“Ο τελευταίος γύρος των αντιπαραθέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και τους Ευρωπαίους εταίρους της έδειξε για άλλη μια φορά ότι οι χώρες με τόσο διαφορετικές οικονομίες δεν θα έπρεπε ποτέ να έχουν εισέλθει σε μια νομισματική ένωση. Θα ήταν καλύτερα για όλους τους εμπλεκόμενους, όμως, αν η Γερμανία και όχι η Ελλάδα ήταν η πρώτη που έβγαινε από το ευρώ.
Μετά από εξαντλητικές διαπραγματεύσεις μηνών, αντεγκλήσεις και ανατροπές, είναι δύσκολο να δούμε νικητές. Η συμφωνία που επιτεύχθηκε ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της -αν διαρκέσει- ακολουθεί την ίδια οικονομική στρατηγική που έχει αποτύχει επανειλημμένα να θεραπεύσει τη χώρα. Οι Έλληνες θα υποχρεωθούν σε ακόμα πιο βάναυση λιτότητα παρά το γεγονός ότι ψήφισαν “όχι” στο δημοψήφισμα. Οι πιστωτές θα δουν πιθανώς ακόμα λιγότερα χρήματα από αυτά που θα έπαιρναν με ένα πακέτο με λιγότερη λιτότητα και άμεση ελάφρυνση του χρέους.
Έτσι, ο μεγαλύτερος πιστωτής, η Γερμανία, έχει προσφέρει μια υπηρεσία στην Ευρώπη: προτείνοντας στην Ελλάδα να βγει από το ευρώ, έσπασε ένα πολιτικό ταμπού. Για δεκαετίες, οι πολιτικοί έχουν παρουσιάσει το ενιαίο νόμισμα ως σύμβολο ευρωπαϊκής ενότητας, παρά τα ατελή οικονομικά που επισημάνθηκαν ήδη από το 1971 από τον Καθηγητή του Cambridge, Nicholas KAldor. Αυτό άλλαξε στις 11 Ιουλίου, όταν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρώπης συμφώνησαν ότι θα ήταν λογικό και πρακτικό για μια χώρα-μέλος να φύγει. “Σε περίπτωση που δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία, θα πρέπει να προσφερθούν στην Ελλάδα ταχείες διαπραγματεύσεις για ένα time-out”.
Τώρα που η ιδέα της εξόδου πλανάται στον αέρα ωστόσο, αξίζει να σκεφτούμε πέρα από την τρέχουσα πολιτική πραγματικότητα και να εξετάσουμε ποιος πρέπει να φύγει. Εάν φύγει η Ελλάδα, και ακολουθήσουν η Πορτογαλία και η Ιταλία στα επόμενα χρόνια, τα νέα νομίσματα των χωρών θα σημειώσουν ραγδαία πτώση της αξίας τους. Αυτό θα τις άφηνε χωρίς να μπορούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους σε ευρώ, προκαλώντας αλυσιδωτές χρεοκοπίες. Αν και η υποτίμηση του νομίσματος θα τις καθιστούσε εν τέλει πιο ανταγωνιστικές, ο οικονομικός πόνος θα είχε μεγάλη διάρκεια και αναπόφευκτα θα επεκτεινόταν πέρα από τα σύνορά τους.
Εάν ωστόσο η Γερμανία εγκατέλειπε την ευρωζώνη, όπως έχουν προτείνει σημαίνοντες άνθρωποι μεταξύ των οποίων ο ιδρυτής της Citadel, Kenneth Griffin, ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου του Σικάγο, Anil Kashyap και ο επενδυτής George Soros, πραγματικά δεν θα υπήρχαν χαμένοι.
Μια γερμανική επιστροφή στο γερμανικό μάρκο θα προκαλούσε πτώση στην αξία του ευρώ αμέσως, δίνοντας στις χώρες στην περιφέρεια του ευρώ μια αναγκαία ώθηση στην ανταγωνιστικότητα. Η Ιταλία και η Πορτογαλία έχουν περίπου το ίδιο ΑΕΠ σήμερα σε σχέση με όταν εισήχθη το ευρώ, και η ελληνική οικονομία κινδυνεύει τώρα να υποχωρήσει κάτω από το σημείο εκκίνησης. Ένα ασθενέστερο ευρώ θα τις έδινε μια ευκαιρία να επανεκκινήσουν την ανάπτυξη. Εάν, όπως θα ήταν πιθανό, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Αυστρία και η Φινλανδία ακολουθούσαν την Γερμανία, ίσως για να σχηματίσουν μια νέα νομισματική ένωση, το ευρώ θα σημείωνε περαιτέρω πτώση.
Η διάσπαση από μια γερμανική έξοδο θα ήταν ήσσονος σημασίας. Διότι ένα γερμανικό μάρκο θα αγόραζε περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες στην Ευρώπη (και τον υπόλοιπο κόσμο) από ό,τι σήμερα αγοράζει ένα ευρώ και οι Γερμανοί θα γινόταν πλουσιότεροι. Τα περιουσιακά στοιχεία της Γερμανίας στο εξωτερικό θα άξιζαν λιγότερο σε γερμανικά μάρκα, αλλά τα γερμανικά χρέη θα ήταν πιο εύκολο να αποπληρωθούν.
Ορισμένοι Γερμανοί ανησυχούν ότι ένα γερμανικό μάρκο με ανοδική πορεία θα καθιστούσε τις εξαγωγές τους λιγότερο ανταγωνιστικές στο εξωτερικό. Αυτό είναι πραγματικά ένα επιθυμητό αποτέλεσμα για τον κόσμο και τελικά και για τη Γερμανία. Για χρόνια, η Γερμανία εμφάνιζε ένα μεγάλο πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που σημαίνει ότι πουλάει περισσότερα από όσα αγοράζει. Το χάσμα αυτό έχει αυξηθεί από την έναρξη της κρίσης, φθάνοντας σε νέο ρεκόρ 215,3 δισ. ευρώ το 2014. Τέτοια ανεπαρκή γερμανική ζήτηση, αποδυναμώνει την παγκόσμια ανάπτυξη, κάτι που εξηγεί για ποιο λόγο το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών και το ΔΝΤ εδώ και καιρό σπρώχνουν τη χώρα να αγοράσει περισσότερα. Ακόμη και η Κομισιόν έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η ανισορροπία στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας είναι “υπερβολική”.
Οι Γερμανοί γνωρίζουν πώς να ζουν με μια ισχυρότερη συναλλαγματική ισοτιμία. Πριν από την εισαγωγή του ευρώ, το γερμανικό μάρκο συνεχώς ανατιμούσε την αξία του. Οι γερμανικές επιχειρήσεις προσαρμόστηκαν με την παραγωγή προϊόντων υψηλότερης ποιότητας. Εάν επανεισάγουν τώρα το νόμισμά τους, θα τους δώσει ένα νέο κίνητρο να βελτιώσουν την παραγωγικότητα που υστερεί στις υπηρεσίες που παράγουν για τους εαυτούς τους.
Ίσως το μεγαλύτερο κέρδος να ήταν πολιτικό. Η Γερμανία απολαμβάνει τον ρόλο του ηγεμόνα στην Ευρώπη, αλλά έχει αποδειχθεί απρόθυμη να αναλάβει το κόστος. Παίζοντας τον ρόλο του νταή καλυμμένου ελάχιστα με ηθική, έχει κάνει κακό στην περιοχή. Αντί να οικοδομηθεί μια “ακόμη πιο στενή ένωση” στην Ευρώπη, οι Γερμανοί θέτουν σε κίνδυνο τον ευαίσθητο ιστό της. Για να μείνουν κοντά, τα ευρωπαϊκά έθνη μπορεί να χρειαστεί να χαλαρώσουν τους δεσμούς που τους δένουν τόσο σφιχτά”.
Πηγή: bloombergview
