Πράσινο φως πήρε χθες (29.4.2024) από το υπουργικό συμβούλιο το γενικό πλαίσιο εφαρμογής του νέου συστήματος μπόνους παραγωγικότητας σε όλο το Δημόσιο.
Το μπόνους παραγωγικότητας στο Δημόσιο θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το σύστημα στοχοθεσίας και αξιολόγησης δημοσίων υπαλλήλων, σύμφωνα με το σχεδιασμό της Υπουργού Εσωτερικών, Νίκης Κεραμέως.
Στην αρχή κάθε έτους, θα καθορίζονται οι επιλέξιμοι προς ανταμοιβή στόχοι από το σύνολο των στόχων που θα έχουν τεθεί καθώς και οι αρμόδιες οργανικές μονάδες για την υλοποίησή τους και συγκεκριμένοι δείκτες μέτρησης απόδοσης (key performance indicators – KPIs) για κάθε στόχο.
Αφού ολοκληρωθεί το έτος, θα υπολογίζεται το ποσό ανταμοιβής που αντιστοιχεί σε κάθε φορέα, ανάλογα με τον αριθμό των στόχων που επιτευχθήκαν.
Στη συνέχεια θα καθορίζονται οι δικαιούχοι υπάλληλοι που εργάστηκαν για την επίτευξη των στόχων από τους Προϊσταμένους τους. Το 40% του διαθέσιμου ποσού ανταμοιβής θα κατανέμεται ισομερώς στους υπαλλήλους αυτούς ενώ το 60% θα κατανέμεται με απόφαση του Προϊσταμένου κατά τρόπο μη οριζόντιο αλλά σε συνάρτηση με την προσφορά κάθε υπαλλήλου.
Αναβαθμίζεται έτσι ο ρόλος των Προϊσταμένων, στους οποίους δίνονται εφόδια προκειμένου να μετεξελιχθούν σε ουσιαστικούς managers των οργανικών τους μονάδων, σε συνδυασμό και με άλλες πρωτοβουλίες του Υπουργείου Εσωτερικών όπως το νέο σύστημα στοχοθεσίας και αξιολόγησης.
Προβλέπεται κατώτατο όριο ανταμοιβής ανά υπάλληλο που λαμβάνει το bonus (άρα δεν θα γίνεται να επιμερίζεται το bonus σε όλους τους υπαλλήλους του τμήματος και έτσι να παίρνει επιδοματική μορφή) και ανώτατο όριο, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 15% του ετήσιου βασικού μισθού κάθε υπαλλήλου, ανά έτος.
Για τους υπαλλήλους που δεν λαμβάνουν το bonus παραγωγικότητας, προβλέπεται η δυνατότητα μη χρηματικών ανταμοιβών (π.χ. κάποιες επιπλέον ημέρες άδειας με πλήρεις αποδοχές, δυνατότητα και προτεραιοποίηση συμμετοχής σε εκπαιδευτικά προγράμματα).
Τα οφέλη
Τα οφέλη του συγκεκριμένου νομοθετήματος είναι τα ακόλουθα:
- Επιβράβευση άξιων και αποτελεσματικών δημοσίων υπαλλήλων – εισαγωγή υγιών κινήτρων στο Δημόσιο.
- Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του Δημόσιου Τομέα – ενίσχυση της συνεργατικότητας μεταξύ υπηρεσιών που εξυπηρετούν κοινούς στόχους.
- Καλύτερες δημόσιες υπηρεσίες – καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη.
- Ταχύτερη εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και προτεραιοτήτων Υπουργείων.
- Ενίσχυση της εικόνας και της ελκυστικότητας του Δημόσιου Τομέα ως εργοδότη.
Οι εν δυνάμει δικαιούχοι
Όλοι οι υπάλληλοι φορέων που υπάγονται στην στοχοθεσία – αξιολόγηση, όπως π.χ. Υπουργεία, δήμοι και περιφέρειες, νοσοκομεία, είναι εν δυνάμει δικαιούχοι του μπόνους παραγωγικότητας.
Προκειμένου να λάβει ένας υπάλληλος το μπόνους παραγωγικότητας, πρέπει να έχει συμβάλει ουσιαστικά στην επίτευξη στόχου που έχει επιλεγεί προς ανταμοιβή.
Επιλογή στόχων
Οι στόχοι που τίθενται για κάθε υπηρεσία του Δημοσίου προκύπτουν από την υφιστάμενη διαδικασία στοχοθεσίας φορέων του Δημοσίου, στην όποια ενσωματώνονται και εξειδικεύονται ανά Γενική Διεύθυνση, Διεύθυνση και Τμήμα τα έργα των Ετήσιων Σχεδίων Δράσης των Υπουργείων.
Στην αρχή κάθε έτους θα καθορίζονται οι, προς ανταμοιβή, στόχοι των φορέων, κατόπιν επεξεργασίας από την Επιτροπή Κινήτρων και Ανταμοιβής που αποτελείται από υπηρεσιακά στελέχη και τους αρμόδιους Γενικούς Γραμματείς, με βάση τις προτεραιότητες ανά Υπουργείο.
Βαθμολογία
Οι στόχοι των υπηρεσιών που προκύπτουν από την υφιστάμενη διαδικασία στοχοθεσίας φορέων του Δημοσίου διαμορφώνονται στο σύνολό τους σύμφωνα με τη μέθοδο S.M.A.R.T..
Με αυτόν τον τρόπο προκύπτουν στόχοι που είναι:
- Συγκεκριμένοι,
- Μετρήσιμοι,
- Επιτεύξιμοι,
- Σχετικοί,
- Χρονικά προσδιορισμένοι.
Ο βαθμός επίτευξης των επιλεγμένων προς επιβράβευση στόχων υπολογίζεται με βάση συγκεκριμένους δείκτες μέτρησης απόδοσης. Οι δείκτες αυτοί, καθώς και το τεκμηριωτικό υλικό που αποδεικνύει την πρόοδο της επίτευξης των επιλεγμένων στόχων, καταγράφονται στο Πληροφοριακό Σύστημα Ανταμοιβής, που υλοποιείται για τον σκοπό αυτό, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Επιλογή δικαιούχων
Η επιλογή των δικαιούχων υπαλλήλων και του ύψους ανταμοιβής ανά δικαιούχο πραγματοποιείται από τους υπηρεσιακούς τους προϊσταμένους και όχι από την πολιτική ηγεσία, με κριτήριο τη συμβολή τους στην επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων.
Προκειμένου το μπόνους παραγωγικότητας να μην αποκτήσει «επιδοματικό» χαρακτήρα καθορίζεται ελάχιστο ποσό ανταμοιβής ανά υπάλληλο και ανώτατος αριθμός δικαιούχων υπαλλήλων ανά φορέα.
Το 40% του ποσού ανταμοιβής κατανέμεται ισομερώς στους δικαιούχους υπαλλήλους και το 60% κατανέμεται μη οριζόντια και σε συνάρτηση με την προσφορά του κάθε υπαλλήλου στην επίτευξη του στόχου.
Το ύψος του μπόνους
Οι δικαιούχοι υπάλληλοι μπορούν να λάβουν χρηματική ανταμοιβή έως το 15% του ετήσιου βασικού μισθού τους. Ο προϋπολογισμός για τις χρηματικές ανταμοιβές, σύμφωνα με το νέο σύστημα, ανέρχεται συνολικά σε 40 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος.
Τι είναι οι μη χρηματικές ανταμοιβές
Οι μη χρηματικές ανταμοιβές χορηγούνται εφάπαξ, ετησίως, σε υπαλλήλους που έχουν συμβάλει στην πλήρη επίτευξη στόχων και δεν έχουν λάβει χρηματική ανταμοιβή. Χορηγούνται κατόπιν εμπεριστατωμένων εισηγήσεων των άμεσων προϊσταμένων των υπαλλήλων.
Μπορούν να έχουν για παράδειγμα τη μορφή συμμετοχής σε ειδικά προγράμματα πιστοποίησης γνώσεων και δεξιοτήτων από φορείς δημόσιας διοίκησης στο εξωτερικό.
Αντικειμενικότητα
Το νομοσχέδιο εισάγει μια σειρά από δικλείδες ασφαλείας για την αντικειμενικότητα στη διαδικασία χορήγησης του μπόνους παραγωγικότητας:
- Προβλέπεται μεθοδικός τρόπος κατανομής της ανταμοιβής, με συγκεκριμένους μαθηματικούς τύπους που αναγράφονται ρητά στο σχέδιο νόμου,
- Οι υπάλληλοι που θα λάβουν μπόνους παραγωγικότητας επιλέγονται από τους υπηρεσιακούς τους προϊσταμένους και όχι από την πολιτική ηγεσία των Υπουργείων,
- Το Πληροφοριακό Σύστημα Ανταμοιβής διασφαλίζει τη δίκαιη εφαρμογή του μπόνους παραγωγικότητας, μέσω της παρακολούθησης των δεικτών μέτρησης απόδοσης και του απαραίτητου τεκμηριωτικού υλικού,
- Δίνεται η δυνατότητα στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας να προβαίνει σε δειγματοληπτικό έλεγχο δίκαιης κατανομής και ορθής καταβολής του μπόνους.