Για όσους δεν γνωρίζουν, αλλά πολύ περισσότερο για όσους οφείλουν να «θυμούνται», η ΔΕΚΑ είναι μια κληρονομιά πολύτιμη σε «μαθήματα», στις όχι και λίγες προσπάθειες του δημοσίου στο παρελθόν να εκμεταλλευτεί την λεγόμενη ενεργό διαχείριση της περιουσίας του.
Μια διαδικασία που έτσι κι αλλιώς σημαίνει αγοραπωλησία περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου μέσω του Χρηματιστηρίου.
Μια τέτοια πολύ σημαντική – οικονομικά και πολιτικά – απόπειρα ήταν η ΔΕΚΑ Α.Ε., η εταιρεία που ιδρύθηκε το 1997 και διαχειρίστηκε μέσω χρηματιστηρίου περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου όπως οι αποκαλούμενες τότε ΔΕΚΟ, ήτοι Επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα…
Οι παλαιότεροι θυμούνται ότι ο τότε αρμόδιος υφυπουργός κ. Χριστοδουλάκης με προϊστάμενο ΥΠΟΙΚ τον Γ. Παπαντωνίου την αποκαλούσε η «αγία ΔΕΚΑ». Και η ίδρυσή της είχε πρωταρχικό «καταστατικό» της σκοπό την αύξηση της αξίας των κρατικών assets και βέβαια την μείωση του δημόσιου χρέους.
Είχε όμως και μία άλλη παράπλευρη δημόσια διακηρυγμένη σκοπιμότητα, την διάχυση αυτών των αξιών μέσω του χρηματιστηρίου στην λαϊκή αποταμίευση μέσω του χρηματιστηρίου.
Δεν είναι σκοπός της στήλης στο σημείο αυτό να ξαναθυμίσει το τι συνέβη την διετία 1999 και 2000 όταν η ΔΕΚΑ με την παρέμβασή της στο Χρηματιστήριο «ανακάτεψε» κυριολεκτικά την πολιτική με το χρηματιστήριο, τα κέρδη και τις ζημιές.
Το μόνο που μπορούμε να υπενθυμίσουμε εδώ είναι ότι ολόκληρη η πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας τα επόμενα χρόνια ήταν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνδεδεμένη με τα έργα και ημέρες της ΔΕΚΑ Α.Ε.
Μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο παρέχει κάθε σχετική πληροφορία.
Για να γυρίσουμε στο σήμερα, η ανακοίνωση του αρμόδιου ΥΠΟΙΚ για την δημιουργία του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου, η αλήθεια είναι ότι ξύπνησε …μνήμες που έχουν το ενδιαφέρον τους.
Ας δούμε όμως τι ακριβώς ανακοινώθηκε, όπως τα παρουσίασε πολύ έγκαιρα η «Οικονομία» του Newsit.gr.
Σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις ένα πολύ γνωστό όνομα στον διεθνή οικονομικό ορίζοντα, η BlackRock (έχει αναλάβει και την διαχείριση του χαρτοφυλακίου ομολόγων της κυβέρνησης Μπάιντεν) θα συμβάλει στο νέο εγχείρημα «προσδίδοντας αξιοπιστία», τόσο στην συγκρότηση του Ταμείου, όσο και στις δραστηριότητές του μεταξύ των οποίων είναι να υπάρξουν από κοινού επενδύσεις με ξένα Funds, κρατικά και μη στις ελληνικές επιχειρήσεις.
Ακόμα περισσότερο μάλιστα οι συνέργειες αυτές θα μπορούν να επεκταθούν σε εταιρείες των οποίων το χαρτοφυλάκιο παραμένει στο Υπερταμείο που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Ταμείο αυτό συγκροτήθηκε σαν «εργαλείο» εγγύησης των δανείων προς τους δανειστές και ειδικά τον EFSF αρχικά και τον ESM στην συνέχεια.
Όπως εξήγησε μάλιστα ο κ. Χατζηδάκης σε δημόσια τοποθέτησή του, τα πρώτα κεφάλαια που θα «προικίσουν» το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο θα προέλθουν από το Δημόσιο και θα ισούνται με το 50% της συμμετοχής του Δημοσίου σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ.
Τις δύο εταιρείες ύδρευσης δηλαδή που «βγήκαν» από το χαρτοφυλάκιο του «Υπέρταμείου» μετά από απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Θα γίνει αποτίμησή τους και στην συνέχεια κεφάλαια που αντιστοιχούν στο 50 % της αξίας τους θα διοχετευθούν από το Δημόσιο στο Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο ενώ το υπόλοιπο 50% θα διατεθεί για τη μείωση του Δημοσίου χρέους.
Με άλλα λόγια δεν θα πουληθούν μέσω χρηματιστηρίου άμεσα, αλλά μέσω της ενεργού διαχείρισης των κρατικών assets στο χαρτοφυλάκιο του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου.
Για να επιστρέψουμε πάλι στη ΔΕΚΑ Α.Ε. τα πρώτα χρόνια της δράσης της όλα πήγαιναν πολύ καλά. Οι τιμές στο ΧΑ ανέβαιναν η περιουσία του ελληνικού δημοσίου αυξανόταν και τα έσοδα «έρεαν» στο Ταμείο.
Όμως το Χρηματιστήριο είναι …Χρηματιστήριο.
Οι καιροί – έξω – άλλαξαν, οι τιμές από τα ύψη που είχαν φτάσει κατέρρευσαν και οι ζημιές έφτασαν στο ταβάνι, μεταλλάσσοντας μέσα σε λίγα χρόνια το «θαύμα» του χρηματιστηρίου σε «έγκλημα» του Χρηματιστηρίου.
Με τις γνωστές πολιτικές και οικονομικές συνέπειες…
Για να κλείσουμε όμως κάπου εδώ την μικρή αναδρομή μας στην ιστορία, απλώς να υπενθυμίσουμε ότι και σήμερα πολύ περισσότερο από τότε (1999 – 2000) δηλαδή στο γύρισμα της χιλιετίας, η αβεβαιότητα στις χρηματιστηριακές και συναλλαγματικές αγορές έχει χτυπήσει «κόκκινο».
Και αυτό γιατί οι χρηματιστηριακές αγορές εξαρτώνται σε καθοριστικό βαθμό, από την δυνατότητά τους να εμπορεύονται με επιτυχία την προσδοκία της ανάπτυξης και της επάρκειας ρευστότητας επενδυτικών κεφαλαίων στις χρηματαγορές…
Με άλλα λόγια, το κόστος του χρήματος (επιτόκια) και την ικανότητα αναχρηματοδότησης του χρέους, ιδιωτικού και κρατικού.
Οι Κεντρικές Τράπεζες όμως από τις οποίες αυτή την στιγμή εξαρτώνται και τα δύο αυτά μεγέθη δηλώνουν αδυναμία σταθερής πρόβλεψης.
Οι διαχειριστές που θα αναλάβουν την νέα «ΔΕΚΑ» ή αλλιώς το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο, προφανώς θα εκτιμούν ότι θα έχουν μεγαλύτερες ικανότητες για να πετύχουν κάτι τέτοιο. Οπότε μάλλον να ευχηθούμε καλή τύχη.
*Μια υποσημείωση για τους αναγνώστες μας. Υπάρχουν αναμφίβολα εξαιρετικά σημαντικά και επιτυχή στην δράση τους Εθνικά Επενδυτικά Ταμεία, όπως π.χ. στην Νορβηγία, κ.λ.π. Αλλά αυτά τα Ταμεία έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό, χρηματοδοτούνται συνήθως, όχι από την διαχείριση της κρατικής περιουσίας γενικά, αλλά από κάποιο ειδικό σταθερό πόρο που πάντα συνδέεται με την διασφαλισμένη παραγωγή κάποιου προϊόντος, όπως πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ή άλλα ολιγοπωλιακά διεθνώς προϊόντα.
