Τρεις βασικές εκκρεμότητες φέρνει το 2024 στις συντάξεις. Η πρώτη είναι η προσαύξηση παράλληλου χρόνου σε όσους κατέστησαν συνταξιούχοι μετά τις 13/5/2016.
Η δεύτερη είναι η περικοπή της εθνική σύνταξης σε περίπτωση σώρευσης συντάξεων. Η τρίτη εκκρεμότητα είναι οι μνημονιακές περικοπές στους συνταξιούχους.
Πιο αναλυτικά:
1. Προσαύξηση παράλληλου χρόνου σε όσους κατέστησαν συνταξιούχοι μετά τις 13/05/2016
Δεν έχουν πιστωθεί ακόμη τα αναδρομικά ποσά που δικαιούνται οι συνταξιούχοι μετά τις 13/05/2016, για τα έτη ασφάλισής τους σε δύο παράλληλα ασφαλιστικά ταμεία, όπου και κατέβαλαν αντίστοιχα διπλές εισφορές. Καίτοι, η διάταξη του άρθρου 36Α του ν. 4387/2016 είναι σαφής και ορίζει τον τρόπο υπολογισμού της προσαύξησης, το πάγιο αίτημα των παράλληλα ασφαλισμένων δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί λόγω του πλήθους των δικαιούχων, της έλλειψης ενιαίου ηλεκτρονικού συστήματος για τον εντοπισμό τους και των διαδοχικών εφαρμοστικών εγκυκλίων που περιέπλεξαν το πλαίσιο εφαρμογής της διάταξης αυτής. Θολό παραμένει το τοπίο για όσους συνταξιοδοτήθηκαν πριν τις 13.05.2016, χωρίς να έχει απαντηθεί επισήμως, αν θα μπορούν και αυτοί να λάβουν προσαύξηση για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισής τους, που παραμένει έως σήμερα αναξιοποίητος, εγείροντας σοβαρά ζητήματα ισότητας μεταξύ των συνταξιούχων.
2. Περικοπή της εθνικής σύνταξης σε περίπτωση σώρευσης συντάξεων
Στον αέρα παραμένει η εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 7 παρ. 5 του ν. 4387/2016 για την περίπτωση σώρευσης συντάξεων, όπου θα χορηγείται μία μόνο εθνική σύνταξη. Δηλαδή, στις περιπτώσεις που κάποιος λαμβάνει ήδη μία σύνταξη από οποιαδήποτε αιτία (γήρας, αναπηρία, θάνατος), και καθίσταται δικαιούχος δεύτερης σύνταξης, θα έπρεπε σύμφωνα με την εγκύκλιο Τσακλόγλου από 01/01/2022 να λαμβάνει μία μόνο εθνική σύνταξη αντί για δύο. Η εφαρμογή της ρύθμισης αυτής έχει παγώσει γιατί θα οδηγούσε σε σημαντική περικοπή του εισοδήματος των συνταξιούχων, ειδικά στις συντάξεις χηρείας, όπου μετά την τριετία υφίστανται και τη μείωση κατά 50% εκ του νόμου. Το ζήτημα όμως αυτό, για το οποίο εκκρεμεί η εκδίκαση της προσφυγής των συνταξιούχων στο ΣτΕ, χρήζει άμεσης νομοθετικής διόρθωσης που θα δώσει τέλος στην ανασφάλεια των συνταξιούχων για πιθανή σώρευση οφειλών .
3. Μνημονιακές περικοπές
Οριστική λύση ζητούν χιλιάδες συνταξιούχοι που από το 2015 διεκδικούν με συνεχείς δικαστικούς αγώνες, την επιστροφή των μνημονιακών κρατήσεων που παρανόμως, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΣτΕ, είχαν επιβληθεί στις συντάξεις τους. Η χορήγηση αναδρομικών για δώρα και επικουρική σε όλους τους συνταξιούχους, για το κρίσιμο 11μηνο (Ιούνιος 2015-Μαιος 2016), με νομοθετική πρωτοβουλία, θα αποσυμφόριζε σημαντικά και τα δικαστήρια της χώρας.
Η εξαγγελθείσα για το μέλλον αναπροσαρμογή της κλιμάκωσης της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων θα μπορούσε να προσφέρει ανάσα στο εισόδημα τους, αρκεί να δρομολογηθεί με όρους γενναίας αναπλαισίωσης, και όχι υπό το πρίσμα αυστηρά ουδέτερου δημοσιονομικού αποτελέσματος.
* Η Αναστασίου Χίτου είναι δικηγόρος – εργατολόγος