Αναμφίβολα η αντίδραση της κυβέρνησης στην κινητοποιήσει των αγροτών διακρίνεται από μεγαλύτερη «ταχύτητα» από τις συνήθεις των προκατόχων της. Αυτό όμως κατά πως φαίνεται ακόμα και αν εξασφαλίσει κάποια προσωρινή «ανάπαυλα» δεν μπορεί να απαντήσει αυτή την φορά στο κίνητρο των αγροτών.
Οι λόγοι είναι πολύ – πολύ σημαντικοί. Και ενδεχομένως πολύ λίγο αντιληπτοί για τους ανθρώπους της …πόλης, παρά το γεγονός ότι αυτή την φορά αφορούν την καθημερινή μας επιβίωση πολύ περισσότερο απ’ όσο μπορούμε να φανταστούμε.
Να τα πάρουμε με την σειρά.
Κλιματική αλλαγή και θεομηνίες όλων των ειδών, από πλημμύρες και ξηρασίες μέχρι εκτός τόπου και χρόνου αλλαγές θερμοκρασίας, έχουν αποσαθρώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ικανότητα του αγροτικού παραγωγικού πληθυσμού να αντιμετωπίσει τις συνέπειες.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ταυτόχρονα με τις υλικές ζημιές από τις θεομηνίες όλων των ειδών (πλημμύρες χιονιάδες, ξηρασίες, πυρκαγιές κ.λ.π.), ο καλλιεργητής ή ο ζωοτρόφος, έχει να αντιμετωπίσει την αλλαγή συμπεριφοράς της φύσης σε σχέση με το πότε ο ίδιος ήξερε ότι πρέπει να σπείρει, να ποτίσει, ή να ενισχύσει με λίπασμα και πόσο, την γη του, ή ακόμα χειρότερα να την προστατέψει από ζιζάνια και αρρώστιες για τις οποίες δεν είχε να ανησυχεί πριν σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Το δεύτερο σημαντικό είναι για ποιόν καλλιεργητή/κτηνοτρόφο μιλάμε; Την παλιά γνώριμη αγροτική οικογένεια, τον μικροεπιχειρηματία γεωργό, την μεγάλη γεωργική εκμετάλλευση, τον κλασσικό μικρομεσαίο κτηνοτρόφο ή την μεγάλη κτηνοτροφική παραγωγή;
Οι γνώσεις που απαιτεί η νέα κατάσταση καλλιέργειας είναι αφ’ ενός διαφορετικές και αφ’ εταίρου πολύ περισσότερες, καθώς η συνεργασία με τον γεωπόνο ή τις συμβουλευτικές εταιρείες που έχουν αρχίσει να εδραιώνονται στις μεγάλες γεωργικές περιοχές, έχουν αλλάξει ραγδαία τα τελευταία χρόνια και δεν είναι πλέον διασφαλισμένη σε επάρκεια.
Μέσα σ’ όλα και οι …Βρυξέλλες
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον που έχει αρχίσει «να χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί την μάνα» στις καλλιέργειες, κατά πως λένε στα χωριά μας, έρχεται και η Ε.Ε. να αλλάξει την ΚΑΠ και το σύστημα επιδοτήσεων σε ένα πλειοψηφικά μη ενημερωμένο έγκαιρα κοινό στην γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή.
Για πολλές οικογένειες που ασχολούνται ακόμα σαν τέτοιες στις αγροτικές περιφέρειες της χώρας, αυτό στις συγκεκριμένες συνθήκες, ισοδυναμεί με δραστική απώλεια του εισοδήματος, τέτοια που να βάζει στο τραπέζι το βασικό ερώτημα αν θα συνεχίσουν την καλλιέργεια της γης. Και αυτό αφορά σ’ ολόκληρη την Ευρώπη όπως μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κανείς στην τηλεόραση.
Γιατί; Γιατί απλά αυτό δεν μπορεί να τους εξασφαλίσει την επιβίωσή τους στον τόπο της μέχρι σήμερα δουλειάς τους. Μέχρι στιγμής στο παζλ αυτό των προβλημάτων που έχουν οδηγήσει τους αγρότες να βάλουν μπροστά τα τρακτέρ στους δρόμους στην Ελλάδα και στην Ε.Ε., δεν έχουμε συνυπολογίσει ότι το κόστος των αναλώσιμων υλικών παραγωγής από τους σπόρους, τα καύσιμα, τα λιπάσματα, τα φάρμακα και τις επισκευές των γεωργικών μηχανημάτων, έχει εκτιναχθεί σε πρωτοφανή ύψη, μέσα σε ένα περιβάλλον
αβεβαιότητας που κανείς δεν μπορεί να αντιμετωπίσει από μόνο του.
Ας προσθέσει κανείς και την πραγματική έλλειψη εργατών γης που επιδεινώθηκε από τις κοινοτικές/κυβερνητικές πολιτικές για το
προσφυγικό για να έχει μια πιο σαφή εικόνα γιατί το τρακτέρ δεν μπορεί να μπει πλέον στο χωράφι.
Και βέβαια οι τράπεζες στις οποίες μπορούσε (;) ο καλλιεργητής να καταφύγει με εγγύηση την παραγωγή του και τις κοινοτικές επιδοτήσεις δεν είναι πλέον πρόθυμες να «δανείσουν». Γιατί; Γιατί γνωρίζουν ότι ούτε η εν δυνάμει παραγωγή του είναι δεδομένη, ούτε πολύ περισσότερο οι γνώριμες επιδοτήσεις.
Χονδρικά οι επιδοτήσεις έχουν μειωθεί κατά 230 περίπου εκατ. ευρώ. Και καταλαβαίνει κανείς ότι οι μικροί και μεσαίοι καλλιεργητές «τεχνικά» έχουν τις λιγότερες δυνατότητας να τις εξασφαλίσουν μέσα από την άλλου επιπέδου γραφειοκρατία που πρέπει να αντιμετωπίσουν.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις νέες προϋποθέσεις για τις αποζημιώσεις μετά από τις ζημίες, με αποτέλεσμα οι αποζημιώσεις είτε να
καθυστερούν είτε να «ακυρώνονται» οι φάκελοι των αιτημάτων λόγω ανεπάρκειας στοιχείων…
Λιγότερα και ακριβότερα
Σ’ αυτό το περιβάλλον γίνεται φανερό ότι η καλλιέργεια γίνεται δυσκολότερη και ακριβότερη, ακόμα και πριν συνυπολογίσει κανείς τις συνέπειες της κάθε είδους θεομηνίας (πλημμύρα, ξηρασία, κ.λ.π), με άμεσο αποτέλεσμα την άνοδο του κόστους παραγωγής για μία μικρότερη παραγωγή.
Αν σ’ αυτή την δύσκολη εκκίνηση της διαδρομής του παραγόμενου ακριβότερου λόγω κόστους και λιγότερου σε ποσότητα λόγω δυσκολιών, τελικού προϊόντος προσθέσει κανείς την συνακόλουθη κερδοσκοπία του περιβόητου «μεσάζοντα», δεν είναι να απορούμε γιατί η τιμή των φρέσκων τροφίμων φυτικών και ζωικών καταλήγουν να είναι τόσο ακριβά στο ράφι. Αυτό βέβαια δεν αφορά μόνο τον γεωργό. Αφορά πρώτα απ’ όλους τον καταναλωτή.
Αυτόν που μέχρι πριν λίγο καιρό όταν δεν έβρισκε σε καλή τιμή το ντόπιο λαχανικό ή το φρούτο ή το κρέας μπορούσε να στραφεί στο διπλανό «ράφι» που περίμενε το φθηνότερο εισαγόμενο. Όμως και αυτό το «ράφι» πλέον δεν είναι φθηνότερο, ή ακόμα χειρότερα είναι …άδειο. Γιατί; Γιατί οι «ελεύθερες» θάλασσες μέσω των οποίων διακινείται το 90% του παγκόσμιου εμπορίου, μαζί και των φρέσκων τροφίμων δεν είναι πλέον τόσο «ελεύθερες».
Ένα μικρό δείγμα αυτής της ανατροπής το είχαμε την δεκαετία του 70 με την διακοπή της λειτουργίας της διώρυγας του Σουέζ. Το 2020 το είχαμε σε τεράστια κλίμακα με την πανδημία και το 2023 – 24 το έχουμε και πάλι με την κρίση στην Μέση Ανατολή, η οποία μετά το απαγορευτικό πλεύσης στης Ερυθρά Θάλασσα, τώρα επεκτείνεται και στην προβληματική ναυσιπλοϊα στον Ινδικό Ωκεανό, σε μία από τις πυκνότερες «γραμμές» στις διεθνείς θάλασσες. Αυτά τα «ολίγα» θα μπορούσαν να κωδικοποιηθούν με την λέξη «κίνητρο» πίσω από τις κινητοποιήσεις των αγροτών στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Κατά συνέπεια θα ήταν μάλλον ένδειξη σοβαρότητας και υψηλής αντιληπτικής ικανότητας το να «δούμε» παράλληλα με τα εξαγγελθέντα «μέτρα», κάποιες ενέργειες για την αγροτική παραγωγή που θα παίρνουν τα προβλήματα αυτά και τις αναγκαίες λύσεις τους στα σοβαρά. Γιατί πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν αφορούν μόνο τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους αλλά και όλους εμάς. Μας αφορούν κάθε μέρα που πρέπει να κάτσουμε μπροστά σε ένα τραπέζι και ένα πιάτο φαγητό…
Στην διεύθυνση oikonoklastika@gmail.com περιμένουμε τα σχόλια, τις παρατηρήσεις και τις επισημάνσεις των αναγνωστών της στήλης.