H πιθανή παράταση του παγώματος των επιτοκίων που αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα Πέμπτη (25.1.2024), η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αλλά και το ενδεχόμενο μιας μελλοντικής μείωσης έστω και μέσα στο καλοκαίρι, δεν φαίνεται ότι θα επηρεάσει σε τόσο μεγάλο βαθμό την πορεία της ελληνικής αγοράς ακινήτων.
Αυτό συμβαίνει καθώς η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα είναι ήδη σε υψηλά επίπεδα και η αύξηση των επιτοκίων έχει ήδη επηρεάσει αρνητικά τη ζήτηση. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς οι προβλέψεις για τα ελληνικά ακίνητα το 2024 παραμένουν θετικές, με δεδομένο ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον θα εξακολουθήσει να είναι ισχυρό. Μάλιστα, η ειλημμένη σχεδόν απόφαση περί του «παγώματος» των επιτοκίων αναμένεται να προκαλέσει μια μόνο ελαφριά διόρθωση τιμών κυρίως σε ορισμένες περιοχές της Αθήνας, οι οποίες ως προς την ακρίβεια έχουν ακουμπήσει «ταβάνι».
Επίσης, όπως υποστηρίζουν οι επαγγελματίες του χώρου, το πάγωμα το επιτοκίων σε ένα μικρό βαθμό θα επηρεάσει και τη ζήτηση των επενδυτών, ωστόσο δεν θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για να σταματήσει το ράλι των τιμών. Σύμφωνα ωστόσο με τους ίδιους, ο ρυθμός που θα κινηθούν τα επιτόκια μέσα στο 2024 δεν θα θεωρεί σοβαρό ανάχωμα στην οποιαδήποτε «διόρθωση» των τιμών, καθώς αυτά αποτελούν μόλις ένα κομμάτι του παζλ που καθορίζει την ελληνική αγορά ακινήτων.
Σε ό,τι αφορά τα στεγαστικά δάνεια, είναι γνωστό ότι η άνοδος των επιτοκίων αλλά και η σταθεροποίησή τους σε υψηλά επίπεδα έχει βλάψει σοβαρά τη στεγαστική πίστη, επηρεάζοντας τόσο τη ζήτηση όσο και την προσφορά γι’ αυτά. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα το 2023 ήταν μόλις το 20% των αγορών που έγινε με τη βοήθεια τραπεζικού δανεισμού. Συγκεκριμένα, έντονος είναι ο προβληματισμός υπάρχει στις τράπεζες για το 2024 σχετικά με τις νέες χορηγήσεις στεγαστικών δανείων που κινούνται με ρυθμούς χελώνας.
Τα χαμηλά μάλιστα ποσοστά των στεγαστικών δανείων στην Ελλάδα το 2023, οφείλεται και στο πρόγραμμα «Σπίτι μου». Το εν λόγω πρόγραμμα έχει συγκεντρώσει έντονο ενδιαφέρον, καθώς οι αιτήσεις ξεπέρασαν τις 40.000 από την έναρξή του στις 3 Απριλίου 2023. Αυτό δείχνει ότι οι ηλικίες μεταξύ των 25 – 39 ετών, που απευθυνόταν το πρόγραμμα, προτίμησαν να στραφούν σ’ αυτό παρά να αναζητήσουν άλλου είδους δάνειο για την απόκτηση ενός ακινήτου.
Το μικρό ενδιαφέρον για τα στεγαστικά δάνεια οφείλεται και στο γεγονός, όπως σχολιάζουν οι επαγγελματίες του χώρου, ότι τουλάχιστον τα τελευταία πέντε χρόνια, η εγχώρια αγορά real estate κινείται κατά 80% με μετρητά και κατά 20% με στεγαστικά δάνεια, οπότε τα σκαμπανεβάσματα των επιτοκίων δεν απασχολούσαν μέχρι σήμερα ιδιαίτερα τους αγοραστές.
Ωστόσο, πολλοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι μετά από σχεδόν μια 15ετία και εφόσον τα επιτόκια, έστω και μέσα στους επόμενους μήνες σημειώσουν μία πτώση, θα αυξηθεί η ζήτηση για τα στεγαστικά δάνεια. Επίσης, καθοριστικό ρόλο σ’ αυτό έχουν οι σημαντικές προσπάθειες που γίνονται για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, της μείωσης του αποθέματος των κρυμμένων αποταμιεύσεων αλλά και της ενίσχυσης του τραπεζικού ανταγωνισμού.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, ωστόσο είχε αποφύγει μετά τη προηγούμενη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου να κάνει οποιαδήποτε αναφορά για τη μείωση των επιτοκίων, λέγοντας ότι είναι πολύ νωρίς για κάτι τέτοιο και ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με βάση τα στοιχεία για την πορεία του πληθωρισμού και γενικότερα της οικονομίας.
Παρολ΄αυτά, η Λαγκάρντ στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός δήλωσε ότι είναι πιθανή μία μείωση των επιτοκίων το καλοκαίρι. Πρόσθεσε, πάντως, ότι υπάρχει ακόμη ένα επίπεδο αβεβαιότητας καθώς υπάρχουν επιμέρους δείκτες τιμών που δεν έχουν υποχωρήσει στο επιθυμητό επίπεδο.
Ακόμη, πιο συντηρητικοί στις προβλέψεις τους ήταν οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνες του Reuters και του Bloomberg, οι οποίοι αναμένουν η ΕΚΤ να προχωρήσει τον Ιούνιο για πρώτη φορά σε μείωση των επιτοκίων και συνολικά αυτή να φθάσει τις 100 μ.β.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163