Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι αποφάσεων, τις οποίες είτε επηρεάζει, είτε γίνεται αποδέκτης αυτών χωρίς δυνατότητα χωρίς δυνατότητα παρέμβασης. Το ένα έχει να κάνει με το αν τελικά θα αποδεχθεί την προληπτική γραμμή πίστωσης, μετά την έξοδο από το μνημόνιο και το άλλο έχει να κάνει με την συμμετοχή ή όχι του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
Την ίδια ώρα τα καμπανάκια από την Ευρώπη και τους δανειστές έρχονται το ένα μετά το άλλο.
Διπλή προειδοποίηση απεύθυναν χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας στα κυβερνητικά στελέχη που ορέγονται «ξήλωμα» των μνημονιακών πολιτικών μετά το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο. Τόσο ο επικεφαλής του κλιμακίου της Κομισιόν στους θεσμούς Ντέκλαν Κοστέλο, όσο και ο επικεφαλής οικονομολόγος του ESM Ρόλφ Στράους μιλώντας στο 2ο Διεθνές Συνέδριο που διοργάνωσε το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας, ξεκαθάρισαν αφενός πως οι δανειστές μας δεν θα κάνουν αποδεκτό κανένα μεταρρυθμιστικό πισωγύρισμα, αφετέρου τόνισαν πως η πρόσφατη αναταραχή στην Ιταλία δείχνει το πώς μπορούν να αντιδράσουν οι αγορές, όταν θεωρήσουν πως μια χώρα δεν πορεύεται σωστά.
Ο Ντέκλαν Κοστέλο μη θέλοντας να ωραιοποιήσει καταστάσεις αποσαφήνισε πως μετά την έξοδο από το πρόγραμμα η Ελλάδα θα είναι σε μια «εύθραυστη» κατάσταση. Όπως εξήγησε, η χώρα θα έχει να αντιμετωπίσει πιέσεις από το εξωτερικό περιβάλλον, αλλά και να δίνει τακτικές «εξετάσεις» αξιοπιστίας στις αγορές ολοκληρώνοντας μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη εκκινήσει, αλλά θα χρειαστούν έως και δέκα έτη για να ολοκληρωθούν.
Μάλιστα, ο Κοστέλο προειδοποίησε για τον κίνδυνο οι κυβερνώντες να «ξεθαρρέψουν» από την αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης μετά το Μνημόνιο και να θεωρήσουν πως αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να ψηφίσουν μέτρα που θα ανατρέπουν αυτά που θεσμοθετήθηκαν κατά τα προγράμματα διάσωσης. Στη βάση αυτή είπε πως το μήνυμα της πρόσφατης ιταλικής αναταραχής για την Ελλάδα είναι πως μετά το τέλος του προγράμματος η χώρα δεν θα έχει την δυνατότητα να αντιστρέψει τις μεταρρυθμίσεις που έχουν αποφασιστεί. «Η Ελλάδα δεν μπορεί να αντέξει μια αντιστροφή των πολιτικών», είπε χαρακτηριστικά, εννοώντας πως εάν το πράξει τότε θα βρεθεί αντιμέτωπη με το μένος των αγορών.
Αλλά παρόμοιο μήνυμα έστειλε λίγο αργότερα, μιλώντας σε διαφορετικό πάνελ, και ο επικεφαλής οικονομολόγος του ESM Ρόλφ Στράους. Ο Γερμανός υπογράμμισε πως αν και έχουν νομοθετηθεί πολλές μεταρρυθμίσεις από τις ελληνικές κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια, πολλές εξ αυτών δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί. «Υπάρχουν πολλά που πρέπει ακόμη να γίνουν», τόνισε ο Στράους, αφήνοντας αιχμές για το γεγονός πως η ιδιοκτησία του προγράμματος και η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων δεν ταυτίσθηκαν στο ελληνικό πρόγραμμα. Ο ίδιος θέλοντας να δείξει το πώς πρέπει να κινηθεί η Ελλάδα στο μέλλον τόνισε πως η «εθνική οικειοποίηση» των μεταρρυθμίσεων θα βελτιώσει σαφώς τα αποτελέσματα, θα συμβάλλει στην εδραίωση της αξιοπιστίας και θα διευκολύνει την πρόσβαση της χώρας στις αγορές. Στο σημείο αυτό, και σχολιάζοντας την αποστροφή Κοστέλο πως τα προγράμματα διάσωσης μετά τη λήξη τους συνοδεύονται συνήθως από αύξηση των ρυθμών ανάπτυξη, ο Ρόλφ Στράους τόνισε πως αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να σημαίνει πως οι δεσμεύσεις πολιτικής που έχουν αναληφθεί θα αντιστραφούν.
Προληπτική γραμμή
Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν πέριξ της ελληνικής οικονομίας, στο εσωτερικό η αντιπαράθεση, σε χαμηλούς τόνους συνεχίζεται για το θέμα της προληπτικής γραμμής. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτο ξεκαθάρισε χθες πως η κυβέρνηση δεν πτοείται από την αναταραχή στις αγορές και προχωρεί προς την «καθαρή» έξοδο.
Μιλώντας στο Newpost ο Ευκλείδης Τσακαλώτος υποστήριξε πως τα γεγονότα στην Ιταλία δεν δημιουργούν επιπλέον δυσκολίες στην Ελλάδα, δεδομένου ότι οι αγορές γνωρίζουν ότι η ελληνική οικονομία πάει καλά και οι προοπτικές της είναι εξαιρετικές.
«Θα έλεγα μάλιστα ότι η αναταραχή μάς δίνει έναν επιπλέον επιχείρημα. Γιατί όλοι βλέπουν πλέον πόσο σημαντικό κριτήριο για την πρόσβαση στις αγορές αποτελεί η βιωσιμότητα του χρέους. Συνοψίζοντας, η Ιταλία δεν μας ανησυχεί. Με νηφαλιότητα και αυτοπεποίθηση, προχωράμε στην καθαρή έξοδο από το Μνημόνιο, όπως ακριβώς την έχουμε προγραμματίσει», δήλωσε ο υπουργός ξεκαθαρίζοντας με τον τρόπο αυτό πως η εκτίναξη του spread των ελληνικών ομολόγων κατά 120 μονάδες βάσης μέσα σε λίγες συνεδριάσεις δεν είναι πρόβλημα για τη χώρα και την κυβέρνηση.
Από την πλευρά της η Τράπεζα της Ελλάδος δημοσιοποιώντας χθες την επισκόπηση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος προειδοποίησε πως το καθεστώς εποπτείας στη μετά το πρόγραμμα εποχή είναι μείζονος σημασίας, δεδομένου ότι η επιστροφή σε έναν ενάρετο κύκλο ανάπτυξης μέσω της απρόσκοπτης χρηματοδότησης από το χρηματοπιστωτικό σύστημα αποτελεί σημαντική πρόκληση.
«Υπό το πρίσμα αυτό η ύπαρξη μιας προληπτικής πιστωτικής γραμμής σαν δικλείδα ασφαλείας θα μπορούσε να λειτουργήσει επικουρικά σε αυτή την προσπάθεια, εξασφαλίζοντας πρόσβαση, εάν χρειαστεί, σε φθηνά κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), την «παρέκκλιση» (waiver), καθώς και τη συμμετοχή των ελληνικών κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ στην κανονική περίοδο, αλλά κυρίως στην περίοδο επανεπένδυσης», ανέφεραν οι αναλυτές της ΤτΕ, δείχνοντας και πιο είναι το νόημα της προληπτικής γραμμής.
Του Θανάση Παπαδή