Τελικά όπως όλα δείχνουν η κυβέρνηση, δεν τα κατάφερε και σχεδόν ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες ακινήτων θα πιούν το πικρό ποτήρι των αυξήσεων στον επερχόμενο ΕΝΦΙΑ. Η διαχείριση για την κυβέρνηση μόνο εύκολη δεν ήταν, αφού ένας «φόρος παράλογος που δεν διορθώνεται, αλλά καταργείται» τελικά … απλά αυξάνεται.
Όσο και να προσπάθησε να απαλύνει τις επιπτώσεις, εντούτοις οι αυξήσεις είναι εδώ και απομένει να δούμε σε τι ύψος θα φτάσουν, όταν τον προσεχή Σεπτέμβριο εκδοθούν τα εκκαθαριστικά.
Και μπορεί ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος να είπε ότι οι περισσότεροι από αυτούς που θα πληρώσουν αυξημένο ΕΝΦΙΑ είναι ψηφοφόροι της ΝΔ, εντούτοις σε περιοχές όπως το Περιστέρι και την Νίκαια μάλλον το σημερινό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν είναι κυρίαρχο. Και βέβαια κάποιοι δεν θα νιώσουν ιδιαίτερα ευχάριστα όταν δουν τα εκκαθαριστικά.
Το υπουργείο Οικονομικών προσπάθησε με χειρουργικές παρεμβάσεις στην κλίμακα υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ να περιοριστεί ο αριθμός των ιδιοκτητών που θα έβλεπαν την επιβάρυνση για το ακίνητό τους να αυξάνεται ακόμη και κατά 80 λεπτά του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (δηλαδή περίπου 120 ευρώ για ένα διαμέρισμα 120 τετραγωνικών σε μια λαϊκή συνοικία), με μια πρωτοφανή στην ιστορία των αντικειμενικών αξιών απόφαση η οποία ορίζει ότι οι νέες αξίες δεν θα χρησιμοποιηθούν παρά από το 2019 για τις ανάγκες υπολογισμού όλων των φόρων πλην ΕΝΦΙΑ αλλά και με μερικά ψίχουλα στους υπόχρεους σε καταβολή συμπληρωματικού φόρου επιχειρεί η κυβέρνηση να ξεπεράσει τον «σκόπελο» της εξίσωσης των αντικειμενικών αξιών.
Από νωρίς χθες το πρωί, το υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε μια ανακοίνωση για να καταστήσει γνωστό ότι αυτοί που θα υποστούν πρόσθετες επιβαρύνσεις από τον ΕΝΦΙΑ είναι… μόλις ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες. Η απόφαση με τις νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων δημοσιεύτηκε χθες στο βράδυ στο ΦΕΚ και αποκαλύπτει τη διάθεση της κυβέρνησης να παραμείνει… πιστή στην ταξική της πολιτική. Έτσι, η τιμή ζώνης στα ακριβά σημεία του Δήμου Αθηναίων (π.χ Ηρώδου Αττικού κλπ) έφτασαν να τιμολογούνται προς …8.450 ή και προς 9.000 ευρώ (!) το τετραγωνικό μέτρο.
Σε αρκετές ακριβές ζώνες εντοπίζονται αυξήσεις ακόμη και άνω του 20%. Για παράδειγμα, η ακριβότερη μέχρι τώρα περιοχή στο 1ο διαμέρισμα της Αττικής ήταν 7.000 ευρώ και τώρα πάει στα 8.450 ευρώ ενώ στο β’ διαμέρισμα, τα 8.500 ευρώ γίνονται 9.000 ευρώ. Στη Σαντορίνη, οι τιμές ζώνης φτάνουν στα 5.450 ευρώ (στο Ημεροβίγλι) ή και στα 5.700 ευρώ (στην Οία) ενώ στην Μύκονο η υψηλότερη τιμή διαμορφώνεται στα 4900 ευρώ. Αντίθετα, στις «λαϊκές συνοικίες» είναι εμφανής (τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως) η προσπάθεια οι ανατιμήσεις να περιοριστούν στα επίπεδα των 50-100 ευρώ ανά τετραγωνικό. Πολλά τα παραδείγματα:
1. Στις φθηνότερες περιοχές του δήμου Ηρακλείου η τιμή ανεβαίνει από τα 1.050 στα 1.100 ευρώ.
2. Στο Περιστέρι, η φθηνότερη τιμή ζώνης ανεβαίνει από τα 750 στα 800 ευρώ. Συνολικά ανατιμώνται όλες οι ζώνες του Περιστερίου (συνολικά 17). Από αυτές, οι τέσσερις ανατιμώνται κατά 50 ευρώ και οι 13 κατά 100 ευρώ.
3. Στην Νέα Ιωνία δεν επέρχεται καμία μεταβολή και η φθηνή τιμή ζώνης παραμένει αμετάβλητη στα 900 ευρώ.
Αντίστοιχη εικόνα προκύπτει και από τα παραδείγματα που επέλεξε να παρουσιάσει η Κατερίνα Παπανάτσιου χθες στη Βουλή. Έτσι:
1. Στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, εντοπίζονται αυξήσεις 50 ευρώ σε τέσσερις από τις συνολικά 8 τιμές ζώνης του δήμου.
2. Στην Νίκαια, 9 από τις 15 ζώνες ανεβαίνουν κατά 50 ευρώ και 2 κατά 100 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, τα πρώτα συμπεράσματα που προκύπτουν όσον αφορά στο θέμα των αντικειμενικών αξιών και του ΕΝΦΙΑ είναι τα εξής:
1. Δεν υπάρχει καμία «τμηματική» προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών όπως διέρρεε η κυβέρνηση μέχρι και πριν από λίγες ημέρες. Οι τελικοί πίνακες αποκαλύπτουν ανατιμήσεις (κυρίως στην επαρχία) οι οποίες σε αρκετές περιοχές θα ξεπεράσουν ακόμη και το 20-30%.Μεταξύ αυτών, τουριστικές περιοχές. Δεν είναι τυχαίο ότι το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να παρέμβει στην κλίμακα υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ μόνο για να προστατέψει τις περιοχές με τιμή ζώνης έως 500 ευρώ και από 750 έως 1000 ευρώ. Τα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών (χωρίς την παραμικρή αναφορά στο εύρος των μεταβολών) ορίζουν ότι:
· Αυξήσεις θα υπάρξουν σε 3792 τιμές ζώνης σε σύνολο 10216. Πρόκειται για τεράστιο αριθμό αν αναλογιστεί κανείς ότι το υπουργείο Οικονομικών έρχεται να «εξισώσει» τις αντικειμενικές αξίες με τις εμπορικές ύστερα από ύφεση 25% και πτώση 40% στην κτηματαγορά. Ουσιαστικά, αυξήσεις επέρχονται στο 37% του συνόλου των τιμών ζώνης.
· Περίπου 4.302 περιοχές δεν θα έχουν καμία μεταβολή στην τιμή ζώνης της εφορίας. Είναι δηλαδή το 42,11% του συνόλου των περιοχών.
· Σε 2.122 περιοχές θα υπάρξουν μειώσεις. Δηλαδή, παρά την κατάρρευση της κτηματαγοράς, μειώσεις τιμών ζώνης έχουν μόνο στη μία στις 5 περιοχές. Από την επεξεργασία των τελικών τιμών θα φανεί το ποιο θα είναι το εύρος αυτών των μειώσεων.
2. Από την απόφαση που υπέγραψε η Κατερίνα Παπανάτσιου προκύπτει κάτι πρωτοφανές για τα 30 και πλέον χρόνια του συστήματος των αντικειμενικών αξιών: οι νέες τιμές ζώνης δεν θα ισχύσουν για τους φόρους μεταβίβασης ακινήτων αλλά και τους λοιπούς φόρους που συνδέονται με τα ακίνητα παρά μετά την αλλαγή του χρόνου. Προφανώς, η κυβέρνηση δεν θέλει οι κάτοικοι 3792 περιοχών σε όλη την ελληνική επικράτεια να έρχονται αντιμέτωποι με πρόσθετες επιβαρύνσεις κατά τη μεταβίβαση ενός ακινήτου στο παιδί τους. Με αυτή την κίνηση, το υπουργείο Οικονομικών βάζει χιλιάδες ιδιοκτήτες σε μια διαδικασία: να σπεύσουν να κάνουν μεταβιβάσεις (γονικές παροχές, δωρεές κλπ) μέχρι το τέλος του χρόνου προκειμένου να προλάβουν τις επιβαρύνσεις. Ακόμη και στις λαϊκές συνοικίες όπου οι μεταβιβάσεις είναι κατά κύριο λόγο αφορολόγητες λόγω του υψηλού αφορολόγητου που ισχύει στις γονικές παροχές υπάρχει η επιβάρυνση των εξόδων μεταβίβασης. Εκεί που οι ανατιμήσεις είναι πραγματικός εφιάλτης, είναι στις αγορές ακινήτων οι οποίες υπόκεινται σε ΦΠΑ.
3. Στον ΕΝΦΙΑ, τα «θύματα» θα πληρώσουν από φέτος καθώς ήταν αδιαπραγμάτευτη απαίτηση των δανειστών οι νέες τιμές να χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες του φόρου κατοχής από φέτος. Ο φόρος θα πληρωθεί σε πέντε δόσεις από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Ιανουάριο του 2019. Μάλιστα, η τροπολογία που κατατέθηκε αργά χθες το βράδυ στη Βουλή, δίνει το περιθώριο να αποσταλούν τα εκκαθαριστικά τον Σεπτέμβριο και όχι τον Αύγουστο όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί. Και αυτό διότι η τροπολογία ορίζει ότι ο φόρος ακόμη και αν βεβαιωθεί τον Σεπτέμβριο, η πρώτη δόση θα πρέπει να πληρωθεί μέχρι το τέλος του ίδιου μήνα. Η πληροφόρηση για τις επικείμενες επιπτώσεις, προέρχεται και πάλι από τα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών και τα οποία έχουν ως εξής: Και αυτό διότι η τροπολογία ορίζει ότι ο φόρος ακόμη και αν βεβαιωθεί τον Σεπτέμβριο, η πρώτη δόση θα πρέπει να πληρωθεί μέχρι το τέλος του ίδιου μήνα.
· 160.001 ιδιοκτήτες ακινήτων (περίπου το 2,3% του συνολικού πληθυσμού) θα πληρώσουν από 50 έως και 200 ευρώ επιπλέον.
· 48.961 φορολογούμενοι θα επιβαρυνθούν με πάνω από 200 ευρώ επιπλέον. Το αν αυτοί είναι… ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας όπως ειρωνικά είπε στη Βουλή ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ή φυσικά πρόσωπα που βρέθηκαν με πολλά ακίνητα στην κατοχή τους τα οποία μπορεί να είναι και αναξιοποίητα, προφανώς θα το γνωρίζουν μόνο οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες. Περίπου 49.000 Έλληνες πάντως, αντιμετωπίζονται από την κυβέρνηση ως μια… αμελητέα μειοψηφία η οποία θεωρείται εκ των προτέρων δεδομένο ότι μπορεί να σηκώσει ακόμη περισσότερα φορολογικά βάρη μερικών εκατοντάδων ευρώ.
· Στον κατάλογο των θυμάτων προστίθενται και 737.709 φυσικά πρόσωπα τα οποία θα υποστούν αυξήσεις έως και 50 ευρώ.
· Οι μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ θα αφορούν στο 23% του συνόλου των ιδιοκτητών δηλαδή σε 1,47 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ενώ το ίδιο ποσό με πέρυσι θα βεβαιωθεί σε 3.995.181 άτομα.
4. Η αύξηση του αφορολογήτου στον συμπληρωματικό φόρο από τα 200.000 στα 250.000 ευρώ δεν σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι που πληρώνουν τον συγκεκριμένο φόρο θα έχουν ελάφρυνση. Πρόκειται για ένα «κέρδος» των 50 ευρώ το οποίο σε χιλιάδες περιπτώσεις θα υπερκαλύπτεται από τις αυξήσεις στη συνολική αξία της περιουσίας.
Του Θανάση Παπαδή
