Προϋπολογισμός 2023: Χαμηλό πρωτογενές πλεόνασμα αλλά μεγάλα ρίσκα λόγω της ενεργειακής κρίσης

Η αβεβαιότητα να κυριαρχεί στην οικονομία, το υπουργείο Οικονομικών καταθέτει την προσεχή Δευτέρα το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2023, το οποίο θα περιλαμβάνει την ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος, αλλά όχι στα επίπεδα που προβλέπεται στο μεσοπρόθεσμο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό του 2023 θα κινείται κάτω από το 1% και αυτό για δύο βασικούς λόγους. Ο ένας είναι οι αυξημένες ανάγκες, λόγω της ενεργειακής ακρίβειας, να στηριχθεί η κοινωνία και οι ευάλωτοι οικονομικά πολίτες, αλλά και η συζήτηση που έχει ανοίξει στην Ευρώπη για επέκταση της ρήτρας διαφυγής και την ύπαρξη επιπλέον δυνατοτήτων για τις χώρες μέλη να αποκλίνουν από τις δημοσιονομικές τους υποχρεώσεις.

Στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν ότι ο συγκεκριμένος προϋπολογισμός θα είναι ειδικών συνθηκών, αφού τα δεδομένα αλλάζουν με τρομακτικά γρήγορους ρυθμούς και κανένας δεν μπορεί να είναι σίγουρος για την επόμενη ημέρα, ειδικά με την πορεία της τιμής του φυσικού αερίου που αποτελεί και το κλειδί.

Τα βασικά στοιχεία του προϋπολογισμού αναμένεται να κλειδώσουν μέσα στην εβδομάδα και το προσχέδιο θα κατατεθεί στην Βουλή την Δευτέρα 3 Οκτωβρίου.

Μερικά από τα βασικά στοιχεία του θα είναι:

• Η χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση για τους πολίτες και ειδικά για συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους αφού καταργείται η εισφορά αλληλεγγύης, ενώ προβλέπονται και αυξήσεις στους μισθούς.

• Τα επιπλέον έσοδα θα προέλθουν αποκλειστικά από την μεγέθυνση της οικονομίας και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.

• Θα προβλέπεται πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά ακόμη δεν έχει κλειδώσει και αυτό διότι υπάρχει εν εξελίξει συζήτηση στην Ευρώπη για ενδεχόμενη συνέχιση της ρήτρας διαφυγής, λόγω του υψηλού πληθωρισμού και των μεγάλων δημοσιονομικών αναγκών για στήριξη της κοινωνίας.

Παράλληλα επιδίωξη της κυβέρνησης είναι αφενός θέλει να στηρίξει την κοινωνία και τους πολίτες, απέναντι στην πρωτοφανή σε ένταση οικονομική κρίση που προκαλεί το αυξημένο ενεργειακό κόστος, αλλά από την άλλη, θέλει να στείλει και μήνυμα συνέπειας προς τις αγορές. Και αυτό διότι αποτελεί βασική προτεραιότητα η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας μέσα στο 2023.

Η ανάπτυξη εκτιμάται ότι θα είναι για το 2022 στο 5,3%, από 3,1% της πρόβλεψης στον προϋπολογισμό και έναντι 3,1% του μέσου ευρωπαϊκού όρου. Για το 2023 η ανάπτυξη της οικονομίας θα είναι 2,1% έναντι 0,9% του μέσου ευρωπαϊκού όρου.

Παράλληλα στο προσχέδιο θα ενσωματώνονται τα μέτρα μόνιμου χαρακτήρα που έχουν ανακοινωθεί από τον πρωθυπουργό στην ΔΕΘ. Να σημειωθεί ότι το συνολικό ύψος των παρεμβάσεων για το 2023 διαμορφώνονται σε 3,2 δισ. ευρώ.

Τα κυριότερα εξ αυτών είναι:

1. Η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, για όλα τα εισοδήματα, που αποκτώνται από 1.1.2023. Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι θα αυξήσει το διαθέσιμο εισόδημα 1,2 εκατομμυρίου εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα – ίσχυε και πέρυσι – , 500.000 δημοσίων υπαλλήλων και 1.000.000 συνταξιούχων.

2. Αύξηση κύριων συντάξεων. Η αύξηση αφορά 1,5 εκατ. συνταξιούχους με χαμηλή ή μηδενική προσωπική διαφορά. Το ύψος της αύξησης θα προκύπτει κατά 50% από την αύξηση του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή στο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Υπολογίζεται, στο πρώτο έτος εφαρμογής, η αύξηση να υπερβεί το 6%.

3. Επεκτείνεται και για το φορολογικό έτος 2022, η εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος για αγρότες κανονικού καθεστώτος και αλιείς παράκτιας αλιείας.

4. Εξαιρούνται, για το φορολογικό έτος 2022 και εφεξής, φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και νομικά πρόσωπα, νομικές οντότητες που αυξάνουν, σε σχέση με το προηγούμενο φορολογικό έτος, το συνολικό χρόνο απασχόλησης των εργαζομένων τους, με σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης σε ένα έτος, για διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών, μέσα στο έτος, υπό την προϋπόθεση ότι τα ακαθάριστα έσοδα τους δεν υπερβαίνουν τα 2 εκατομμύρια ευρώ, κατά το φορολογικό έτος για το οποίο χορηγείται η εξαίρεση. Το μέτρο αυτό τυγχάνει εφαρμογής από 1.9.2022, αφορά 900.000 επιτηδευματίες και επιχειρήσεις.

5. Επέκταση του μειωμένου ΦΠΑ στις μεταφορές, στον καφέ, στα μη αλκοολούχα ποτά, στα γυμναστήρια, στις σχολές χορού, στον κινηματογράφο και στο τουριστικό πακέτο, έως τον Ιούνιο του 2023. Το κόστος ανέρχεται στα 246 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα εφόσον οι συνθήκες το απαιτήσουν η επιδότηση στην αντλία για το πετρέλαιο θέρμανσης, ύψους 25 λεπτών περίπου, θα συνεχιστεί και για κάποιο χρονικό διάστημα το 2023, αφού με βάση την σημερινή πρόβλεψη η ισχύς του είναι έως το τέλος του 2022.