Ο νέος πτωχευτικός κώδικας έχει αποτελέσει το νέο πεδίο αντιπαράθεσης ανάμεσα στην κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ. Από το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν ότι μπαίνει επιτέλους μία τάξη στην αγορά και αποκλείονται από τις νέες ρυθμίσεις οι κατ’ επάγγελμα κακοπληρωτές, ενώ ταυτόχρονα δίνεται μία δεύτερη ευκαιρία σε όσους πραγματικά την αξίζουν.
Από την άλλη πλευρά στο ΣΥΡΙΖΑ έχουν σηκώσει τους τόνους και θεωρούν ότι μέσα από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο για τον νέο πτωχευτικό κώδικα, όχι μόνο δεν προστατεύεται η πρώτη κατοικία, αλλά δεν υπάρχει κάποιο ποσό που να θεωρείται ακατάσχετο.
Click4more Ο κορονοϊός παγώνει την κτηματαγορά, στον «αέρα» δεκάδες συμβόλαια
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ομαδοποιούνται όλα τα νομοθετήματα και κλείνουν τα παράθυρα για τους μπαταχτσήδες. Αν θα λειτουργήσει ή όχι θα φανεί στην πορεία του νέου νόμου που θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου. Το ιδιωτικό χρέος ανέρχεται, σήμερα, στα 234 δισ. ευρώ. Από αυτό το συνολικό ιδιωτικό χρέος, τα 106 δισ. ευρώ αφορούν οφειλές προς τη φορολογική αρχή, τα 92 δισ. ευρώ οφειλές προς τον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα, δηλαδή τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, και τα 36 δισ. ευρώ οφειλές προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία.
Είναι η πρώτη φορά που το ελληνικό κράτος επιχειρεί να βάλει κανόνες στην διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, να προσφέρει δεύτερη ευκαιρία σε ιδιώτες και επιχειρήσεις και το κυριότερο να στείλει ένα μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ότι: τέλος οι νόμοι – καταφύγιο για όποιον από «ιδεολογία» δεν θέλει να πληρώσει τις υποχρεώσεις και πλέον θα βρεθεί ενώπιος ενωπίω των συνεπειών του νόμου.
Για τις επιχειρήσεις, όπως άλλωστε και για τους ιδιώτες προβλέπονται σειρά διατάξεων που δίνουν την δυνατότητα σε αυτούς που αντικειμενικά δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν των υποχρεώσεών τους, είτε να ρυθμίσουν τις οφειλές τους (προβλέπεται γενναίο κούρεμα σε πρόστιμα, προσαυξήσεις, ακόμη και κεφάλαιο), είτε να πτωχεύσουν κάνοντας μία καινούργια αρχή.
Το κλειδί σε όλο το νομοσχέδιο είναι ότι η διαδικασία είναι ημιαυτόματη. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο οφειλέτης ναι μεν μπορεί να καταθέσει αίτηση υπαγωγής στην διαδικασία της ρύθμισης ή της πτώχευσης, ωστόσο αυτό μένει να αποδειχθεί ότι πληροί τους όρους. Δηλαδή με λίγα λόγια η αίτησή του ίσως και να απορριφθεί, αν έτσι κρίνουν οι πιστωτές.
Κάθε νόμος βέβαια κρίνεται στην πράξη από την εφαρμογή του εκεί φαίνονται οι πιθανές του αδυναμίες. Από το υπουργείο Οικονομικών πάντως αναφέρουν ότι έχει γίνει πολύ καλή δουλειά και διαβούλευση για μεγάλο χρονικό διάστημα με τους ενδιαφερομένους, έτσι ώστε να κλείσει κάθε πιθανή «τρύπα» για κακή εφαρμογή του νόμου.
Πως μπορεί κάποιος να κάνει χρήση του νόμου
Προκειμένου κάποια επιχείρηση ή ιδιώτης να αιτηθεί ένταξη στον νόμου, απαιτείται να έχει χρέη που ξεπερνούν τις 30.000 ευρώ και δεν εξυπηρετούνται για διάστημα άνω των έξι μηνών. Τότε και μόνο τότε μπορεί να κινηθεί η διαδικασία της πτώχευσης.
Πιο συγκεκριμένα στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι «δικαίωμα στην πτώχευση έχει ένας οφειλέτης που βρίσκεται σε παύση πληρωμών, δηλαδή όταν δεν καταβάλλει ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή τις Τράπεζες, σε ύψος τουλάχιστον 40% των συνολικών υποχρεώσεών του προς τον αντίστοιχο φορέα για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών και εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ».
Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι, «αναμορφώνεται εκ βάθρων το πλαίσιο αντιμετώπισης της οικονομικής αδυναμίας, συλλογικής ικανοποίησης των πιστωτών και απαλλαγής από χρέη κάθε προσώπου, φυσικού ή νομικού το οποίο αναλαμβάνει οικονομική δραστηριότητα, ανεξαρτήτως του αν η δραστηριότητα αυτή είναι επιχειρηματική ή όχι».
Στην περίπτωση πτώχευσης, το νομοσχέδιο ορίζει ότι η απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του επέρχεται σε τρία χρόνια, ενώ μειώνεται στο ένα έτος, όταν στην πτωχευτική περιουσία εντάσσεται και η πρώτη κατοικία.
Ας δούμε μερικές από τις ρυθμίσεις που είναι ιδιαίτερα σημαντικές
- Οι πιστωτές έχουν την δυνατότητα να κινήσουν τις διαδικασίες για εξωδικαστικό συμβιβασμό; Ειδικότερα, το Δημόσιο, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, ή οι χρηματοδοτικοί φορείς μπορούν να κοινοποιήσουν στον οφειλέτη με ηλεκτρονική επιστολή ή με δικαστικό επιμελητή ή με συστημένη επιστολή ή με ισοδύναμου τύπου ταχυδρομική επιστολή ή αυτοπρόσωπη παράδοση, πρόσκληση για την εξωδικαστική αναδιάρθρωση των οφειλών του.
- Οι πιστωτές δεν είναι υποχρεωμένοι να εξετάσουν την αίτηση. Έχουν την διακριτική ευχέρεια ως προς την υποβολή πρότασης ρύθμισης οφειλών και ως προς το περιεχόμενό της και δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν προτάσεις σε όλες τις περιπτώσεις που τους απευθύνεται αίτηση.
- Υπάρχει πρόβλεψη για διαγραφή μεγάλου μέρους των προστίμων και των προσαυξήσεων. Κατά περίπτωση, μπορεί να υπάρξει και διαγραφή κεφαλαίου.
- Ως «πλειοψηφία συμμετεχόντων πιστωτών» νοείται το ποσοστό 60% επί του συνόλου των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων, οι οποίοι συμμετέχουν ως πιστωτές. Επίσης, ως «ποσοστό συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο» νοείται το ποσοστό 40% επί του συνόλου των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων.
- Η πρόταση αναδιάρθρωσης της πλειοψηφίας δεν μπορεί να επιβληθεί στον οφειλέτη, αλλά πρέπει να γίνει αποδεκτή από τον ίδιο΄, ώστε να τεθεί σε εφαρμογή.
- Τα αναγκαστικά μέτρα αναστέλλονται από την υποβολή της αίτησης και μέχρι την με οποιονδήποτε τρόπο περάτωση της διαδικασίας.
- Αν ο οφειλέτης καταστεί υπερήμερος ως προς καταβολές της σύμβασης αναδιάρθρωσης, με συνέπεια το συνολικό ύψος του ποσού σε καθυστέρηση να υπερβαίνει αθροιστικά είτε την αξία 3 δόσεων είτε την αξία τουλάχιστον του 3% του συνολικά οφειλόμενου ποσού σύμφωνα με την επιτευχθείσα ρύθμιση, οποιοσδήποτε καταλαμβανόμενος πιστωτής δύναται να καταγγείλει τη σύμβαση αναδιάρθρωσης. Καταγγελία από καταλαμβανόμενο πιστωτή συνεπάγεται την απώλεια της ρύθμισης ως προς τον πιστωτή αυτόν.