Πώς προχωρούν βασικές υποδομές σε Προαστιακό – Μετρό σε Αττική και Θεσσαλονίκη

Κινητικότητα και εξελίξεις στον τομέα των μέσω σταθερής τροχιάς, που φαίνεται να αποτελούν μία εκ των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης και του υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, καταγράφονται το τελευταίο χρονικό διάστημα.

Η προώθηση έργων και διαγωνισμών σε Προαστιακό, κυρίως δε σε γραμμές Μετρό, είναι ψηλά στην λίστα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που θεωρεί ότι αυτά τα μέσα σταθερής τροχιάς έχουν και θετικό κοινωνικό και φιλοπεριβαλλοντικό αντίκτυπο και ισοζύγιο.

Χτες (22.1.2024), η ηγεσία του υπουργείου επισκέφτηκε στα μέγαρα εργοτάξιο του υπό κατασκευή έργου της επέκτασης του Προαστιακού σιδηρόδρομου Δυτικής Αττικής, που θα συνδέει τα Άνω Λιόσια με τα Μέγαρα (έργο άνω των 100 εκατ. ευρώ, μαζί με την προαίρεση, με συνεισφορά του Ταμείου Ανάκαμψης).

Ενώ, ως γνωστόν, στο τέλος του έτους θα παραδοθεί το Μετρό Θεσσαλονίκης, προχωρούν οι εργασίες στη Γραμμή 4 της Αθήνας, αλλά και οι διαγωνιστικές διαδικασίες για την επέκταση του μέσου στο Λεκανοπέδιο Αττικής, αρχικά προς το Ίλιον.

Ο Προαστιακός «πάει» Δυτικά

Χτες, όπως αναφέραμε, η ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών βρέθηκε στα Μέγαρα, στο εργοτάξιο του έργου της αναβάθμισης της υφιστάμενης σιδηροδρομικής γραμμής που θα ενώνει τα Άνω Λιόσια με τα Μέγαρα, αποτελώντας έναν νέο κλάδο του Προαστιακού της Αθήνας.

Η σύμβαση με την ανάδοχο ΜΕΤΚΑ (όμιλος Mytilineos) υπεγράφη στα τέλη του 2023 και οι εργασίες εκκίνησαν, καθώς το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα έργα από τη ΜΕΤΚΑ θα διαρκέσουν περίπου δύο χρόνια από την ημέρα υπογραφής της σύμβασης. Η γραμμή, μήκους σχεδόν 34,6 χλμ., θα ξεκινά από τα Άνω Λιόσια, θα περνά από τον Ασπρόπυργο, την Ελευσίνα και θα τερματίζει στα Μέγαρα.

Η νέα γραμμή του Προαστιακού προς τα Μέγαρα επί της ουσίας θα χρησιμοποιεί τον διάδρομο της παλιάς μετρικής γραμμής του ΟΣΕ προς Πελοπόννησο, εξυπηρετώντας τις πυκνοκατοικημένες περιοχές Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Νερακίου, Νέας Περάμου και Μεγάρων, αλλά και τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ Ασπροπύργου και Ελευσίνας, τα Ναυπηγεία Ελευσίνας καθώς και έναν σημαντικό αριθμό άλλων εγκαταστάσεων.

Πρόκειται για ένα έργο που θα δώσει ανάσα στις μετακινήσεις κατοίκων και εργαζομένων σε σημαντικές βιομηχανικές και εμπορευματικές ζώνες της Αττικής. Προβλέπονται στάσεις σε θέσεις όπως ΕΛΠΕ Ασπροπύργου, Ασπρόπυργος, Ελευσίνα, ΕΛΠΕ Ελευσίνας, Λουτρόπυργος, Νέα Πέραμος, Μέγαρα (ΣΓΥΤ), ενώ υπάρχει πρόβλεψη μετεπιβίβασης επιβατών από τον κλάδο αυτό του Προαστιακού στις γραμμές του υφιστάμενου δικτύου Προαστιακού Σιδηροδρόμου (ΣΚΑ – Κιάτο, Σταθμός Ν. Λιόσια και Στ. Μεγάρων).

Στον προϋπολογισμό του έργου περιλαμβάνεται και ο κλάδος γραμμής προς τον παλαιό σταθμό Μεγάρων, η κατασκευή του οποίου αποτελεί δικαίωμα προαίρεσης που ενεργοποιείται με την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων για το εν λόγω τμήμα. Επίσης, η νέα γραμμή θα συνδέσει τη Δυτική Αττική με την Αθήνα, το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος», τον Πειραιά και το υπόλοιπο σιδηροδρομικό δίκτυο.

Τα άλλα σχέδια

Μια και ο λόγος περί επεκτάσεων Προαστιακού, υπενθυμίζεται ότι στην ατζέντα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και του ΟΣΕ είναι και τα έργα προς τα λιμάνια Λαυρίου και Ραφήνας, μέσω ανταγωνιστικού διαλόγου (390 και 310 εκατ. ευρώ αντίστοιχα) αλλά και προέκταση του Προαστιακού της Θεσσαλονίκης, επίσης προς τα δυτικά, μαζί με τη σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου προβλήτα του ΟΛΘ, συνολικού προϋπολογισμού 53 εκατ. ευρώ, που όμως, λόγω ανασχεδιασμού επενδύσεων, έχουν μεταφερθεί για πιο μεσοπρόθεσμο προς μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Τα μεγάλα έργα Μετρό

Την ίδια ώρα, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, ο όμιλος Intrakat – ΑΚΤΩΡ «φουλάρει τις μηχανές» ώστε να παραδοθεί στο τέλος Νοεμβρίου το μεγάλο έργο κατασκευής του «πολύπαθου» Μετρό Θεσσαλονίκης.

Ωστόσο, κινητικότητα έχουμε και στο μέτωπο του Μετρό της Αθήνας (ΑΒΑΞ – Alstom). Ήδη, ως γνωστόν, ο πρώτος μετροπόντικας έχει ξεκινήσει την υπόγεια διαδρομή του από την Κατεχάκη προς τον Ευαγγελισμό, έχοντας σκάψει περί τα 500 μέτρα, ενώ εξελίξεις μέσα στο προσεχής δίμηνο θα έχουμε και με τον μετροπόντικα που θα αρχίσει να «σκάβει» από το Άλσος Βεΐκου.

Παράλληλα, «τρέχουν» οι διαγωνιστικές διαδικασίες για την κατασκευή ενός σύνθετου έργου που ως βασικό κορμό του θα έχει την επέκταση του Μετρό προς τα Δυτικά της Αθήνας και ειδικότερα προς το Ίλιον. Υπενθυμίζεται ότι στην αρχική φάση της εκδήλωσης ενδιαφέροντος είχαν δώσει το παρών ονόματα – σχήματα όπως οι ΤΕΡΝΑ (όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ), ΑΒΑΞ (με Alstom), Intrakat, ΑΚΤΩΡ – Μυτιληναίος.

Εξελίξεις πάνω σε αυτό το στάδιο αναμένονται μάλλον έως το τέλος τριμήνου έτσι ώστε, εφόσον δεν προκύψουν απρόοπτα, ενστάσεις ή καθυστερήσεις, να έχουμε ανάδοχο μέσα στο 2024.

Η επέκταση της Γραμμής 2 του Μετρό προς το Ίλιον θεωρείται έργο ιδιαίτερης σημασίας, που αναμένεται με την ολοκλήρωσή του να αλλάξει το συγκοινωνιακό χάρτη του Λεκανοπεδίου, με την εκτιμώμενη απόσταση έως το Σύνταγμα να διαρκεί 20 λεπτά, ενώ η διαδρομή προς Ομόνοια περίπου 15 λεπτά.

Συνολικά, στο αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνεται η μελέτη και η κατασκευή τριών (3) επιμέρους αντικειμένων: α) η Επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον συμπεριλαμβανομένου ενός Σταθμού Μετεπιβίβασης, β) η επέκταση του Αμαξοστασίου του Ελαιώνα και γ) η αναβάθμιση και η αντικατάσταση Υφιστάμενων Η/Μ Συστημάτων Γραμμών 2 & 3 του Μετρό της Αθήνας.

Η συνολική προθεσμία εκτέλεσης του έργου έχει οριστεί για 57 μήνες από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης. Εκτιμάται πως το νέο τμήμα της επέκτασης της Γραμμής 2, μετά την Ανθούπολη με τρεις σταθμούς σε Παλατιανή, Ίλιον και Άγιο Νικόλαο, θα εξυπηρετεί τουλάχιστον 67.000 επιβάτες ημερησίως.

Μελλοντικές επεκτάσεις

Πάντως, βάσει γενικότερου σχεδιασμού του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών αλλά και της Ελληνικό Μετρό, σχεδιάζονται και άλλες επεκτάσεις του Μετρό εντός Αττικής, αν και προφανώς χρειάζονται πολλά βήματα να γίνουν με μελέτες, χαράξεις και βέβαια, χρηματοδοτήσεις.

Υπάρχουν σχέδια, μελλοντικά, για επέκταση της γραμμής 4 Γουδή-Μαρούσι-Λυκόβρυση ώστε να δώσει «ανάσες» στον οδικό άξονα της Λ. Κηφισίας, για τον νέο υπόγειο κλάδο της γραμμής 1 (Ηλεκτρικός) από Θησείο έως το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (με τέσσερις σταθμούς σε Χαμοστέρνας, Πλατεία Δαβάκη, Τζιτζιφιές και ΚΠΙΣΝ), από το Ελληνικό μέχρι τη Γλυφάδα, το τμήμα Άλσος Βεΐκου – Πετρούπολη που θα διαθέτει έξι νέους σταθμούς, η τελική επέκταση της γραμμής 2 προς Μενίδι κ.λπ. Πάντως, ακόμα κάποια projects βρίσκονται σε αρχικό στάδιο και είναι προφανές ότι χρειάζεται χρόνος αλλά και εξασφάλιση κονδυλίων.