«Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εφαρμόζει ένα συγκροτημένο σχέδιο για την ανάταξη και τη συνολική αναβάθμιση του ελληνικού σιδηρόδρομου» υπογράμμισε ο αρμόδιος υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος παρουσίασε στην επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής τα βασικότερα σημεία του σχεδίου αυτού.
Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης, ο Χρήστος Σταϊκούρας τόνισε ότι το μήνυμα προς όλους τους εμπλεκόμενους στην αλυσίδα του έργου για τους ελληνικούς σιδηρόδρομους είναι ότι όλοι «οφείλουμε να επιδεικνύουμε υψηλότερη ατομική και συλλογική ευθύνη, ώστε συμπληρωματικά με τις νέες τεχνολογίες, να αναβαθμίζουμε την ασφάλεια των μεταφορών και να ενισχύουμε την ποιότητα των υπηρεσιών».
Παρουσίασε τα βασικά σημεία του σχεδίου για την ανάταξη και αναβάθμιση του ελληνικού σιδηροδρόμου, που είναι τα εξής:
– Παραδόθηκε, τον Σεπτέμβριο του 2023, η Σύμβαση 717 για την Ανάταξη Σηματοδότησης – Τηλεδιοίκησης στον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας.
– Ολοκληρώθηκε, τον Νοέμβριο του 2023, η Σύμβαση για την εγκατάσταση συστήματος αυτόματης προστασίας συρμών (ETCS-Level 1), επί της γραμμής.
– Υπογράφηκε η σύμβαση για την επαναφορά σε λειτουργία του ETCS επί των συρμών. Μέχρι σήμερα έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος σε 17 μονάδες επί συρμών οι οποίες έχουν επανέλθει στη δέουσα κατάσταση.
– Ολοκληρώθηκαν εντός του β’ τριμήνου του 2023 έργα για την ενίσχυση της ασφάλειας του σιδηροδρομικού δικτύου, όπως:
- Η κατασκευή της δίδυμης γέφυρας στο Γαλλικό ποταμό.
- Η λειτουργία του συστήματος «ΟΣΜΟΣ», για την παρακολούθηση των 14 σιδηροδρομικών γέφυρες του τμήματος Τιθορέα-Δομοκός, με επεξεργασία δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.
- Η περάτωση έργων αντιπλημμυρικής προστασίας κατά μήκος των σιδηροδρομικών έργων σε Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα.
– Ελήφθησαν μέτρα αποκατάστασης εξοπλισμού στο δίκτυο του ΟΣΕ. Μεταξύ αυτών:
- Η αποκατάσταση φωτισμού, πυρόσβεσης και πεδιομέτρησης του σήματος GSM-R σε όλες τις σήραγγες του σιδηροδρομικού άξονα Κόρινθος – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Στρυμόνας – Προμαχώνας.
- Η αποκατάσταση και η ενίσχυση της ραδιοεπικοινωνίας με VHF σε όλο το μήκος του παραπάνω άξονα.
- Η λειτουργία των συστημάτων συναγερμού και η εγκατάσταση νέου κλειστού κυκλώματος καμερών (CCTV) των σηράγγων Πλαταμώνα και Τεμπών.
- Η πλήρης λειτουργίας των Κέντρων Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ) του σιδηροδρομικού δικτύου στην Κόρινθο, το ΣΚΑ, το Λιανοκλάδι, της Θεσσαλονίκης και η ολοκλήρωση αυτού της Λάρισας.
- Η σύνταξη τευχών δημοπράτησης του έργου της ραδιοκάλυψης GSM-R και στα υπολειπόμενα τμήματα του κύριου σιδηροδρομικού άξονα.
- Η αποκατάσταση της λειτουργίας του Scada των σηράγγων Πλαταμώνα και Τεμπών, το οποίο λειτουργεί στο νέο κέντρο ασφάλειας στη Λάρισα και συμπληρώνει την επιτήρηση με συστήματα ασφαλείας του αντίστοιχου κέντρου ελέγχου.
– Βρίσκονται σε φάση υλοποίησης ή ανάθεσης σειρά εργολαβιών για τη συντήρηση υποδομών. Αυτές αφορούν την επιδομή, τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, καθώς και τη φύλαξη των GSMR.
– Ολοκληρώθηκε, τον Δεκέμβριο του 2023, η τοποθέτηση 300 καμερών συνεχούς παρακολούθησης των συρμών. Η τοποθέτηση έγινε στις σήραγγες του Πλαταμώνα, των Τεμπών, της Όθρυος και του Καλλίδρομου, καθώς και στις δίδυμες σήραγγες των Αγίων Αναργύρων. Οι εικόνες καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο στα Κέντρα Ελέγχου Σηράγγων.
– Ενισχύθηκε οικονομικά ο ΟΣΕ, με σκοπό την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών και των έργων συντήρησης. Ο Οργανισμός, από τον Ιούλιο του 2023, έχει υπογράψει για πρώτη φορά στην ιστορία του σύμβαση με το ελληνικό δημόσιο.
– Ενισχύεται το ανθρώπινο δυναμικό του ΟΣΕ. Ολοκληρώνεται εντός Μαΐου η πρόσληψη 117 υπαλλήλων τακτικού προσωπικού διαφόρων ειδικοτήτων. Έχει ήδη εγκριθεί η διαδικασία πλήρωσης 100 επιπλέον θέσεων διαφόρων ειδικοτήτων.
– Συγκροτήθηκε το ΔΣ του ΟΣΕ.
– Προχωρά η μεταρρύθμιση του σιδηροδρομικού τομέα, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Προβλέπεται η δημιουργία νέου, ενιαίου και σύγχρονου δημόσιου φορέα που ενσωματώνει ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΓΑΙΑΟΣΕ κατά το μέρος που αφορά στο επιχειρησιακά κρίσιμο για τον σιδηρόδρομο τμήμα της δραστηριότητάς της για το τροχαίο υλικό.
Στην παρούσα φάση, για να εξασφαλιστεί ο αποτελεσματικός συντονισμός μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων φορέων, έχουν συσταθεί και εργάζονται συστηματικά οι ακόλουθες επιτροπές:
- Επιτροπή Παρακολούθησης της Μεταρρύθμισης και του Εκσυγχρονισμού του Σιδηροδρομικού Τομέα, με επικεφαλής τους δύο Γενικούς Γραμματείς Υποδομών και Μεταφορών, και συμμετοχή εκπροσώπων από τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και από τις διοικήσεις των ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΓΑΙΑΟΣΕ και ΡΑΣ.
- Η επιτροπή έχει επιφορτιστεί με την εποπτεία της προόδου της οργανωτικής μεταρρύθμισης, την παροχή στρατηγικών κατευθύνσεων και υποστήριξης, τη διασφάλιση της συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, καθώς και την έγκριση των εκροών και αποτελεσμάτων εργασιών της Ομάδας Εργασίας Οργανωτικής Μεταρρύθμισης του Σιδηροδρομικού Τομέα.
- Ομάδα Εργασίας Οργανωτικής Μεταρρύθμισης του Σιδηροδρομικού Τομέα, η οποία αποτελείται από εκπροσώπους των αρμόδιων Διευθύνσεων του Υπουργείου, καθώς και από τον ΟΣΕ, την ΕΡΓΟΣΕ, τη ΓΑΙΑΟΣΕ και τον Τεχνικό Σύμβουλο.
- Η ομάδα έχει ως αντικείμενο την ανάλυση και επεξεργασία όλων των τεχνικών πτυχών της μεταρρύθμισης.
- Ομάδα Εργασίας για την κατάρτιση Στρατηγικού Σχεδίου Σιδηροδρόμων, που περιλαμβάνει εκπροσώπους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τις αρμόδιες διευθύνσεις του Υπουργείου, τις διοικήσεις του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ, και τον Τεχνικό Σύμβουλο.
- Η εν λόγω ομάδα είναι υπεύθυνη για την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου με στόχο την ανάπτυξη ενός σύγχρονου, ασφαλούς, εξωστρεφούς, υψηλής ταχύτητας και πλήρως διαλειτουργικού σιδηροδρομικού δικτύου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) και τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
– Προχωρά η οριστική αποκατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου από τις εκτεταμένες ζημιές που προέκυψαν από τον «Daniel», με προδιαγραφές σημαντικής επαύξησης της ανθεκτικότητας αυτού.
– Συνεχίζονται οι ενέργειες για την εξασφάλιση συγχρηματοδότησης των έργων από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενδεικτικά:
- Εγκρίθηκε η χρηματοδότηση για τα έργα της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Ροδοδάφνη – Ρίο.
- Ολοκληρώνονται οι μελέτες του τμήματος Τοξότες – Νέα Καρβάλη για τη διασύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου με τον εν λόγω λιμένα.
- Ολοκληρώνονται οι μελέτες για την κατασκευή γέφυρας διπλού σιδηροδρομικού άξονα με στόχο τη σύνδεση του 6ου Προβλήτα και του λιμένα της Θεσσαλονίκης με το σιδηροδρομικό δίκτυο.
– Υπεβλήθη, τον Ιανουάριο του 2024, αίτημα χρηματοδότησης από το πρόγραμμα «Συνδέοντας την Ευρώπη – 2» (CEF 2, 2021 – 2027). Το αίτημα αφορά:
1ον. Την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο, με σηματοδότηση-τηλεδιοίκηση και ηλεκτροκίνηση.
2ον. Την αναβάθμιση και ανάταξη της σηματοδότησης-τηλεδιοίκησης του τμήματος Άνω Λιόσια – Κιάτο, καθώς και την εγκατάσταση ETCS, Level 1, Base line 3, που αποτελεί την ανώτερη αναβάθμιση για το συγκεκριμένο επίπεδο.
3ον. Την ανακαίνιση και αναβάθμιση των υποδομών του τμήματος Αχαρνές-Οινόη, σε μήκος 50 χλμ., καθώς και την κατασκευή 2 ανισόπεδων διαβάσεων στην περιοχή του Αγίου Στεφάνου Αττικής και στην Αλίαρτο.
4ον. Την αναβάθμιση των υποδομών στη γραμμή Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας και την εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης.
5ον. Την ολοκλήρωση της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Ρίο – Πάτρα, που θα συνδέσει τον λιμένα Πατρών με την νέα σιδηροδρομική γραμμή υψηλών ταχυτήτων.
Στόχος των συγκεκριμένων προτάσεων, που βρίσκονται στο στάδιο της αξιολόγησης συνεκτιμώντας τους διαθέσιμους ευρωπαϊκούς πόρους, είναι:
- Η ανάπτυξη σύγχρονων διαλειτουργικών συνδέσεων με τους 2 διευρωπαϊκούς σιδηροδρομικούς άξονες, και συγκεκριμένα αυτού των Δυτικών Βαλκανίων προς την Κεντρική Ευρώπη, από τον διασυνοριακό σταθμό της Ειδομένης και αυτού των «Τριών Θαλασσών» μέσω του Προμαχώνα και του Ορμένιου.
- Η ανάπτυξη των συνδέσεων προς κεντρικά λιμάνια, εμπορευματικά κέντρα και βιομηχανικές περιοχές, για την ενίσχυση της εμπορευματικής κίνησης και την καθιέρωση της Ελλάδας ως κύριου διαμετακομιστικού κέντρου στον άξονα Κίνας-Ινδίας-Ευρώπης.
- Η ανάπτυξη προαστιακών συνδέσεων για τη διευκόλυνση της επιβατικής κίνησης και τη μείωση της χρήσης αυτοκινήτων, με θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την οικονομία.
– Ζητήθηκε από τη ΡΑΣ, τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ, τον ΟΣΕ και την Hellenic Train η άμεση διερεύνηση συμβάντων.