Οι τρέχουσες ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις στον τομέα της βιώσιμης χρηματοδότησης βρέθηκαν στο επίκεντρο διεθνούς συνεδρίου. Tίτλος του «The Future of Sustainable Finance» και διοργανώτρια η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στο Μέγαρο Καρατζά, στην Αθήνα.
Ανοίγοντας τις εργασίες του διεθνούς συνεδρίου ο Υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, προανήγγειλε την έκδοση κρατικού πράσινου ομολόγου εντός του 2022, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης των κατάλληλων οικονομικών συνθηκών. Η έκδοση πράσινου ομολόγου εντάσσεται στον σχεδιασμό και την υιοθέτηση μιας σειράς δράσεων και παρεμβάσεων του ΥΠΟΙΚ για τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου βιώσιμης χρηματοδότησης και πράσινης ανάπτυξης. Προς αυτή την κατεύθυνση, οι επενδύσεις του «Ελλάδα 2.0» επικεντρώνονται στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, δεδομένου ότι το 37% των δαπανών τους αφορούν στο κλίμα και το 20% στην προώθηση της ψηφιακής μετάβασης των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, ο αναπροσανατολισμός των ιδιωτικών κεφαλαίων σε πιο βιώσιμες επενδύσεις προϋποθέτει επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα και θέσπιση ενός σύγχρονου πλαισίου βιώσιμης χρηματοδότησης. Σε μία περίοδο, μάλιστα, που το ύψος των «κόκκινων» δανείων μειώθηκε σημαντικά, ενώ η ρευστότητα βελτιώθηκε αισθητά. «Ενδεικτικά, οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά περίπου 42 δισ. ευρώ μεταξύ Ιουνίου 2019 και Απριλίου 2022, και διαμορφώθηκαν στα 178 δισ. ευρώ, που είναι η υψηλότερη καταγραφή από την έναρξη της κρίσης το 2010» ανέφερε ο υπουργός.
Ψηφιακή μεταρρύθμιση
Όσον αφορά στις περαιτέρω παρεμβάσεις της κυβέρνησης στην εγχώρια κεφαλαιαγορά, ο κ. Σταϊκούρας υπογράμμισε πως έχει δρομολογηθεί έργο ψηφιακής μεταρρύθμισης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, με χρονικό ορίζοντα το έτος 2025, με χρηματοδότηση από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, έργο που θα συντελέσει ενεργά στην αποτελεσματική λειτουργία της Εποπτικής Αρχής. «Παράλληλα, λάβαμε τεχνική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διαμόρφωση ‘Στρατηγικής Ανάπτυξης της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς’, με στόχο την προώθηση στοχευμένων ενεργειών και νομοθετικών πρωτοβουλιών για την ουσιαστική αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της εγχώριας Κεφαλαιαγοράς» συμπλήρωσε ο κ. Σταϊκούρας.
Στο χαιρετισμό του ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης, στάθηκε στον σημαντικό ρόλο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και τόνισε ότι οι μισθοί στον δημόσιο πρέπει να ακολουθούν τον ιδιωτικό τομέα και οι καλοί να αμείβονται, με το Δημόσιο να νέμεται τα οφέλη των ικανοτήτων τους. Υποστήριξε ότι Αρχές όπως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς πρέπει να έχουν τον τρόπο να κινούνται με κατάλληλη ευελιξία στην πρόσληψη στελεχών.
Μονόδρομο χαρακτήρισε η Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, κα. Βασιλική Λαζαράκου, τη βιωσιμότητα και ειδικότερα την ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG, λέγοντας, ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ, ότι όπως κάθε μετάβαση, έτσι και η πράσινη συνεπάγεται κόστη και έχει και κινδύνους ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ σημαντικό να τους γνωρίζουμε για να δούμε και πως θα τους αντιμετωπίσουμε.
Στη συζήτηση που συντόνισε ο Χρήστος Γκόρτσος, καθηγητής Δημόσιου Οικονομικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, η κυρία Λαζαράκου αναφέρθηκε στις αλλαγές που θεσμοθετήθηκαν πρόσφατα στη νομοθεσία, λέγοντας ότι η Επιτροπή έχει προτείνει περαιτέρω αλλαγές προκειμένου να καταστεί εφικτό να επιβάλλει πρόστιμα όσον αφορά τις γνωστοποιήσεις, ως μέτρο ανάσχεσης του green washing. «Έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες για το green washing, περιμένουμε δε την ολοκλήρωση των νομοθετικών πρωτοβουλιών της Ε.Ε. για να διαμορφωθεί ένα κοινό πλαίσιο. Είναι σημαντικό να υπάρξει συντονισμός σε διεθνές επίπεδο, να υπάρχουν ενιαίοι κανόνες» προσέθεσε η Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Ευρωπαϊκή ατζέντα «βιωσιμότητας»
Στο ίδιο πάνελ η κα. Verena Ross, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) υποστήριξε πως η δέσμευση της Ε.Ε. για μια ατζέντα για τη βιωσιμότητα φαίνεται πιο επίκαιρη από πότε μετά την πανδημία και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τόνισε δε, ότι πρέπει να υπάρξουν λεπτομερείς κανόνες για την αντιμετώπιση του φαινομένου του green washing και χρειάζεται συνεργασία για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πλαισίου που θα λειτουργεί αποτελεσματικά.
Η Petra Hielkema, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) επισήμανε πως η συχνότητα των γεγονότων που σχετίζονται με το κλίμα έχει αυξηθεί σε παγκόσμια κλίμακα. Ιστορικά, ο ευρωπαϊκός ασφαλιστικός τομέας ήταν σε καλή θέση για να χειριστεί αξιώσεις που προέρχονται από μεγάλες ευρωπαϊκές φυσικές καταστροφές.
Από την πλευρά του, ο Robert Ophèle, Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς της Γαλλίας (AMF) μίλησε για αίσθηση κατεπείγοντος όσον αφορά την υιοθέτηση των κριτηρίων ESG, εξηγώντας ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη απαιτεί λύση τώρα και η χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης πρέπει να αποτελέσει μέρος της λύσης. Επισήμανε πως η Ευρώπη έχει φιλόδοξη ατζέντα, αλλά καθυστερεί στην λήψη αποφάσεων, γι’ αυτό κι έχει σημασία ο ρόλος των εθνικών αρχών.
Ο Carlo Comporti, Commissioner της Ιταλικής επιτροπής κεφαλαιαγοράς (CONSOB) υπογράμμισε την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη χρηματοδότηση. Τόνισε δε, πως οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις δεν έχουν ενσωματώσει προτεραιότητες για τη βιωσιμότητα, εκτιμώντας ότι δεν έχουν κατανοήσει ακόμα την πράσινη ατζέντα.
Στην συνέχεια ακολούθησε συζήτηση υπό τον συντονισμό της κυρίας Λαζαράκου, με τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννη Στουρνάρα να αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η κλιματική αλλαγή είναι μια πραγματικότητα και βιώνεται πλέον σε όλο τον κόσμο με ακραία καιρικά φαινόμενα, ενώ σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους που απειλούν τη ζωή στον πλανήτη. Ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι «οι ελληνικές τράπεζες έχουν αρχίσει να ενσωματώνουν τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή στα επιχειρηματικά τους μοντέλα και τις δραστηριότητές τους, ιδιαίτερα στα συστήματα διαχείρισης κινδύνων και έχουν κάνει σημαντικά βήματα στην ικανοποίηση των εποπτικών προσδοκιών στο σχετικό θέμα. Όπως είπε, η Τράπεζα της Ελλάδος ήταν από τις πρώτες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο που επεσήμανε τους κινδύνους αυτούς και επένδυσε στην σχετική έρευνα.
Τέλος, ο José Manuel Campa, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA), τόνισε πως η Αρχή κινείται για την αντιμετώπιση τεσσάρων προκλήσεων σχετικά με τον ρόλο των τραπεζών. Η πρώτη αφορά στη διακυβέρνηση και τη στρατηγική των τραπεζικών ιδρυμάτων για το ESG, η δεύτερη στα δεδομένα και τις γνωστοποιήσεις, η τρίτη σχετίζεται με την μέτρηση του κινδύνου, ενώ η τέταρτη πρόκληση αφορά στον ρυθμιστικό τομέα και τη δημιουργία του κατάλληλου πλαισίου. Όσον αφορά τις ανάγκες χρηματοδότησης για την πράσινη μετάβαση, τόνισε πως οι τράπεζες θα πρέπει να ενισχύσουν την αξιολόγηση των κινδύνων, να τους μετρήσουν σε περίπτωση που υπάρξει κλιματικό stress.