Παρεμβάσεις και μέτρα ύψους 5,733 δισ. ευρώ για τη μείωση των δαπανών και την αύξηση των εσόδων περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός του 2016. Πρόκειται για μέτρα που ήδη έχουν ληφθεί ή άλλα που προβλέπεται να υλοποιηθούν του χρόνου και περιλαμβάνονται στη συμφωνία της κυβέρνησης με τους δανειστές, προκειμένου να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,53% του ΑΕΠ το 2016 από πρωτογενές έλλειμμα 0,20% του ΑΕΠ εφέτος.
Ο προϋπολογισμός, μεταξύ άλλων, προβλέπει την αναθεώρηση της φορολογίας εισοδήματος παράλληλα με την επανεξέταση των φοροαπαλλαγών, τη μεταρρύθμιση της κοινωνικής ασφάλισης ( έως το τέλος του έτους), καθώς και τη μεταρρύθμιση του υφιστάμενου μισθολογίου στο δημόσιο, όπου θα αποσυνδέεται ο βαθμός από το μισθολογικό κλιμάκιο του υπαλλήλου. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, από τα 5,733 δισ. ευρώ νέων παρεμβάσεων τα 2,532 δισ. ευρώ θα προέλθουν από το σκέλος των δαπανών, ενώ τα 3,201 δισ. ευρώ από τα έσοδα.
Αναλυτικότερα, σε ό,τι αφορά τις δαπάνες, από τις αλλαγές που θα γίνουν στις συντάξεις του δημοσίου προβλέπεται εξοικονόμηση δαπανών 188 εκατ. ευρώ, από τον περιορισμό των δικαιούχων χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης με μείωση της δαπάνης κατά 50% εξοικονόμηση 105 εκατ. ευρώ, από τη μείωση των αμυντικών και άλλων λειτουργικών δαπανών του υπουργείου Αμύνης εξοικονόμηση 500 εκατ. ευρώ, από τις συντάξεις των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης εξοικονόμηση 538 εκατ. ευρώ και από τις εισφορές και λοιπές παροχές Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης εξοικονομήσεις ύψους 1,113 δισ. ευρώ.
Το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού (περιλαμβάνει και τις δαπάνες για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) προβλέπεται ότι θα ανέλθει σε 55,751 δισ. ευρώ έναντι 55,664 δισ. ευρώ το 2015. Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού θα ανέλθουν σε 49,001 δισ. ευρώ έναντι 49,264 δισ. ευρώ εφέτος, ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες του προϋπολογισμού θα διαμορφωθούν σε 41,861 δισ. ευρώ έναντι 41,924 δισ. ευρώ εφέτος.
Οι δαπάνες για τόκους θα ανέλθουν το 2016 σε 5,930 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 100 εκατ. ευρώ σε σχέση με εφέτος που θα διαμορφωθούν στα 5,830 δισ. ευρώ.
Το ύψος των δαπανών που θα καταβληθούν για εξοπλιστικά προγράμματα θα ανέλθει σε 598 εκατ. ευρώ από 590 εκατ. ευρώ εφέτος. Τέλος, οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων θα είναι αυξημένες στα 6,750 δισ. ευρώ έναντι 6,4 δισ. ευρώ εφέτος.
Στο σκέλος των εσόδων του προϋπολογισμού, από τις παρεμβάσεις που έχουν ήδη νομοθετηθεί (που είναι και οι περισσότερες) ή από όσες προβλέπεται να προωθηθούν το επόμενο διάστημα θα υπάρξει αύξηση εσόδων ύψους 3,201 δισ. ευρώ.
Αναλυτικότερα, από την αύξηση του ΦΠΑ προβλέπεται αύξηση 1,310 δισ., από την αναμόρφωση που έγινε στους συντελεστές στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης προβλέπεται αύξηση εσόδων 377 εκατ. ευρώ, από την αύξηση των συντελεστών στο φόρο πολυτελούς διαβίωσης 32 εκατ. ευρώ, από την αύξηση που έγινε στους συντελεστές στο φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων αύξηση εσόδων 150 εκατ. ευρώ.
Μεταξύ άλλων, έσοδα 114 εκατ. ευρώ προβλέπονται από την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγεματίες, 79 εκατ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής για του αγρότες, ενώ από την αναμενόμενη αύξηση των συντελεστών φορολογίας του αγροτικού εισοδήματος προβλέπονται έσοδα 32 εκατ. ευρώ και 150 εκατ. ευρώ από την αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος. Από την επιβολή του ειδικού τέλους ανά στήλη σε κάθε τυχερό παιγνίδι του ΟΠΑΠ εκτιμώνται εισπράξεις 210 εκατ. ευρώ το 2016.
Το σύνολο των εσόδων του προϋπολογισμού θα ανέλθει σε 53,527 δισ. ευρώ έναντι 53,091 δισ. ευρώ εφέτος. Τα καθαρά έσοδα (μετά τις επιστροφές φόρων) θα ανέλθουν σε 49,107 δισ. ευρώ έναντι 48,168 δισ. ευρώ εφέτος. Το ύψος των εσόδων από τους άμεσους φόρους θα αυξηθεί στα 20,028 δισ. ευρώ από 19,165 δισ. ευρώ εφέτος. Η αύξηση κατά 863 εκατ. ευρώ αναμένεται να προέλθει από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων που θα διαμορφωθεί κατά 7,834 δισ. ευρώ και θα είναι αυξημένος κατά 204 εκατ ευρώ, λόγω των αλλαγών που ήδη έχουν γίνει στη φορολογία εισοδήματος και αυτών που, όπως έχει προαναγγελθεί, πρόκειται να γίνουν.
Οι φόροι στην περιουσία (σε ταμειακή βάση) θα ανέλθουν σε 3,788 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 920 εκατ. ευρώ σε σχέση με εφέτος, κυρίως λόγω της είσπραξης στις αρχές του έτους των δύο δόσεων του ΕΝΦΙΑ του 2015.
Τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους θα διαμορφωθούν στα 24,738 δισ. ευρώ και θα είναι αυξημένα κατά 1,141 δισ. ευρώ σε σχέση με εφέτος, κυρίως λόγω της αύξησης των εισπράξεων από τις αλλαγές που έχουν γίνει στον ΦΠΑ.
Για το νέο μισθολόγιο στο δημόσιο αναφέρεται συγκεκριμένα ότι θα έχει ως στόχο τη σύνδεση της μισθολογικής κατανομής με τις δεξιότητες, τις επιδόσεις, τα καθήκοντα και τη θέση του προσωπικού. Στο νέο σύστημα αμοιβών, όπως σημειώνεται, θα προβλέπεται η αποσύνδεση του βαθμού από το μισθολογικό κλιμάκιο του υπαλλήλου.
Η μισθολογική κατάταξη των υπαλλήλων θα πραγματοποιείται ανάλογα με την κατηγορία εκπαίδευσής του και η ένταξή τους στα μισθολογικά κλιμάκια θα καθορίζεται ανάλογα με τον χρόνο υπηρεσίας και τα τυπικά τους προσόντα ή την κατοχή θέσης ευθύνης. «Προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερη αποσυμπίεση σε όλο το μισθολογικό φάσμα, η μισθολογική εξέλιξη συντελείται με διαφορετικό τρόπο στις υπάρχουσες κατηγορίες των υπαλλήλων, ενισχύονται τα επιδόματα θέσης ευθύνης, αλλά και η διασύνδεση ενός μέρους των αποδοχών του υπαλλήλου με την περιγραφή των καθηκόντων κάθε θέσης εργασίας», σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού.
Σημειώνεται, επίσης ότι σχεδιάζεται η ανάληψη δράσης για την ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων του νέου μισθολογίου από τους φορείς του Δημοσίου, τους ΟΤΑ τα ΝΠΔΔ και τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου. Σχεδιάζεται, επίσης και αναμόρφωση των ειδικών μισθολογίων, με στόχο τον εξορθολογισμό και τη μείωση του αριθμού τους. Ειδικότερα, προβλέπεται να συγχωνευτούν ειδικά μισθολόγια που αφορούν επαγγελματικές κατηγορίες ή η κατάργηση κάποιων και η ένταξή τους στο ενιαίο μισθολόγιο.