Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γιάννης Ρέτσος, μιλάει στην Μάγδα Τσέγκου και στο newsit.gr, για τον τουρισμό του 2020, τα μέτρα της κυβέρνησης και τις επόμενες κινήσεις.
Ο κύριος Ρέτσος, κάνει τη δική του αποτίμηση για την εποχή του κορονοϊού σε σχέση με τον τουρισμό και τις συνέπειες που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι στον τομέα.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στην τηλεδιάσκεψη που είχε με τους 13 φορείς- μέλη του ΣΕΤΕ από όλη την Ελλάδα και την εικόνα που αποκόμισε σε σχέση με τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού. Τέλος, παρουσίασε τις 4 προτάσεις-πυλώνες, που αφορούν την ομαλή μετάβαση στην κανονικότητα στον τομέα του τουρισμού και την οικονομική βοήθεια των μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων, αλλά και των εργαζόμενων σε αυτές.
Ζούμε έναν ασύμμετρο «πόλεμο» εδώ και δύο μήνες
«Αρχικά ήταν κάτι το πρωτοφανές για όλους μας, όχι μόνο για τον τουρισμό. Ξεκίνησε πριν από την καραντίνα, ξεκίνησε από τέλη του Φεβρουαρίου, όπου είδαμε για πρώτη φορά την έξαρση στην Ιταλία και στην Ευρώπη. Είμαστε λοιπόν ουσιαστικά, εδώ και δύο μήνες σε έναν «πόλεμο» ο οποίος είναι ασύμμετρος, διότι καλούμαστε να ανταποκριθούμε σε συνθήκες οι οποίες δεν έχουν προκύψει ποτέ κατά το παρελθόν. Οπότε, εκείνο που είπαμε από την αρχή και νομίζω τελικά πως ήταν η αρχική προσέγγιση, είναι ότι με πάρα πολύ ψυχραιμία, θα βλέπουμε τα πράγματα μέρα με τη μέρα και θα προσπαθούμε να κάνουμε ότι μπορούμε, προκειμένου να ανταποκριθούμε σε αυτό που θα ακολουθήσει. Γιατί τώρα στην ουσία ξεκινούν τα μεγάλα προβλήματα.»
Η γενική αποτίμηση του ΣΕΤΕ πριν την «επανεκκίνηση» του τουρισμού τον Ιούνιο
«Ο ΣΕΤΕ, όπως γνωρίζετε ουσιαστικά είναι ο κοινωνικός εταίρος που καλύπτει όλο το φάσμα του τουρισμού. Οπότε στην «ομπρέλα» του, είναι τα ξενοδοχεία, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, τα τουριστικά, οι αερομεταφορές, η ακτοπλοΐα, τα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα, τα συνέδρια, οι υπαίθριες δραστηριότητες, τα λιμάνια, οι μαρίνες, γενικά όλο τουρισμός. Ήταν πολύ κρίσιμο λοιπόν και χρήσιμο, να κάνουμε μία γενική αποτίμηση πριν την επανεκκίνηση. Υπάρχει μεγάλη αγωνία προφανώς, διότι όλοι βλέπουν ότι ο τουρισμός και οι μεταφορές, είναι ο τομείς που θα χτυπηθούν παγκόσμια από την υγειονομική κρίση. Προφανώς και υπάρχουν πολλά αιτήματα από τον κάθε κλάδο, που συμφωνήσαμε να τα θέτει ξεχωριστά ο καθένας και ο ΣΕΤΕ θα είναι εκεί αρωγός. Εκείνο όμως που λάβαμε σαν τελική και οριστική απόφαση, είναι αυτό που είχαμε ορίσει από την αρχή, σαν ΣΕΤΕ και κοινωνικός εταίρος, να κινηθούμε με ρεαλισμό και αξιοπιστία. Αυτό σημαίνει, να βάλουμε τους άξονες τους στρατηγικούς που θα πρέπει να κινηθούμε στο εξής και με βάση αυτούς τους άξονες, να συνεχίζουμε να συζητάμε με την κυβέρνηση. Για το ερώτημά σας, «πώς ήταν τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν», θα σας πω ότι μέχρι σήμερα, στο κομμάτι της διαχείρισης του υγειονομικού τα πράγματα πήγαν πάρα πολύ καλά, όπως επίσης πήγαν πολύ καλά και στο κομμάτι του να τεθούν επιχειρήσεις και εργαζόμενοι, σε ένα καθεστώς «safe mode», για να περάσει αυτό το κρίσιμο διάστημα ουσιαστικά της παύσης της οικονομίας, με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Τώρα όμως είναι το κρίσιμο θέμα πλέον της επανεκκίνησης, όπου εδώ πλέον θέτουμε τα θέματα της επόμενης ημέρας, για να μπορέσει από τον Ιούνιο σταδιακά να «ανοίγει» ο τουρισμός.»
Οι 4 πυλώνες στήριξης που προτείνει ο ΣΕΤΕ για τη πρωτόγνωρη κατάσταση που βιώνει ο τομέας του τουρισμού
«Τέσσερις άξονες έχουμε βάλει. Ο πρώτος είναι τα υγειονομικά πρωτόκολλα λειτουργίας, διότι, για να λειτουργήσουν ξενοδοχεία, μεταφορές, γενικά όλο το φάσμα του τουρισμού, από Ιούνιο, χρειάζεται κάποιους κανόνες οι οποίοι όμως θα είναι ρεαλιστικοί και εφαρμόσιμοι. Δεν μπορεί να είναι κανόνες οι οποίοι θα μετατρέψουν τις τουριστικές επιχειρήσεις σε νοσοκομεία, γιατί αντιλαμβάνεστε πως έτσι ο τουρισμός δεν μπορεί να υπάρξει. Από την άλλη, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τα ζητήματα της δημόσιας υγείας. Άρα λοιπόν, εμείς θα καταθέσουμε προτάσεις ως προς τα πρωτοκόλλα και από κει και πέρα η Κυβέρνηση με τους συμβούλους της, στον ΕΟΔΥ, θα πάρει τις αποφάσεις της. Αυτός είναι ο ένας άξονας.
Ο δεύτερος άξονας, επίσης πολύ σημαντικός, είναι ο τρόπος με τον οποίο θα επιδοτηθεί η εργασία και θα στηριχτεί η ανεργία. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, σε πρόσφατη συνέντευξη στην καθημερινή, μίλησε για το μοίρασμα των βαρών. Οι προτάσεις μας λοιπόν είναι προς ένα μοντέλο, όπως αυτό που χρησιμοποιείται στις ευρωπαϊκές χώρες σήμερα, μοιρασμού του κόστους του εργασιακού, μεταξύ επιχείρησης, κράτους και εργαζομένου, αναλογικά βέβαια, ανάλογα με τις ανάγκες και τις δυνατότητες του καθενός, προκειμένου να ξαναλειτουργήσει η αγορά εργασίας, να μην εκτιναχθεί η ανεργία, αλλά να μπορέσουν να λειτουργούν και οι επιχειρήσεις.
Ο τρίτος άξονας, είναι ο άξονας της ανταγωνιστικότητας, δηλαδή από την έναρξη του τουρισμού και μετά, αλλά κυρίως από το 2021 θα πρέπει να έχουμε εργαλεία να διεκδικήσουμε πίσω την πίτα που χάνουμε, άρα λοιπόν η μείωση του ΦΠΑ στον τουρισμό, θεωρούμε ότι είναι μείζον ζήτημα.
Και ο τέταρτος άξονας είναι ο άξονας της ρευστότητας, εργαλεία δηλαδή για να μπορέσουν να αντλήσουν χρήματα οι επιχειρήσεις για να μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν και μη καταβολή της προκαταβολής του φόρου εισοδήματος για το 2020, δεδομένου ότι αυτό, αναγκαστικά θα υπάρξει συμψηφισμός το ’21 με τις ζημιές, άρα θα μπορεί να υπάρξει ένα εργαλείο ρευστότητας επιπλέον για τις επιχειρήσεις. Για να είμαστε ρεαλιστές και να είμαι ρεαλιστής, είναι πολύ πιθανό, τα προβλήματα που θα προκύψουν μέσα στο καλοκαίρι να είναι πολύ περισσότερα. Όπως σας είπα και στην αρχή, πρέπει να πηγαίνουμε βήμα-βήμα, αυτή τη στιγμή μιλάμε για επανεκκίνηση, θεωρούμε ότι η επανεκκίνηση μπορεί να στηριχτεί σε αυτό το πλαίσιο, από εκεί και πέρα προφανώς, θα εξαρτηθεί και κατά πολύ από τις ευρωπαϊκές αποφάσεις και από το πόσο γρήγορα η Ευρώπη θα αποφασίσει να ενισχύσει τις χώρες που πλήττονται. Μέχρι σήμερα, αυτό που έχουμε δει είναι μία ενίσχυση μικρή και τα περισσότερα μέτρα να αναγγέλλονται για το 2021. Φοβάμαι όμως ότι για τον τουρισμό θα είναι αργά. Ο τουρισμός χρειάζεται στήριξη από το 2020. Οπότε λοιπόν θα πρέπει λίγο να πηγαίνουμε με το «βλέποντας και κάνοντας», πάντα μένοντας πιστοί σε αυτό που έχουμε πει, να είμαστε ρεαλιστές και αξιόπιστοι.»
Θέλουμε τουλάχιστον τρία χρόνια για να επιστρέψουμε στα οικονομικά επίπεδα προ πανδημίας
«Η απλή λογική λέει ότι ο τουρισμός και οι μεταφορές ήταν οι πρώτοι τομείς που επλήγησαν από την κρίση και θα είναι και οι τελευταίοι που θα ανακάμψουν. Νομίζω ότι αυτό δεν χρειάζεται εξήγηση ιδιαίτερη, γιατί το ταξίδι και η μετακίνηση έχει να κάνει με την ψυχολογία του κόσμου. Άρα λοιπόν θα πρέπει να αισθανθεί απόλυτα ασφαλής ο πολίτης του κόσμου, μέχρις ότου ξεκινήσει να ταξιδεύει με τον ρυθμό που ταξίδευε. Άρα λοιπόν η απάντηση παρότι δεν είναι εύκολη, θα μπορούσε να είναι ότι θεωρώ ότι το 2020 θα χαθεί το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του 2019 και θα είναι μία πάρα πολύ δύσκολη χρονιά, αν τα υγειονομικά δεδομένα εξελιχθούν έτσι όπως πρέπει να και βρεθεί η ιατρική αντιμετώπιση της πανδημίας, θεωρώ ότι το 2021 θα είναι η χρονιά που θα ξεκινήσει η ανάκτηση των χαμένων εσόδων και μπορεί να είναι μια καλή χρονιά, όχι σαν το ’19, αλλά σίγουρα θα είναι μια καλή χρονιά. Για να μιλήσουμε για νούμερα του ’18, ’19 θα χρειαστούμε τουλάχιστον δύο τρία χρόνια, δηλαδή πριν το 2022 – 2023, δεν θα μπορεί να περιμένει κανείς ρεαλιστικά να γυρίσει στα νούμερα του ’19. Όμως να σημειώσω ότι τα νούμερα του ’19 ήταν το ρεκόρ όλων των εποχών για τον ελληνικό τουρισμό. Δεν σημαίνει ότι αν επανέλθουμε π.χ. στα νούμερα του ’17 θα είναι αποτυχία, ή δεν θα μπορεί να είναι βιώσιμος ο τουρισμός. Άρα λοιπόν όλη η προσπάθεια πρέπει να επικεντρωθεί στο ’20. Πώς δηλαδή θα δημιουργηθεί η γέφυρα για να μπορέσουν να «περάσουν» οι επιχειρήσεις και η οικονομία, στο ’21, όπου θα έχουν την ευκαιρία να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος.»
Δεν είμαστε σίγουροι ότι ο Έλληνας θα κάνει εγχώριο τουρισμό φέτος λόγω της οικονομικής κρίσης
«Ο ελληνικός τουρισμός δυστυχώς την τελευταία δεκαετία λόγω και της δημοσιονομικής κρίσης, έχει υποχωρήσει πάρα πολύ. Στο σύνολο των εσόδων μας αυτή τη στιγμή, ο ελληνικός τουρισμός δεν είναι πάνω από το 8%. Άρα λοιπόν, αντιλαμβάνεστε, ότι δημοσιονομικά δεν πρόκειται να κάνει διαφορά. Όμως, θα είναι μία ένεση ρευστότητας, κυρίως για τις μικρές επιχειρήσεις. Ο Έλληνας αυτή τη στιγμή έχει περάσει μία μακρά περίοδο αγωνίας εγκλεισμού. Σίγουρα κάποια στιγμή, αν εξελιχθούν καλά τα υγειονομικά δεδομένα τον Μάιο θα θελήσει λίγο να ξεσκάσει. Το ερωτηματικό είναι αν θα μπορέσει, λόγω της οικονομικής κρίσης της οποίας διαδέχεται την υγειονομική και με δεδομένο ότι η Ελλάδα τις ομορφιές της τις έχει, οι προσφορές φέτος το καλοκαίρι νομίζω θα είναι καλύτερες από ποτέ, αλλά θα υπάρξει θεωρώ και μία στήριξη και ενίσχυση του μέσου εισοδήματος για να μπορέσει να κάνει κάποιος διακοπές. Υπάρχει μία πιθανότητα να κινηθεί ο Έλληνας και αυτό να είναι μία ένεση ρευστότητας κυρίως για τις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες το έχουν πάρα πολύ μεγάλη ανάγκη και πρέπει να διασωθούν γιατί αυτές είναι και η ραχοκοκαλιά της οικονομίας και του ελληνικού τουρισμού.»
Θα εξαρτηθούν πολλά από τον αν θα πετάξουν και πότε τα αεροπλάνα
«Θεωρώ όμως ότι το επόμενο διάστημα, τις επόμενες ημέρες, τις επόμενες 30 ημέρες, πάντα βάζοντας μπροστά το υγειονομικό, θα υπάρξουν και πανευρωπαϊκές αποφάσεις, ήδη η επιτροπή που έχει συσταθεί προκειμένου να προχωρήσει σε προτάσεις προς τα κράτη για μεταφορές και φιλοξενία, έχει ανακοινώσει ότι 13/5 θα ανακοινώσει το πλαίσιο των συστάσεών της. Θεωρώ λοιπόν ότι μέσα στον μήνα Μάιο θα έχουμε καταλήξει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για τον τρόπο που θα πετάξουν τα αεροπλάνα. Θα ξεκινήσει λοιπόν κάποιος προγραμματισμός, θα προκύψουν διακρατικές συμφωνίες γιατί δυστυχώς δεν πρόκειται να πάμε σε πανευρωπαϊκή συμφωνία, είναι νομίζω εμφανές μέχρι σήμερα ότι δεν πρόκειται να πάμε εκεί, άρα λοιπόν οι επιχειρηματίες θα πρέπει να κάνουν λίγο ακόμη υπομονή, γιατί δεν γίνεται αλλιώς, μέχρι τις αρχές Ιουνίου, για να δούμε από πότε μπορούμε τελικά και αν μπορούμε να προσδοκούμε κόσμο από το εξωτερικό, κάποια στιγμή προς το τέλος του καλοκαιριού και το φθινόπωρο, για να παρθούν και αποφάσεις σε συνδυασμό βέβαια με τα μέτρα στήριξης που θα έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση.»
Δείτε όλη την συνέντευξη
