Πάταξη της φοροδιαφυγής στους ιδιοκτήτες ακινήτων, στήριξη των χαμηλοσυνταξιούχων σε περίπτωση χαμηλής ή μηδενικής αύξησης και κρατικό μαξιλάρι στις επενδύσεις ενόψει πιθανής επιβράδυνσης λόγω δασμών.
Αυτό είναι το «σιωπηρό» μήνυμα του τριπλού πακέτου ύψους 1,1 δισ. ευρώ (με αποδέκτες τους ιδιοκτήτες ακινήτων κλπ.) το οποίο ανακοίνωσε η κυβέρνηση την περασμένη Τρίτη (22.4.2025).
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Υπενθυμίζεται πως το πακέτο αυτό περιλάμβανε: πρώτον, επιστροφή ενοικίου έως 800 ευρώ (σε ετήσια βάση), δεύτερον επίδομα 250 ευρώ στους χαμηλοσυνταξιούχους και αύξηση 500 εκατ. ευρώ στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
1. Ένα νέο στάδιο της μάχης κατά της φοροδιαφυγής: Στο στόχαστρο οι ιδιοκτήτες ακινήτων
Στην εξειδίκευση των μέτρων που εξήγγειλε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, το οικονομικό επιτελείο συνέδεσε με σαφήνεια το μέτρο της επιστροφής του ενοικίου (σ.σ. αυτό είναι το πρώτο μέτρο) με τη δήλωση του πραγματικού (και υψηλότερου ποσού) που εισπράττουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων ως ενοίκιο από τους ενοικιαστές των διαμερισμάτων τους.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, ο υφυπουργός Οικονομικών, Θάνος Πετραλιάς, «δηλώστε όλο το ενοίκιο, για να κερδίζετε όλοι χρήματα από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ωστόσο, τον αποφασιστικό λόγο για την δήλωση του πραγματικού ενοικίου, τον έχουν οι ιδιοκτήτες, καθώς θα είναι αυτοί που θα φορολογηθούν περισσότερο αν δηλώσουν περισσότερο ενοίκιο και όχι οι ενοικιαστές. Το ζήτημα είναι πως θα «πειστούν» οι ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι φοροδιαφεύγουν, να εγκαταλείψουν πλήρως ή να περιορίσουν αυτήν την τακτική.
Στην περίπτωση των επιχειρηματιών (εμπόρων, βιοτεχνών κλπ.), οι οποίοι είχαν μπει στο στόχαστρο του ΥΠΟΙΚ την περασμένη διετία (ως φοροδιαφεύγοντες), χρησιμοποιήθηκαν μια σειρά μέσα (τα οποία δεν είχαν να κάνουν με λογικά ή πολιτικά επιχειρήματα), όπως η υποχρεωτική διασύνθεση POS – ταμειακών, αλλά και η επιβολή (υποχρεωτικής) φορολογίας εισοδήματος με βάση τεκμήρια.
Το ΥΠΟΙΚ δεν έχει αναφέρει κάποιο μέσο πίεσης -για να μην πει κανείς, υποχρέωσης – της δήλωσης εισοδήματος από ενοίκιο από τους ιδιοκτήτες, ενώ το μόνο που διαρρέεται είναι η πιθανότητα μείωσης του ΕΝΦΙΑ ή των συντελεστών φορολόγησης των ενοικίων, αν και αυτό το μέτρο από μόνο του δεν υποχρεώνει κανένα ιδιοκτήτη να δηλώσει το πραγματικό ενοίκιο που εισπράττει.
Έτσι το ζήτημα που τίθεται, σύμφωνα πληροφορίες του newsit.gr από αναλυτές της αγοράς ακινήτων που έρχονται σε επαφή με στελέχη του οικονομικού επιτελείου, είναι αν θα ισχύσουν μελλοντικά κάποια «τεκμήρια» εισοδήματος από ενοίκια με βάση το ύψος της ακίνητης περιουσίας την οποία κατέχει ένας ιδιοκτήτης.
Εξάλλου, οι ίδιες πηγές ανέφεραν πως δεν είναι λογικό να τίθενται εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια στους ενοικιαστές για να λάβουν ένα επίδομα και να μην τίθενται κάποια νέα κριτήρια για τη φορολόγηση των ενοικίων.
2. Το επίδομα των 250 ευρώ ως «μαξιλάρι» σε περίπτωση χαμηλών ή μηδενικών αυξήσεων στις συντάξεις
Σε σχέση με το δεύτερο μέτρο, δηλαδή εκείνο του επιδόματος των 250 ευρώ, αν και το οικονομικό επιτελείο δεν έκανε σχετική αναφορά, είναι… γνωστό, πως ο υπολογισμός της αναπροσαρμογής των κύριων συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2025 (πρακτικά από τα τέλη Δεκεμβρίου 2025) θα γίνει βάση της πορείας του ΑΕΠ και του πληθωρισμού φέτος (βάσει νόμου Κατρούγκαλου και νόμου Βρούτση).
Οι προβλέψεις της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 2025, «δείχνουν» αύξηση γύρω στο 2,5% στο ΑΕΠ και τον πληθωρισμό. Αν επαληθευθούν αυτές οι προβλέψεις θα δοθεί ίση αύξηση στις συντάξεις τον Ιανουάριο του 2026, δηλαδή γύρω στο 2,5%.
Κανείς όμως αναλυτής, δεν προβλέπει τέτοιους ρυθμούς ανάπτυξης και πληθωρισμού μετά τον δασμολογικό πόλεμο που έχει ξεσπάσει.
Αντίθετα, μιλούν για ανάπτυξη χαμηλότερη του 2%, με τα πιο πιθανά σενάρια να την βλέπουμε στην καλύτερη περίπτωση, γύρω στο 1% – 1,5%. Χαμηλότερη ανάπτυξη, πιθανά θα φέρει και χαμηλότερο πληθωρισμό. Σε αυτήν την περίπτωση θα δοθεί χαμηλότερη του 2,5% αύξηση στις κύριες συντάξεις.
Σε δε ακραία περίπτωση της ύφεσης, θα δοθεί μηδενική αύξηση. Κοινώς, θα παγώσουν οι συντάξεις, δηλαδή το κράτος δεν θα δώσει δεκάρα παραπάνω για τις συντάξεις.
Αν επαληθευθούν τα σενάρια για χαμηλότερη ανάπτυξη ή ακόμα και ύφεση, το επίδομα των 250 ευρώ θα μπορούσε να παίξει το ρόλο του μαξιλαριού για τους χαμηλοσυνταξιούχους.
3. Η αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων ως «γέφυρα» στο αναμενόμενο επενδυτικό χάσμα
Το τρίτο μέτρο είναι η αύξηση του ΠΔΕ με κρατικούς πόρους κατά 500 εκατ. ευρώ.
Όπως ανέφερε ο YΠΟΙΚ, Κυριάκος Πιερρακάκης «τα μεγάλα έργα είναι το αποτύπωμα μιας χώρας που αναπτύσσεται, ταυτόχρονα είναι και ανάχωμα σε καιρούς διεθνούς αβεβαιότητας από τον εμπορικό πόλεμο των δασμών και είναι μια πρόσθετη κίνηση».
Ο κος Πιερρακάκης σημείωσε πως το 2019 οι επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν στο 11%, ενώ τώρα φτάσαμε στο 15%, καλύπτοντας τη μισή απόσταση μέχρι να φτάσουμε στο ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ο ίδιος τόνισε πως «η μόχλευση γίνεται κυρίως από ιδιωτικές επενδύσεις», αλλά «αντιλαμβανόμαστε ότι το κράτος έχει ένα πολύ σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει και με το ΠΔΕ αυτό, θα έχουμε το μεγαλύτερο ΠΔΕ στην ιστορία μας».
Μ΄ άλλα λόγια, το κράτος προβλέποντας επενδυτική ανομβρία από πλευράς ιδιωτικού τομέα, λόγω του διεθνούς δασμολογικού πολέμου, βάζει το χέρι πιο βαθιά στην τσέπη προκειμένου να μην υπάρξει βύθιση των επενδύσεων στη χώρα, πολλώ δε μάλλον που πλησιάζει το τέλος του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ το μέτωπο του πολεμικού ταμείου των 150 δισ. ευρώ το οποίο εξήγγειλε η Κομισιόν παραμένει θολό.
