Ριζική μεταβολή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων αναμένεται να επέλθει από 01.01.2025, καθώς ο δείκτης αναπροσαρμογής θα συνδέεται πλέον αποκλειστικά με την ετήσια μεταβολή των μισθών.
Ειδικότερα, οι συντάξιμες αποδοχές, οι οποίες αποτελούν τον «σκελετό» του υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης, δε θα εξαρτώνται πλέον από την αύξηση του πληθωρισμού, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, αφού ο εφαρμοζόμενος δείκτης τιμών καταναλωτή θα αντικατασταθεί από τον δείκτη μεταβολής μισθών.
Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι από το 2025 και εφεξής, ο πληθωρισμός παύει να επηρεάζει τη διαμόρφωση του ύψους των συντάξεων, καθώς κρίσιμος παράγοντας πλέον θα θεωρείται το ποσοστό αύξησης του Δείκτη Μισθών όλων των εργαζομένων.
Κατά συνέπεια, οι ασφαλισμένοι που θα προχωρήσουν στη διαδικασία συνταξιοδότησής τους εντός του 2025, θα έχουν δύο τρόπους υπολογισμού των συνταξίμων αποδοχών τους και εν γένει της σύνταξής τους, οι οποίοι θα εφαρμόζονται σωρευτικά: α) υπολογισμός των συνταξίμων αποδοχών από 01.2002 ως 12.2024 βάσει του δείκτη τιμών καταναλωτή, το ύψος του οποίου για κάθε έτος βασίζεται στο ποσοστό μεταβολής του πληθωρισμού και β) υπολογισμός των συνταξίμων αποδοχών για το έτος 2025 βάσει του δείκτη μισθών, το ύψος του οποίου θα στηρίζεται στο ποσοστό της ετήσιας μεταβολής των μισθών των εργαζομένων.
Επισημαίνεται ότι η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων είχε προβλεφθεί ήδη νομοθετικά στο Άρθρο 8 Παράγραφος 4α του Ν4387/2016 με προβλεπόμενο χρονικό σημείο έναρξης ισχύος μάλιστα την 1η-1-2021, προτού εντέλει η αρχική νομοθετική διατύπωση τροποποιηθεί βάσει του Άρθρου 24 του Ν4670/2020, το οποίο ειδικότερα ορίζει:
«4.α. Η αναπροσαρμογή των συνταξίμων αποδοχών, για το διάστημα έως και το 2024, διενεργείται κατά τη μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Η προσαύξηση των συνταξίμων αποδοχών για το διάστημα από το 2025 και εφεξής διενεργείται με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών, που υπολογίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ.»
Αναφέρεται καταληκτικά ότι ο κρίσιμος δείκτης μισθών είναι ακόμα «υπό κατασκευή», με αποτέλεσμα να μη μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια η διαφορά που θα επέλθει στα ποσά των συντάξεων βάσει του νέου τρόπου υπολογισμού. Εκτιμάται ωστόσο ότι με την εφαρμογή του νέου δείκτη, θα δοθούν μεγαλύτερες αυξήσεις στους συνταξιούχους σε σχέση με το υφιστάμενο καθεστώς. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα κατά την τριετία 2022 – 2024, ο οποίος παρουσίασε συνολική αθροιστική αύξηση 23%, ενώ ο πληθωρισμός παρουσίασε σωρευτική αύξηση μόλις 16,1%.
Ειδικότερα, το 2022 ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 7,2% με πληθωρισμό 9,6%, το 2023 παρουσίασε αύξηση 9,4% με πληθωρισμό 3,5% και το 2024 αυξήθηκε κατά 6,4% με εκτιμώμενο πληθωρισμό 3%. Ευνοϊκές για τον νέο τρόπο υπολογισμού κρίνονται και οι προβλέψεις του προγράμματος σταθερότητας 2024 του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας εκτιμάται σε 2,5% για το τρέχον έτος και 2,6% για το 2025, την ίδια ώρα που ο πληθωρισμός υπολογίζεται σε 3% για το 2024 και μόλις 2% για το 2025.
Αναστασία Χίτου, Δικηγόρος
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163