις το υπουργείο Ανάπτυξης, Οικονομίας και Τουρισμού.
Υποστηρίζει πως δεν υπάρχει έξαρση πλειστηριασμών, ενώ επισημαίνει ότι σύντομα θα κατατεθεί στη Βουλή νομοσχέδιο για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό υπερχρεωμένων επιχειρήσεων. Τέλος διευκρινίζει ότι δεν επιτρέπεται να πωληθούν σε ¨κοράκια¨ ως το τέλος του 2017 δάνεια που είναι συνδεδεμένα με πρώτη κατοικία, πράγμα που σημαίνει ότι σε 14 μήνες αν δεν ληφθούν προστατευτικά μέτρα θα …κλάψουν μανούλες και για την πρώτη κατοικία.
Διευκρινίζει τα εξής:
1. Οι «εργατικές κατοικίες» του… εργολάβου. Σχετικά με τις αναφερόμενες ως «εργατικές» κατοικίες του Εύοσμου Θεσσαλονίκης, από τα στοιχεία της γενικής γραμματείας δημοσίων εσόδων (www.publicrevenue.gr/kpi/public/auctions/prg_date_down) προκύπτει ότι πρόκειται για μικρά διαμερίσματα (περί τα 50 τετραγωνικά). Όλα ανήκουν σε μεγαλοκατασκευαστή, ο οποίος έχει χρέος 12,5 εκατ. ευρώ και είναι άγνωστης διαμονής, ενώ σύμφωνα με το TAXIS τα συγκεκριμένα διαμερίσματα είναι κενά.
2. Τα περί έξαρσης των πλειστηριασμών είναι παραπλανητικά. Παρακάτω αναφέρονται τα στοιχεία που ανέφερε ο Πρωθυπουργός, χθες, στη Βουλή. Από αυτά προκύπτει ότι ήδη πριν την κρίση πραγματοποιούνταν ετησίως πάνω από 40.000 πλειστηριασμοί. Άρα δεν πρόκειται για ένα φαινόμενο που προέκυψε τα τελευταία χρόνια, πολύ δε περισσότερο την τελευταία διετία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία το 2008 έγιναν 43.000 πλειστηριασμοί, το 2009 έγιναν 52.000 πλειστηριασμοί, το 2010 έγιναν 48.000 πλειστηριασμοί, το 2011 έγιναν 44.100 πλειστηριασμοί, το 2012 έγιναν 26.000 , το 2013 έγιναν 19.200 πλειστηριασμοί και το 2014 16.000 πλειστηριασμοί.
Αντιθέτως, από τις αρχές του 2015 έπαψαν να γίνονται πλειστηριασμοί, μέχρι να διαμορφωθεί το απαραίτητο προστατευτικό πλαίσιο. Αφού αυτό διαμορφώθηκε, η πολύμηνη αποχή των δικηγόρων είχε ως αποτέλεσμα να έχουν συσσωρευτεί όλες οι υποθέσεις στο τελευταίο τρίμηνο του 2016.
Συγκεκριμένα μέσα ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι θα γίνουν «600 πλειστηριασμοί μέχρι το τέλος του έτους». Πιθανότατα πρόκειται για λανθασμένη ανάγνωση των στοιχείων μίας από τις διαθέσιμες πηγές πληροφόρησης, του ιστοχώρου του Ενιαίου Ταμείου Νομικών (deltio.tnomik.gr), όπου αναφέρονται 635 πλειστηριασμοί, πλην όμως μόνο οι 23 αφορούν το 2016 και οι υπόλοιποι το 2017, ενώ συμπεριλαμβάνονται απαιτήσεις προς κινητές αξίες και αξιώσεις ιδιωτών προς ιδιώτες.
3. Με νόμο θα έρθει άμεσα στη Βουλή δημιουργείται μηχανισμός ρύθμισης χρεών σε εμπόρους και επιχειρηματίες. Πλειστηριασμοί λόγω εμπορικών χρεών γίνονταν ανέκαθεν λόγω του πτωχευτικού κώδικα, άρα έμποροι και επιχειρηματίες δεν εμπίπτουν στην προστασία από πλειστηριασμούς. Η κυβέρνηση, αφενός τοποθέτησε και τη συγκεκριμένη ομάδα στην προστασία από μεταβίβαση δανείων πρώτης κατοικίας στη δευτερογενή αγορά δανείων, αφετέρου προωθεί άμεσα στη Βουλή νομοσχέδιο, που προβλέπει νέο μηχανισμό εξωδικαστικού συμβιβασμού για υπερχρεωμένες επιχειρήσεις.
4. Οι πλειστηριασμοί μπορεί να διακριθούν με βάση τον επισπεύδοντα εκπλειστηριαστή σε 3 γενικές κατηγορίες:
i. Υποθέσεις μεταξύ ιδιωτών (περίπου 40%), που προφανώς αποτελούν ειδική περίπτωση και το Δημόσιο έχει περιορισμένη αρμοδιότητα.
ii. Υποθέσεις φορέων του Δημοσίου (περίπου 10% αφορά ΓΓΔΕ, δήμοι, ασφαλιστικά ταμεία), που ιεραρχούνται με προτεραιότητα σε όσες αφορούν μη συνεργάσιμους μεγαλοφειλέτες και σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, σε καμία περίπτωση δεν πλήττουν πρώτη κατοικία.
iii. Για την περίπτωση των τραπεζών (το υπόλοιπο 50%), το υπουργείο διαμόρφωσε τον τελευταίο χρόνο προστατευτικό θεσμικό πλαίσιο, που περιλαμβάνει:
Πλήρη προστασία της πρώτης κατοικίας για τα δύο τρίτα των νοικοκυριών
Με την αναθεώρηση του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (πρώην Ν. Κατσέλη) δημιουργήθηκε ένα ισχυρό δίκτυ προστασίας. Συγκεκριμένα:
– Το πεδίο εφαρμογής του νόμου επεκτάθηκε και σε φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές.
– Μπορούν να ενταχθούν σε προστατευτικές ρυθμίσεις για την πρώτη κατοικία 2 στους 3 δανειολήπτες.
– Για το 25% που αντιστοιχεί στους πιο αδύναμους, προβλέπεται η ενίσχυσή τους από το κράτος, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις δόσεις.
– Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, προστατεύονται οι δανειολήπτες-αιτούντες που διαθέτουν ακίνητο αντικειμενικής αξίας έως 180.000-280.000 ευρώ και εισόδημα έως 13.906-40.801 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος του νοικοκυριού.
Αναδιάρθρωση των δανείων με βάση την πραγματική δυνατότητα του νοικοκυριού
Οι υπόχρεοι για την τήρησή του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών (τράπεζες, χρηματοδοτικά ιδρύματα και εταιρίες διαχείρισης) οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα και αναλόγως να προτείνουν ρύθμιση του δανείου.
Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα προκύπτει αφού αφαιρεθούν από το συνολικό καθαρό εισόδημα του δανειολήπτη οι Εύλογες Δαπάνες Διαβίωσης, όπως αυτές καθορίζονται με αντικειμενικό τρόπο από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Με βάση τα ισχύοντα σήμερα, οι ετήσιες εύλογες δαπάνες διαβίωσης για 2 ενήλικες με 2 παιδιά είναι 16.162 ευρώ.
Δεν πωλούνται τα δάνεια πρώτης κατοικίας σε Funds
Μέχρι το 2018 δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση δανείων που συνδέονται με πρώτη κατοικία:
– ανεξαρτήτως κατηγορίας, δηλαδή όχι μόνο τα στεγαστικά δάνεια αλλά και τα καταναλωτικά δάνεια, τα επισκευαστικά δάνεια, τα δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών, εμπόρων, αγροτών, καθώς και τα δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που έχουν διασφάλιση σε πρώτη κατοικία
– με αντικειμενική αξία μέχρι 140.000 ευρώ (άνω του 90% του συνόλου στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας)