Το ιδιαίτερα επίκαιρο θέμα της τεχνητής νοημοσύνης και τις απειλές ή ευκαιρίες που δημιουργεί για να γεφυρωθεί το χάσμα στην αγορά εργασίας συζητήθηκε σε εκδήλωση του ΚΜΟΠ – Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας. θέμα της εκδήλωσης ήταν η «Επιχειρηματικότητα με θετικό κοινωνικό πρόσημο» που έλαβε χώρα την Πέμπτη 19 Οκτωβρίου 2023, στο Impact Hub Athens.
Βάσει πρόσφατης έρευνας, 79% των εργαζόμενων γυναικών απασχολούνται σε επαγγέλματα που είναι επιρρεπή σε αλλαγές που αφορούν την τεχνητή νοημοσύνη και τον αυτοματισμό κι έτσι κινδυνεύουν περισσότερο να χάσουν τη δουλειά τους σε σύγκριση με τους άνδρες.
Η θέση της γυναίκας
«Πολλές γυναίκες υπερσυγκεντρώνονται σε διοικητικές θέσεις οι οποίες είναι από τις πρώτες που αυτοματοποιούνται και δεν έχουμε όλοι/όλες ισότιμη πρόσβαση στις νέες θέσεις που αναδύονται», τόνισε η Στέλλα Κάσδαγλη, Συνιδρύτρια του Women On Top.
Μάλιστα εκτίμησε πως περίπου 40-160 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως θα πρέπει να αναζητήσουν νέες εργασίες σε πιο εντατικούς τομείς που θα εμφανιστούν λόγω τεχνητής νοημοσύνης. «Οι τεχνολογικές εξελίξεις φέρνουν την εργασία πιο κοντά στα παραδοσιακά γυναικεία πρότυπα (ευέλικτη, διακεκομμένη και συλλογική εργασία) και αυτό αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία να ενισχύσουμε την ισότητα», δήλωσε.
Αναφέρθηκε επίσης «στον καθημερινό αποκλεισμό των γυναικών σε έναν τεχνολογικά εξελιγμένο χώρο εργασίας που δε δημιουργήθηκε μαζί τους» και επεσήμανε την ανάγκη η κοινωνία πολιτών να βοηθήσει τις γυναίκες να εξελίσσονται μαζί με την τεχνολογία ώστε να μην μείνουν πίσω.
Τα έμφυλα στερεότυπα
Στα έμφυλα στερεότυπα που εμείς οι ίδιοι δημιουργήσαμε ως κοινωνία αναφέρθηκε και η Μαρία Ζαρωτιάδου, Managing Director των Plan of Business και Plan Career. Επικαλέστηκε στοιχεία της UNESCO, βάσει των οποίων το 2022 μόλις το 48.3% των γυναικών παγκοσμίως χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο, με το ποσοστό να είναι γύρω στο 80% στην Ευρώπη.
Επιπλέον, επεσήμανε πως μόλις το 0.5% των κοριτσιών επιλέγει τον τομέα των STEMS (Φυσικές Επιστήμες, Τεχνολογία, Επιστήμη των Μηχανικών και Μαθηματικά) ή την Πληροφορία των Τεχνολογιών (ICT), υποδεικνύοντας πως η πηγή του προβλήματος είναι η έλλειψη εμψύχωσης των κοριτσιών/γυναικών να ασχοληθούν με τον τομέα τεχνητής νοημοσύνης. Συνεπώς, τόνισε τη σημασία δια βίου μάθησης και αναβάθμισης δεξιοτήτων ώστε να επωφεληθούμε όλοι.
«Η γνώση θέλει εκπαίδευση για να μετατραπεί σε εργασιακή δεξιότητα», δήλωσε. Η κ. Ζαρωτιάδου παρέθεσε επίσης την εκτίμηση πως μέχρι το 2045 θα χαθούν 85 εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως, μα θα δημιουργηθούν 97 εκατομμύρια νέες: «Στόχος μας είναι οι μισές να απασχολούν γυναίκες».
«Τα νεαρά κορίτσια χρειάζονται να δουν κάποιες γυναίκες σε θέσεις τεχνητής νοημοσύνης ώστε να βρουν κίνητρο να κυνηγήσουν αυτό το εργασιακό πεδίο», επεσήμανε από πλευράς της η Μαίη Ζαννή, Συνιδρύτρια και Πρόεδρος του Women Act. Στη σημερινή εποχή κυριαρχούν οι άντρες τόσο στο πεδίο τεχνητής νοημοσύνης όσο και στη δημόσια σφαίρα, επεσήμανε, τονίζοντας πως πρέπει να «αλλάξουμε το αφήγημα» και τα έμφυλα στερεότυπα, και να συμμετέχουμε ισότιμα σε μια τεχνητή νοημοσύνη που επηρεάζει τις ζωές όλων.
Κάλεσε επίσης τους άντρες να γίνουν μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος αυτού. «Μπορεί τώρα να μην μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή διαφορετικά», δήλωσε, «αλλά πρέπει να προετοιμαστούμε για αυτή που έρχεται».
Το θεσμικό πλαίσιο
Με αισιοδοξία βλέπει αυτή την τεχνολογική εξέλιξη ο Παναγιώτης Κακολύρης, Γενικός Διευθυντής και Επικεφαλής Στρατηγικής της SOCIALDOO, Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πολιτικών Ιδρυμάτων, εστιάζοντας στην ανάγκη για ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που θα θωρακίζει τα δικαιώματα και τις ισότητες για να φτιάξουμε ένα νέο κόσμο. «Είναι πιο εύκολο να αλλάξουμε τις ρυθμίσεις στον αλγόριθμο παρά τα στερεότυπα στον άνθρωπο», είπε.
Πρόσθεσε πως «ο ανθρώπινος παράγοντας και η ενσυναίσθηση πρέπει να παραμείνει ο ρυθμιστής αυτής της εξέλιξης», αναδεικνύοντας την σημασία των εκπαιδευτικών προγραμμάτων (όπως αυτά που προσφέρει το ΙΝΕΔIΒΙΜ – Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης) για επανεκπαίδευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων που θα προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες. «Χρειάζεται να είμαστε σε εγρήγορση, να υιοθετήσουμε ένα νέο τρόπο σκέψης και να διευρύνουμε συνεχώς τις δεξιότητές μας γιατί αλλιώς τα δεδομένα θα μας ξεπεράσουν», σημείωσε.
Αναφέρθηκε επίσης στην αξία πλέον της ‘μη τυπικής αριστείας’ την οποία περιέγραψε σαν το άθροισμα γνώσεων, εμπειριών και ενδιαφερόντων που λειτουργεί ως «ο τρόπος να φτάσεις στον προορισμό σου όταν οι δρόμοι είναι κλειστοί».
Προέτρεψε τέλος τις επιχειρήσεις να μη λειτουργούν σε κλειστά πλαίσια όταν αναζητούν άτομα με πρωτότυπες ιδέες και προσεγγίσεις που μπορούν να προτείνουν λύσεις στα προβλήματα που βλέπουν. «Ζούμε σε μια ιστορική μετάβαση και αυτό μας προσφέρει και μια μοναδική ευκαιρία να αξιοποιήσουμε τα νέα δεδομένα για να αλλάξουμε τον κόσμο όπως δεν μπορούσαμε μέχρι σήμερα», τόνισε.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163