ΔΝΤ και ΕΚΤ αν και δεν κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση, επιθυμούν όμως οι κανόνες για την Ελλάδα να είναι ιδιαίτερα αυστηροί. Το Ταμείο θέλει εξασφάλιση των στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα και διαβλέποντας ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί, ζητάει εδώ και τώρα (από 1.1.2019) ταυτόχρονη μείωση συντάξεων και αφορολόγητου. Παράλληλα ζητάει τολμηρή παρέμβαση για το χρέος από την πλευρά της Ευρώπης. Η ΕΚΤ από την πλευρά της θέλει να αυστηρή τήρηση των υποσχέσεων για τους πλειστηριασμούς και ταυτόχρονα να υπάρξει προληπτική γραμμή για την μετά Μνημόνιο εποχή.
Από την πλευρά της η προσέγγιση της Κομισιόν, είναι περισσότερο πολιτική. Θέλει καλές σχέσεις με την Αθήνα, μερική λεκτική χαλάρωση του προγράμματος και αποφυγή εκλογών. Παράλληλα επειδή εκτιμά ότι η άσκηση δεν βγαίνει μέχρι το Καλοκαίρι «βλέπει» και παράταση του προγράμματος μέχρι τον Δεκέμβριο.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό που θυμίζει μάλλον Βαβέλ, η Αθήνα προσπαθεί να ισορροπήσει. Μία ισορροπία που μάλλον είναι εξαιρετικά δύσκολη άσκηση. Το Μέγαρο Μαξίμου θα ήθελε να συμπλεύσει με την Κομισιόν, αφού εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντά του, ωστόσο ακόμη δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά της η Γερμανία. Πάντως αν προστρέξει κανείς στο πρόσφατο παρελθόν θα δει ότι η καγκελάριος επιθυμεί διακαώς την παραμονή του Ταμείου στην Ελλάδα.
Ας πάρουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή.
Σύμφωνα με την χθεσινή ενημέρωση από τις Βρυξέλλες το Ταμείο επιθυμεί να μπεί «μαχαίρι» σε αφορολόγητο και συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου του 2019 και το θέτει ως προϋπόθεση προκειμένου να μπει στο ελληνικό πρόγραμμα.
Στο Eurogroup του Λουξεμβούργου στις 21 Ιουνίου θα σφραγιστεί η υπαγωγή της Ελλάδος σε ένα καθεστώς ειδικής ενισχυμένης εποπτείας διάρκειας 3-5 ετών, που θα συνδέει στενά την ελάφρυνση του χρέους με την εφαρμογή συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων. Αυτό ξεκαθάρισαν εμφατικά χθες πηγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τις Βρυξέλλες, οι οποίες ενημέρωσαν Έλληνες δημοσιογράφους για τα ανοικτά μέτωπα της αξιολόγησης, για τη μεταμνημονιακή εποπτεία, για την ελάφρυνση του χρέους και για τις ανησυχίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις προοπτικές της Ελλάδος.
Μπορεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης να καθησυχάζει για την εφαρμογή των 88 προαπαιτούμενων και να ωραιοποιεί καταστάσεις, ωστόσο οι κοινοτικές πηγές παραδέχονται πως υπάρχουν καθυστερήσεις και προετοιμάζουν ήδη το έδαφος για ένα «καυτό» Μάιο στο σκέλος της υλοποίησης των μέτρων ορόσημων.
«Το κόστος των όποιων καθυστερήσεων θα ήταν πολύ μεγάλο», προειδοποίησε σχετικά ανώτατη κοινοτική πηγή και αποσαφήνισε πως υπάρχουν ευαίσθητα και χρονοβόρα προαπαιτούμενα που σχετίζονται με το αφορολόγητο, τα αντίμετρα, με τον ΕΝΦΙΑ, με τα ενεργειακά και με τις αποκρατικοποιήσεις.
Όπως τόνισε σχετικά, ΔΝΤ και Κομισιόν εξακολουθούν να διαφωνούν για τα δημοσιονομικά μεγέθη μετά το 2019. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί πως τόσο το 2019 όσο και το 2020 η δημοσιονομική κατάσταση θα επιτρέψει την ενεργοποίηση των λεγόμενων αντίμετρων, ενώ το ΔΝΤ βλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% και θεωρεί πως θα πρέπει να ενεργοποιηθεί η μείωση του αφορολόγητου από την 1η Ιανουαρίου 2019 και να μην ισχύσουν τα αντίμετρα που έχει θεσπίσει η Βουλή.
Αλλά πέραν της πρόωρης μείωσης του αφορολόγητου που ουσιαστικά θα κριθεί στα τέλη Απριλίου – αρχές Μαΐου, όταν και θα είναι διαθέσιμα τα σχετικά στατιστικά στοιχεία, οι θεσμοί κατατάσσουν στα σημαντικά και χρονοβόρα προαπαιτούμενα και τον επανυπολογισμό του ΕΝΦΙΑ με βάσει τις νέες αντικειμενικές αξίες, καθώς και τα ζητήματα που σχετίζονται με την ενέργεια και τις αποκρατικοποιήσεις, τα οποία και αποκαλούν «πολιτικά φορτισμένα».
Ενισχυμένη εποπτεία
Στις Βρυξέλλες ξεκαθαρίζουν πως η συμφωνία που επιδιώκεται για την Ελλάδα θα είναι ένας συμβιβασμός που θα εξασφαλίζει πρώτα από όλους τους δανειστές.
Όπως ανέφεραν κοινοτικές πηγές, μπορεί η ελληνική πλευρά να θέλει να επιβραβευθεί για τις προσπάθειες της και να διασφαλίσει πως δεν θα υπάρξει μετά το Μνημόνιο ένα πλαίσιο που θα μοιάζει με νέο πρόγραμμα, ωστόσο το Eurogroup δεν θέλει να υπάρξει αντίστροφη των μεταρρυθμίσεων και για αυτό θα συνδέσει το ζήτημα του χρέους με τις μεταρρυθμίσεις.
«Θα πρέπει να συνεχιστεί η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων σε βάθος πενταετίας», ανέφερε κοινοτική πηγή και υπογράμμισε πως αυτό που προέχει είναι όχι μόνο να υπάρξει μια αξιόπιστη στρατηγική ελάφρυνσης, αλλά αυτή να είναι σχεδιασμένη ώστε να δίνει «κίνητρα» στην Ελλάδα να συνεχίζει τις μεταρρυθμίσεις. Αυτά τα κίνητρα θα περιληφθούν σε ένα πρόγραμμα ειδικής ενισχυμένης εποπτείας που στην ουσία θα έχει την ελάφρυνση χρέους ως καρότο και τις μεταρρυθμίσεις ως μαστίγιο.
Ναι μεν αλλά σε προληπτική γραμμή
Για την προληπτική γραμμή στήριξης οι Βρυξέλλες εμφανίζονται αρνητικές. «Δεν θεωρούμε πως μια δωδεκάμηνη προληπτική γραμμή από τον ESM συγκεντρώνει πολλά πλεονεκτήματα έναντι του μαξιλαριού ασφαλείας των 20 δις που καταρτίζει η Ελλάδα», ανέφεραν και προσέθεσαν πως μια προληπτική γραμμή θα απαιτήσει κοινοβουλευτικές εγκρίσεις. Ωστόσο σημειώνουν ότι αν η κατάσταση στις αγορές τους επόμενους μήνες είναι δυσμενής τότε ενδεχομένως να το δουν ξανά το θέμα.
Για το ενδεχόμενο τεχνικής παράτασης του προγράμματος σε περίπτωση που η τέταρτη αξιολόγηση καθυστερήσει οι πηγές της ΕΕ επεσήμαναν πως αυτό δεν εξετάζεται και δεν είναι και πολιτικά εύκολο. Αναγνώρισαν πάντως πως «υπάρχουν πολλά μετακινούμενα κομμάτια προκειμένου να πάμε στη συμφωνία – πακέτο τον Αύγουστο».
Του Θανάση Παπαδή
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163