Αλλάζουν όλα από την 1η Μαΐου στο τρόπο αντιμετώπισης αυτού που χρωστάει στην Εφορία, στην τράπεζα, στα ασφαλιστικά Ταμεία και στον δήμο. Δεν υπάρχει πλέον στο εξής κανένας τρόπος αποφυγής του να εκπληρώσει κανείς τις υποχρεώσεις του εφόσον διαθέτει περιουσία (κινητή ή ακίνητη). Επίσης δεν θα είναι δέσμιος για μία ζωή των υποχρεώσεών του, αν δεν μπορεί πραγματικά να τις εκπληρώσει.
Τι θα συμβεί; Θα ρευστοποιείται όλη του η περιουσία και εν συνεχεία θα… είναι καθαρός. Φτωχός μεν, καθαρός δε.
Το νέο πτωχευτικό δίκαιο που σύντομα θα είναι έτοιμο, από την μία θα δίνει μία δεύτερη ευκαιρία σε όλους εκείνους που έκαναν λάθος επιλογές στην ζωή τους και από την άλλη θα βάζει τέλος στις περιπτώσεις εκείνες συμπολιτών μας, που ενώ μπορούν να πληρώσουν, δεν το πράττουν.
Δεν είναι λίγες εκείνες οι περιπτώσεις που εύποροι συμπολίτες μας, οι οποίοι είτε πραγματικά αδυνατούσαν (η καλύτερη περίπτωση), είτε απλά δεν ήθελαν να πληρώσουν (η συντριπτική πλειοψηφία) έβρισκαν πάτημα στον ν. Κατσέλη ή στις όποιες άλλες ευεργετικές διατάξεις και ούτε πλήρωναν, αλλά ούτε και έχαναν τις πολυτελείς τους κατοικίες στις οποίες διέμεναν ή ενοικίαζαν. Υπάρχουν παραδείγματα που έχει οριστεί δικάσιμος για τον 2030 και μέχρι τότε βάση του νόμου, ουδείς μπορεί να πειράξει τον κακοπληρωτή.
Το παράλογο του πράγματος όμως δεν σταματάει εδώ. Αν ένας καθ’ όλα νόμιμος πολίτης αγόραζε ένα ακίνητο ή δημιουργούσε ένα χρέος προς την Εφορία ή κάποιο φορέα του δημοσίου και αδυνατούσε εκ των πραγμάτων να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις τους, και τα περιουσιακά του στοιχεία μπορούσε να χάσει και η οφειλή να τον καταδιώξει στο υπόλοιπο της ζωής του, ή να καταδιώκει τους κληρονόμους του.
Το νέο πτωχευτικό δίκαιο
Έχει ήδη ξεκινήσει η σύνταξη του νέου πλαισίου για την αφερεγγυότητας, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ την 1η Μαΐου και θα ρυθμίζει ενιαία το ιδιωτικό χρέος. Η PWC, που έχει αναλάβει τον συντονισμό και την εκπόνηση του σχεδίου, παρουσίασε πριν λίγες εβδομάδες σε κυβέρνηση και δανειστές, τις γενικές αρχές στις οποίες θα κινηθεί το πλαίσιο για τον νέο πτωχευτικό νόμο.
Βασική αρχή του νέου πλαισίου θα είναι ο συνδυασμός πτώχευσης, αλλά και παροχής δεύτερης ευκαιρίας, έτσι ώστε το χρέος να μην διαιωνίζεται εις βάρος του οφειλέτη, των κληρονόμων του, και προφανώς των πιστωτών του. Την πτώχευση του οφειλέτη θα μπορεί να εκκινεί ως διαδικασία ο ίδιος ή οι πιστωτές του (τράπεζες, προμηθευτές) εφόσον κρίνεται ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Ως αποτέλεσμα, θα ρευστοποιείται η περιουσία του οφειλέτη για την ικανοποίηση των πιστωτών και τη διαγραφή του χρέους. Πράγμα που σημαίνει ότι το χρέος παύει να υφίσταται και άρα δεν κληρονομείται στην επόμενη γενιά (επομένως θα παύσει και το φαινόμενο των αποποιήσεων κληρονομιών λόγω χρεών του αποθανόντος).
Click4more Αντίστροφη μέτρηση για τον ΕΝΦΙΑ! Ποιοι… τυχεροί θα πληρώσουν λιγότερο
Η διαγραφή του χρέους με ρευστοποίηση της περιουσίας του οφειλέτη, ως απόρροια της αδυναμίας εξυγίανσης του δανείου, θα επιφέρει, ωστόσο, την εξυγίανση του οφειλέτη. Αυτό είναι το σημείο – κλειδί του υπό διαμόρφωση νέου πτωχευτικού δικαίου, το οποίο κινείται στη λογική της «δεύτερης ευκαιρίας», όπως ορίζει η κοινοτική οδηγία 1023/2019.
Κατά συνέπεια μετά την πτώχευσή ο οφειλέτης θα είναι «καθαρός», και θα μπορεί να επανέλθει στην επιχειρηματική δράση, ανοίγοντας νέα επιχείρηση μετά την παρέλευση έως τριών ετών από την πτώχευση. Βέβαια θα κάνει την … εκκίνηση από το μηδέν, δηλαδή αφού έχει προηγηθεί η ρευστοποίηση όλων των περιουσιακών του στοιχείων.
Πως θα λειτουργήσει στην πράξη το πτωχευτικό
Το νέο πτωχευτικό δίκαιο που θα καλύπτει τους ιδιώτες και επιχειρήσεις δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει κανενός είδους προστασία, όπως σημείωσαν οι δανειστές σε πρόσφατες επαφές που είχαν με την ελληνική κυβέρνηση και θα πρέπει να προβλέπουν την ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη πριν ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την ρύθμιση των χρεών του σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Το νέο πτωχευτικό θα βασίζεται στην κοινοτική οδηγία «για την προληπτική αναδιάρθρωση, την απαλλαγή από τα χρέη και τις ανικανότητες ή την έκπτωση οφειλετών» που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2019.
Η σχετική οδηγία δίνει δεύτερη ευκαιρία στα φυσικά πρόσωπα που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις δανειακές υποχρεώσεις τους, δηλαδή επιτρέπει τη ρύθμιση των οφειλών τους ή την απαλλαγή τους από τα χρέη, αφού όμως προηγουμένως ρευστοποιηθεί το σύνολο της περιουσίας τους.
Η απαλλαγή, όπως και η ρευστοποίηση, γίνεται εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, π.χ. ενός ή δύο ετών, μετά την πάροδο του οποίου το φυσικό πρόσωπο μπορεί να «καθαρίσει» από τις οφειλές του αντίστοιχα με ό,τι προβλέπεται για τις επιχειρήσεις.
Παρελθόν ο ν. Κατσέλη
Ο νόμος Κατσέλη θα αποτελέσει παρελθόν με την ψήφιση του νέου πτωχευτικού κώδικα. Όμως η κατάργηση του νόμου Κατσέλη δεν σημαίνει ότι όσοι έχουν κάνει μέχρι σήμερα αίτηση ένταξης στον νόμο θα πάψουν να προστατεύονται. Οι 100.000 περίπου περιπτώσεις εκκρεμών υποθέσεων που ήδη υπάρχουν θα συνεχίσουν να προστατεύονται με βάση το παλαιό καθεστώς. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ανάλογη προστασία θα συνεχίσει να υπάρχει και για νέες αιτήσεις.
Μέχρι σήμερα περισσότεροι από 70.000 δανειολήπτες έχουν βρει προστασία στις ευνοϊκές διατάξεις του νόμου, η οποία ωστόσο δείχνει σταδιακά να καθίσταται όλο και πιο δύσκολη, καθώς ένας σημαντικός αριθμός αποφάσεων που εκδίδονται από τα ειρηνοδικεία όλης της χώρας είναι πλέον αρνητικός για τους δανειολήπτες, αξιολογώντας ότι μερίδα των οφειλετών έχει καταφύγει στον νόμο μόνο και μόνο για να κερδίσει χρόνο και χωρίς να συγκεντρώνει τα απαραίτητα κριτήρια.
