Πρώτη κατοικία: Όλα τα μυστικά της νέας ρύθμισης

Η κυβέρνηση τελικά αιφνιδίασε και κατέθεσε την νομοθετική ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας, με σοβαρές υποχωρήσεις, ειδικά στο θέμα των επιχειρηματικών δανείων, στα επιπλέον κριτήρια αλλά χωρίς πισωγυρίσματα στους βασικούς άξονες, που είναι το υπόλοιπο του δανείου και η αντικειμενική αξία.

Το σχέδιο έχει βέβαια αρκετά ζητήματα που πρέπει να συμπληρωθούν εν καιρώ, ίσως και με την σύμφωνη γνώμη των δανειστών. Απομένει πλέον να δούμε ποια θα είναι η αντίδραση των δανειστών. Το πιο πιθανό είναι να μην υπάρξει άμεση αντίδραση και φανερή. Εάν η κυβέρνηση επιχειρήσει να ψηφίσει το νομοσχέδιο, χωρίς να υπάρξει συμφωνία, τότε μπορεί να θεωρηθεί και μονομερής ενέργεια, κάτι που θα έχει επίδραση στα άλλα δύο βασικά νομοσχέδια που θέλει να φέρει η κυβέρνηση, την ρύθμιση των οφειλών σε Ταμεία και Εφορία. Και ένα κομβικής σημασίας θέμα, είναι ο χρόνος ψήφισης του νομοσχεδίου, πριν την έλευση της τρόικας, την προσεχή Δευτέρα ή μετά.

Ο νέος νόμος Κατσέλη όπως κατατέθηκε έχει αυστηρότερα κριτήρια ένταξης καθώς θέτει μια σειρά από κόφτες που θα κρίνουν εάν κάποιος δανειολήπτης μπορεί να προστατεύσει την πρώτη του κατοικία ή όχι από τους πλειστηριασμούς.

Το κλειδί στο νέο πλαίσιο ίσως βρίσκεται και στις υπουργικές αποφάσεις που θα εκδοθούν σε μεταγενέστερο χρόνο και οι οποίες θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό ένα μεγάλο μέρος εφαρμογής του νόμου, που η τρόικα θεωρεί βασικές.

Πρόκειται μία σειρά από τεχνικές ή άλλες λεπτομέρειες, όπως είναι:

οι όροι αναστολής των πλειστηριασμών (π.χ. όταν κάποιος έχει δάνεια σε διαφορετικές τράπεζες),
οι διαδικασίες δικαστικής προστασίας του νόμου Κατσέλη,
οι λειτουργικές προδιαγραφές της ηλεκτρονικής πλατφόρμας μέσω της οποίας θα διεξάγεται η όλη διαδικασία,
ο κατάλογος των δικαιολογητικών που θα συνυποβάλλουν οι κόκκινοι δανειολήπτες,
το ύψος της επιδότησης, κ.ά.

Με τις ίδιες υπουργικές αποφάσεις δεν αποκλείεται να τροποποιηθούν, επί το δυσμενέστερο, οι όροι υπαγωγής των επιχειρηματικών δανείων στο νέο πλαίσιο που ήταν ένα από τα μεγαλύτερα σημεία τριβής με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι η αυλαία των διαπραγματεύσεων, ανάμεσα στα ελληνικά με τα αντίστοιχα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών, θα ανοίξει με το νέο νόμο Κατσέλη για την κάλυψη των κενών σημείων της ρύθμισης.

Έμφαση επίσης θα δοθεί στα προβλήματα που θα συσσωρευτούν στο χρονικό διάστημα που θα είναι μεταβατικό μέχρι την πλήρη λειτουργία της νέας πλατφόρμας.

Κατά την εκτίμηση των θεσμών όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, έχουν αντιμετωπιστεί κάποιες «αδυναμίες» στο νέο πλαίσιο όπως η καθιέρωση αυστηρότερων περιουσιακών κριτηρίων. Στο βαθμό όπου σταδιακά αντιμετωπιστούν και οι υπόλοιπες, συμπληρώνουν, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης να ανάψουν πράσινο φως για την εκταμίευση της δόσης του 1 δις. ευρώ στο Eurogroup της 5ης Απριλίου στο Βουκουρέστι.

Τι προβλέπει η ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας

Τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου είναι το εξής:

Η αξία του ακινήτου όταν θα υποβληθεί η αίτηση δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 175.000 ευρώ για τα επιχειρηματικά δάνεια και τα 250.00 ευρώ για τα υπόλοιπα δάνεια.
Το οικογενειακό εισόδημα να μην υπερβαίνει τις 36.000 ευρώ για ζευγάρι με τρία παιδιά. Το ατομικό εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 12.500 ευρώ. Το ποσό προσαυξάνεται κατά 8.500 ευρώ για το σύζυγο και κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος και μέχρι τα τρία εξαρτώμενα μέλη.
Στην περίπτωση που η οφειλή υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ, η ακίνητη περιουσία του αιτούντα, του συζύγου του και των εξαρτώμενων μελών, πέραν της κύριας κατοικίας του αιτούντα, καθώς και τα μεταφορικά μέσα του αιτούντα και του συζύγου του, έχουν συνολική αξία που δεν υπερβαίνει τα 80.000 ευρώ.
Οι καταθέσεις, τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα και τα πολύτιμα μέταλλα, σε νομίσματα ή ράβδους, του αιτούντα και του συζύγου του και των εξαρτώμενων μελών έχουν συνολική αξία που δεν υπερβαίνει τα 15.000 ευρώ κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.
Το σύνολο του ανεξόφλητου κεφαλαίου, στο οποίο συνυπολογίζονται λογιστικοποιημένοι τόκοι και, αν υπάρχουν, έξοδα εκτέλεσης κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης δεν υπερβαίνει τις 130.000 ευρώ ανά πιστωτή. Αν η οφειλή έχει συνομολογηθεί σε άλλο, πλην ευρώ, νόμισμα, τότε για τον καθορισμό του μέγιστου ορίου των 130.000 ευρώ λαμβάνεται υπόψη η ισοτιμία αλλοδαπού νομίσματος και ευρώ κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.
Προϋπόθεση για να ισχύσουν τα παραπάνω είναι ο οφειλέτης να έχει χρέη τα οποία βρίσκονταν σε καθυστέρηση τουλάχιστον ενενήντα ημερών κατά την 31η Δεκεμβρίου.
Κούρεμα δανείου: Όταν ξεπερνά το 120% της αξίας του ακινήτου.
Εξόφληση: Σε 25 έτη με επιτόκιο 2% συν Euribor (όριο 80ο έτος).
Επιδότηση δόσης δανείου από το κράτος.