Αν υπάρχει κάτι που απεχθάνονται οι αγορές είναι η ασάφεια, η πολυγλωσσία, η αβεβαιότητα και η αμφισημία. Μας το έχουν αποδείξει επανειλημμένα και η τελευταία κρίση δεν είναι παρά αποτέλεσμα αυτής της στάσης της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ας είμαστε ειλικρινείς και ρεαλιστές. Την ευθύνη για την επίθεση στο Χρηματιστήριο και τα ομόλογα την έχουν η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση.
Σε ένα διεθνές περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας λόγω γεωπολιτικών κινδύνων και αλλαγών, επανάκαμψης του φόβου της κρίσης στην Ευρώπη και για ορισμένους σε ολόκληρο τον κόσμο, αντιπαράθεσης στη γηραιά ήπειρο ανάμεσα στη Γερμανία και το μπλοκ Γαλλίας-Ιταλίας, τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση εξέπεμψαν θολά και αμφίσημα μηνύματα.
Αυτό σε συνδυασμό με το ότι δεν μας εμπιστεύονται (οι παλινωδίες του παλαιού και πρόσφατου παρελθόντος δεν ξεχνιούνται εύκολα) προκάλεσαν τάσεις φυγής στους επενδυτές. Το κλίμα φαίνεται πως επιδείνωσαν, σύμφωνα με ορισμένα δημοσιεύματα, επενδυτές που επενδύουν στην πτώση των τιμών των μετοχών και των ομολόγων για να μην πούμε τίποτα χειρότερο.
Κανονικά η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση, πολύ περισσότερο όμως η πρώτη σε αυτή τη φάση, έπρεπε να αντιληφθούν εγκαίρως πως οι αγορές δεν ανέχονται την παραμικρή αβεβαιότητα και ασάφεια από την Ελλάδα.
Η κυβέρνηση την πρόσφερε στο πιάτο με τη στάση για τον απεγκλωβισμό από μνημόνιο. Βιάστηκε να διακηρύξει αυτό που έπρεπε πρώτα να πετύχει σε συνεργασία με τους εταίρους στην Ευρωπαϊκή Ενωση (στο μέλλον η χώρα μας στα κοινοτικά όργανα θα δίνει λόγο, όπως εξάλλου όλες οι χώρες που παραβιάζουν το Σύμφωνο Σταθερότητας) το νέο καθεστώς δηλαδή που θα ισχύει στη μεταμνημονιακή εποχή και μετά να το ανακοινώσει.
Δηλαδή η ισχυρή δέσμευση για πραγματικές μεταρρυθμίσεις γιατί (θα το επαναλάβουμε για πολλοστή φορά μόνο με μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο, την τεχνολογία, την καινοτομία την παιδεία κλπ που αποκαθιστούν την ανταγωνιστικότητα (και όχι με περικοπές αμοιβών) μπορεί να σωθεί η χώρα. Σε ένα τέτοιο πρόγραμμα κανείς δεν θα είχε αντίρρηση –το αντίθετο μάλιστα- και όπως γράψαμε σε προηγούμενο σημείωμα «με τα χίλια είμαστε υπέρ τη προληπτικής πιστωτικής γραμμής που μας υποχρεώνει στις μεταρρυθμίσεις που έπρεπε ήδη να είχαμε κάνει».
Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πλευρά του μόνο εμπιστοσύνη δεν εμπνέει στις αγορές, αφού οι όποιες επαφές στελεχών με αξιωματούχους της Ευρώπης, του ΔΝΤ, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν αρκούν να για να γίνουν κολυμβήθρα του Σιλωάμ και να την αποκαταστήσουν.
Εξάλλου δεν είναι μόνο οι δήθεν ριζοσπαστικές απόψεις κάποιων που φοβίζουν τις αγορές. Είναι όλη αυτή η βαβέλ των δηλώσεων και των θέσεων, η πολυγλωσσία, η αβεβαιότητα που πηγάζει από τις θέσεις, η ρητορική της κάθε συνιστώσας, η απουσία ξεκάθαρου στίγματος. Γενικώς θα το πούμε ανοιχτά και «κομίζουμε γλαύκας εις Αθήνας» αν αναφέρουμε ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές φοβίζει τις αγορές.
Καλά κάνει θα πουν κάποιοι. Θα συμφωνήσουμε απόλυτα μαζί τους αν υπάρχει εναλλακτική πορεία, αν υπάρχει άλλος δρόμος που θα βγάλει τη χώρα από την κρίση, θα την αναβαθμίσει και δεν θα την αλβανοποιήσει.
Αν οι σύντροφοι του ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζουν ένα τέτοιο δρόμο να μας τον πουν καθαρά και όλοι μαζί να διώξουμε τις αγορές και τα κοράκια της.
Αν, όχι, θα πρέπει να δουν πως θα συνεννοηθούν γιατί δεν φαντάζομαι να φαντασιώνονται πως θα επιβάλουν τις θέσεις, τις πολιτικές και τις επιθυμίες τους στις αγορές.
Για παράδειγμα ο Παναγιώτης Λαφαζάνης θα πρέπει να γίνει πιο σαφής γιατί όταν λέει «να λάβουμε έγκαιρα όλα εκείνα τα αναγκαία μέτρα ώστε να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς ενδεχόμενους εκβιασμούς στη χρηματοδότηση της χώρας και στη ρευστότητα των τραπεζών, προετοιμασμένοι για όλες τις δυνατές εναλλακτικές πιθανότητες και εκδοχές», μπορεί να παρεξηγηθεί γιατί το παρελθόν του μπορεί να οδηγήσει κάποιους κακόβουλους να σκεφτούν ότι στις εναλλακτικές εκδοχές μπορεί να περιλαμβάνεται και η επιστροφή στη δραχμή. Και στηριζόμενες σε αυτό οι αγορές θα ασκούσαν φρικτούς εκβιασμούς.
Αλλά η αλλαγή ρητορικής φίλοι και σύντροφοι του ΣΥΡΙΖΑ είναι μάλλον δύσκολο γιατί εκτός από τις αγορές υπάρχει και το κομματικό ακροατήριο που άλλα θέλει να ακούσει και βγάζει σπυράκια στο άκουσμα και μόνο των αγορών.