Μεταξύ αισιοδοξίας και απαισιοδοξίας για την ελληνική οικονομία κινούνται τα υψηλόβαθμα στελέχη των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Συνδέσμου Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ) η αισιοδοξία πηγάζει από την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών, ενώ η απαισιοδοξία έχει σαν αφετηρία την πραγματική οικονομία και τους συντελεστές παραγωγής.
Αναλυτικά από την έρευνα του ΣΕΣΜΕ προκύπτει ότι το τέταρτο τρίμηνο του 2016 καταγράφηκε ελπιδοφόρα βελτίωση των προσδοκιών των συμβούλων μάνατζμεντ για τα βασικά οικονομικά μεγέθη, τόσο σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, όσο και έναντι του τετάρτου τριμήνου του 2015.
Αντίθετα με τις προσδοκίες για τα μακροοικονομικά μεγέθη, αυτές που αφορούν στην εξέλιξη των παραγωγικών συντελεστών παρέμειναν σχεδόν στάσιμες το τέταρτο τρίμηνο. Ο σύνθετος δείκτης GMCCI – Παραγωγικοί Συντελεστές παρέμεινε ουσιαστικά αμετάβλητος έναντι του προηγουμένου τριμήνου.
Τα κυριότερα προσκόμματα στην επιχειρηματική δράση παραμένουν η υψηλή φορολογία, οι συχνές αλλαγές στο φορολογικό σύστημα, η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, οι δυσκολίες στη χρηματοδότηση που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις και η «ασυνέχεια» στη λειτουργία του κράτους.
Μέτριες θεωρούνται οι επιδόσεις του ΕΣΠΑ για την ανάπτυξη, την αναδιάρθρωση της οικονομίας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Οι δυσκολίες στη χρηματοδότηση και οι καθυστερήσεις των εκταμιεύσεων αποτελούν τα μεγαλύτερα προβλήματα για τις επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται μέσω ΕΣΠΑ.
Το τέταρτο τρίμηνο του 2016 σημειώθηκε ανάκαμψη των προσδοκιών των συμβούλων μάνατζμεντ για τα βασικά μεγέθη της οικονομίας, δηλαδή το ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, το ποσοστό ανεργίας, τις ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, τις εξαγωγές και, τέλος, το ρυθμό μεταβολής των τιμών. Βελτίωση υπάρχει τόσο σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, όσο και έναντι του τετάρτου τριμήνου του 2015. Ο μέσος όρος του ισοζυγίου «θετικών» – «αρνητικών» απαντήσεων για τα πέντε μεγέθη του GMCCI – Οικονομική Συγκυρία, αυξήθηκε το τέταρτο έναντι του προηγουμένου τριμήνου, από -7,6% σε -1,9%, ενώ ήταν -2,8% στο τέλος του 2015. Η βελτίωση μάλιστα καταγράφηκε και στις πέντε συνιστώσες του δείκτη, ιδιαίτερα όμως όσον αφορά την ανεργία και τις εξαγωγές.
Η ανάκαμψη των προσδοκιών είναι επίσης εμφανής και από τη σύγκριση των τιμών του GMCCI για ολόκληρο το 2015 και το 2016. Από -14,4% το 2015 η μέση διαφορά αισιοδοξίας – απαισιοδοξίας των τεσσάρων τριμήνων διαμορφώθηκε σε -7,7% το 2016.
Οι ελπιδοφόρες αυτές εξελίξεις σχετίζονται προφανώς με τη θετική πορεία του ΑΕΠ και άλλων βασικών μακροοικονομικών μεγεθών, καθώς και με τις προβλέψεις για σημαντική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το 2017.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΣΕΣΜΕ Βασίλης Ρεγκούζας καλεί κυβέρνηση και Θεσμούς να μην δημιουργούν εμπόδια στην ανάπτυξη της οικονομίας, όπως ανατροπή της οικονομικής πολιτικής, καθυστερήσεις στις αξιολογήσεις, καθυστερήσεις στις ιδιωτικοποιήσεις, υπερφορολόγηση, αλλά να ενισχύσουν την ανάπτυξη και την προοπτική επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων.
Ειδικότερα ο Β. Ρεγκούζας αναφέρει: “Μετά από έξι χρόνια ύφεσης (2008-2013) και τρία χρόνια σχετικής σταθερότητας (2014-2016), βρισκόμαστε τελικά στη φάση της ανάκαμψης και της εισόδου της οικονομίας σε πορεία υγιούς ανάπτυξης, σύμφωνα με τις επίσημες προβλέψεις. Επομένως, σήμερα είναι η καταλληλότερη ευκαιρία για τη διαμόρφωση ενός εθνικού σχεδίου ανάπτυξης, καθώς τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη της χώρας έχουν βελτιωθεί σημαντικά, ταυτόχρονα έχουν γίνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις, αν και πρέπει να ακολουθήσουν και άλλες, ενώ η αποτελεσματικότητα του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας εξακολουθεί να είναι πολύ καλή.
Αν οι προβλέψεις δεν επιβεβαιωθούν και η οικονομία παραμείνει στα σημερινά χαμηλά επίπεδα, με ανάπτυξη «γύρω από το μηδέν», τότε ελλοχεύει μεγάλος κίνδυνος που μοιάζει με την «ευθεία γραμμή του καρδιογραφήματος». Μια τέτοια εξέλιξη, θα σήμαινε διατήρηση της κακής ψυχολογίας, αυξανόμενο αριθμό νέων Ελλήνων οικονομικών μεταναστών που συνεπάγεται χώρα μέσης και προχωρημένης ηλικίας και διαρκή εξάρτηση από τρίτους.
Η παραπάνω εξέλιξη δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε να συμβεί, δεδομένου ότι, η αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή και η γενικότερη σταθεροποίηση της οικονομίας έχουν ήδη πραγματοποιηθεί με βάση τις εκ βάθρων διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που υλοποιήθηκαν στην περίοδο 2010-2016 και τη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας.
Σε αυτά στηρίζεται η σταθεροποίηση της περιόδου 2014-2016 και οι εκτιμήσεις για υγιή ανάπτυξη της οικονομίας το 2017 και στα επόμενα χρόνια, με βάση τα αξιόλογα συγκριτικά της πλεονεκτήματα και την ανακτηθείσα ανταγωνιστικότητά της. Και με αυτή την ανάπτυξη δεν υπάρχουν δημοσιονομικά κενά ούτε το 2018, ούτε μετά το 2018.
Σε αυτό το σημείο, είναι σημαντικό να καταλάβουν όλοι οι εμπλεκόμενοι που σχετίζονται με την πορεία της χώρας, είτε βρίσκονται στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό (Θεσμοί), ότι δεν πρέπει να δημιουργούν εμπόδια στην ανάπτυξη της οικονομίας, όπως ανατροπή της οικονομικής πολιτικής, καθυστερήσεις στις αξιολογήσεις, καθυστερήσεις στις ιδιωτικοποιήσεις, υπερφορολόγηση, αλλά να ενισχύσουν την ανάπτυξη και την προοπτική επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων.
Ας επικεντρωθούν στην περαιτέρω ενίσχυση του οικονομικού κλίματος στη χώρα και του επενδυτικού κλίματος για τη χώρα και στην εκλογίκευση του φορολογικού συστήματος της χώρας, ιδιαίτερα με την εξάλειψη των πληγών υπερφορολόγησης που ανοίχτηκαν τα δύο τελευταία χρόνια. Τέλος, θα πρέπει να ασχοληθούν με τη διαμόρφωση ενός πλαισίου κανόνων που θα επιτρέπει τη εύρυθμη λειτουργία και ανάπτυξη της αγοράς”.
