Η αντίστροφη μέτρηση για το καθοριστικό Eurogroup για την Ελλάδα έχει ήδη ξεκινήσει και όπως όλα δείχνουν, η Αθήνα δεν θα πάρει όλα όσα θα ήθελε, αλλά θα κάνει ένα αποφασιστικό βήμα εξόδου από την βαριά επιτήρηση. Στο θέμα του χρέους, που καίει την Ελλάδα τα πράγματα δεν δείχνουν να είναι ιδιαίτερα ευχάριστα. Το γαλλικό σχέδιο έχει φύγει από το τραπέζι, το ΔΝΤ είναι εκτός προγράμματος και πλέον το Βερολίνο έχει και το μαχαίρι και το πεπόνι και δεν δείχνει καμία απολύτως διάθεση να φανεί γενναιόδωρο με την ελληνική πλευρά.
Η καγκελάριος χθες εμφανίστηκε μεν αισιόδοξη ότι το θέμα Ελλάδα θα κλείσει στο προσεχές Eurogroup χωρίς όμως κατά την πάγια τακτική της να δώσει περισσότερε λεπτομέρειες.
Τα περισσότερα κομμάτια του παζλ ήδη τα γνωρίζουμε. Αυτό που ίσως μένει να δούμε είναι το ύψος της τελευταίας δόσης που θα δοθεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) στην Ελλάδα αφενός για να κτίσει το ταμειακό «μαξιλάρι» ασφαλείας για τη μετά το Μνημόνιο εποχή, αφετέρου για να προχωρήσει στην πρόωρη αποπληρωμή δανείων του επισήμου τομέα.
Αν και μέχρι χθες Έλληνες και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι τοποθετούσαν στα 12 δισ. ευρώ το ποσό που θα πήγαινε από την επόμενη δόση στο ταμειακό «μαξιλάρι» και στα 10 δισ. ευρώ το ποσό που θα δινόταν από τα αδιάθετα του προγράμματος του ESM για την πρόωρη εξόφληση δανείων του ΔΝΤ και της ΕΚΤ, από χθεσινές δηλώσεις αξιωματούχων από τις Βρυξέλλες καταδεικνύεται πως το τελικό ποσό μπορεί να είναι μικρότερο.
Η στάση του Βερολίνου
Να σημειωθεί πως τα αδιάθετα χρήματα του προγράμματος του ESM θα αγγίξουν τα 25 δισ. ευρώ περίπου και η ελληνική κυβέρνηση είχε την προσδοκία πως θα μπορούσε να διεκδικήσει το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων αυτών. Αυτές όμως οι προσδοκίες διαψεύδονται παταγωδώς.
Πρόθεση της Ευρωζώνης είναι να δώσει στην Ελλάδα ένα μέρος από τα 25 δισ. ευρώ των αδιαθέτων χρημάτων του προγράμματος, ώστε να κάνει τη λεγόμενη διαχείριση στοιχείων ενεργητικού και παθητικού (liability management), δηλαδή την αποπληρωμή των ακριβών δανείων του ΔΝΤ και της EKT με τα φθηνά δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
Χθες, Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε για πρώτη φορά πως δεδομένου ότι στη βάση του liability management θα εξαγοραστούν δάνεια που ωριμάζουν στο διάστημα έως το 2020 η Ελλάδα θα χρειαστεί μικρότερο «μαξιλάρι» για τη μετά το Μνημόνιο εποχή και θα λάβει έτσι λιγότερα χρήματα. Αυτή η δυσμενής εξέλιξη για τα ελληνικά συμφέροντα είναι προϊόν γερμανικών πιέσεων.
Άλλωστε αξιωματούχος της Ευρωζώνης αποκάλυψε χθες πως το ζήτημα της αποπληρωμής των δανείων του ΔΝΤ από τα αδιάθετα του προγράμματος του ESM περιπλέχθηκε λόγω Βερολίνου. Όπως εξήγησε, η Γερμανία δεν δέχθηκε τα ποσά για τις εξαγορές δάνειων να είναι διακριτά από τα ποσά που θα χρησιμοποιηθούν για την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους τους επόμενους 18 μήνες. Έτσι, προκρίθηκε το ποσό για την αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ να αθροιστεί με το ποσό του ταμειακού μαξιλαριού, ώστε η Ελλάδα να αποπληρώσει εκείνη το Ταμείο.
Σύμφωνα με πηγές με γνώση των συζητήσεων, το Βερολίνο ουσιαστικά «προσάρμοσε» το τελικό ποσό της δόσης σε επίπεδα που δεν θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να υπαναχωρήσει από τις δεσμεύσεις της για πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% του ΑΕΠ το 2019 και το 2020.
Πάντως, η Γερμανία φέρεται να έχει υποχωρήσει στο ζήτημα της επιμήκυνσης των δανείων του ΕFSF. Συγκλίνουσες πληροφορίες από τις Βρυξέλλες τοποθετούν μεταξύ επτά και εννέα ετών την επέκταση του χρόνου πληρωμής των δανείων του EFSF, κάτι που είναι πολύ κοντά σε αυτό που ζητούσαν οι θεσμοί και η ελληνική κυβέρνηση. Να σημειωθεί πως αρχικά οι Γερμανοί μιλούσαν για επέκταση τριών έως πέντε ετών, πρόταση που δεν ήταν ικανοποιητική.
Σε σχέση με το ρόλο του ΔΝΤ στο πρόγραμμα αξιωματούχος της ευρωζώνης είπε χθες πως το Ταμείο δεν θα ενεργοποιήσει το «επί της αρχής» πρόγραμμα του για την Ελλάδα, κάτι που όπως τόνισε έχει προεξοφληθεί. Στη βάση αυτή επιβεβαίωσε πως η ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους του ΔΝΤ θα εμπεριέχεται στην έκθεση του άρθρου 4 του Ταμείου που θα δημοσιοποιηθεί σε μερικές εβδομάδες.
Η μεταμνημονιακή εποπτεία
Εκτός από τη συζήτηση για το χρέος και το ύψος της τελικής εκταμίευσης στο αυριανό Eurogroup θα εξετασθούν ακόμη το κλείσιμο της τέταρτης αξιολόγησης και το πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας.
Αξιωματούχος της Κομισιόν ανέφερε χθες ότι περίπου τα 80 από τα 88 προαπαιτούμενα της τέταρτης αξιολόγησης έχουν ήδη ολοκληρωθεί και εμφανίστηκε πεπεισμένος ότι η «έκθεση συμμόρφωσης» που θα παρουσιαστεί στο EuroWorking Group αύριο το πρωί στο Λουξεμβούργο θα είναι θετική.
Όσον αφορά στην επιτήρηση μετά τις 20 Αυγούστου, ο ίδιος αξιωματούχους τόνισε πως μετά την έξοδο από το πρόγραμμα η Ελλάδα θα υπαχθεί στη λεγόμενη «ενισχυμένη εποπτεία» (Enhanced Surveillance), ήτοι θα υπάρξουν αξιολογήσεις για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων ανά τρίμηνο από τους θεσμούς, καθώς και συγκεκριμένες πολιτικές δεσμεύσεις.
Ενδεικτικά ανέφερε πως μεταξύ των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα πρέπει να υλοποιηθούν μετά τη λήξη του προγράμματος, θα είναι το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας εντός του 2019, μία σειρά αποκρατικοποιήσεων και η ολοκλήρωση του κτηματολογίου έως το 2021.
Του Θανάση Παπαδή
