Η επικείμενη εκδίκαση της προσφυγής της ΑΔΕΔΥ στο Συμβούλιο της Επικρατείας στις 6 Ιουνίου 2025 με στόχο την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο έχει ανακινήσει τον όλο δημόσιο διάλογο περί αυτού και, συνεπώς, χρειάζονται κάποιες διευκρινίσεις.
Πρώτον, στις 6 Ιουνίου 2025, θα διεξαχθεί η πρότυπη δίκη από πλευράς ΣτΕ για τον 13ο και 14ο μισθό στο Δημόσιο. Συνεπώς, πιθανότατα, δεν θα εκδοθεί στις 6 Ιουνίου 2025, ούτε φυσικά δημοσιευθεί οποιαδήποτε απόφαση του ΣτΕ. Η έκδοση και μετέπειτα, η δημοσίευση της απόφασης μπορεί να χρειαστεί αρκετούς μήνες μετά το Ιούνιο του 2025.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Δεύτερον, την ίδια προσφυγή είχε εκδικάσει το ΣτΕ το 2014 και η απόφαση ήταν απορριπτική. Κοινώς δεν έκανε δεκτό το αίτημα των δημοσίων υπαλλήλων για επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο. Και όχι μόνο αυτό, αλλά ξέκοψε το ενδεχόμενο αναδρομικής επιστροφής τους από τη στιγμή της εφαρμογής της περικοπής τους (δηλαδή από την περιόδο 2010 – 2013 οπότε καταργήθηκαν σταδιακά για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους), αν και η ΑΔΕΔΥ υποστηρίζει πως σε περίπτωσης δικαστικής δικαίωσης των δημοσίων υπαλλήλων, αυτή θα πρέπει να έχει αναδρομική ισχύ.
Τρίτον, το κόστος σε ετήσια βάση, επαναφοράς του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο, ανέρχεται στα 2,1 δισ. ευρώ κατά πρόσφατη δήλωση του ίδιου του υφυπουργού Οικονομικών, Θάνου Πετραλιά, στη Βουλή και ισοδυναμεί με αύξηση 15% (σε 12μηνη βάση) της μισθολογικής δαπάνης του δημοσίου.
Τέταρτον, το ΥΠΟΙΚ έχει ξεκόψει οποιοδήποτε σενάριο επαναφοράς του 13ου – 14ου μισθού στο Δημόσιο, καθώς κάτι τέτοιο υπερβαίνει κατά πολύ (σχεδόν στο διπλάσιο!) τις δημοσιονομικές δυνατότητες και δεσμεύσεις της χώρας. Όπως έχει δημοσίως δηλώσει η ηγεσία του ΥΠΟΙΚ, από τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2024, η Ελλάδα έχει δεσμευθεί έναντι της Κομισιόν, βάσει του νέου Συμφώνου Σταθερότητας, σε συγκεκριμένο όριο αύξησης δαπανών, το οποίο κατά πάνω από τα 2/3 έχει καλυφθεί από αυξήσεις στις δαπάνες για την άμυνα, δαπάνες για τον ΕΦΚΑ (ετήσιες αυξήσεις συντάξεων και για νέες συντάξεις), αλλά και αυξήσεις στο δημόσιο (κατά το ποσό αύξησης του κατώτατου μισθού τον Απρίλιο του 2025) και αυξήσεις 100 ευρώ/μήνα από τον Ιούλιο του 2025 στους ενστόλους με «όχημα» το επίδομα επικινδυνότητας. Όλα τα παραπάνω μας κάνουν κοντά στα 2,5 δισ. ευρώ. Το μόνο ποσό που περισσεύει είναι περίπου 500 εκατ. ευρώ τα οποία το ΥΠΟΙΚ έχει αναφέρει πως θα τα χρησιμοποιήσει για μειώσεις αμέσων φόρων και τις οποίες, σύμφωνα με επίσημες δηλώσεις, θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της ερχόμενης ΔΕΘ. Σημειώνεται πως ενδεχόμενη νέα ρύθμιση για την προσωπική διαφορά στο δημόσιο αφορά μόνο το 5% των δημοσίων υπαλλήλων.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πέμπτον, ο κος Πετραλιάς έχει αναφέρει πως όλες οι αυξήσεις τις οποίες έχει ψηφίσει ήδη η κυβέρνηση για το Δημόσιο με ορίζοντα έως και το 2027 ισοδυναμούν με ένα επιπλέον μισθό σε ετήσια βάση. Μ΄άλλα λόγια, ένας «13ος μισθός» θα δοθεί μέχρι το 2027, δηλαδή την επόμενη διετία, στις τακτικές μηνιαίες αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων και όχι με τη μορφή μίας εφάπαξ καταβολής πχ κάθε Πάσχα-καλοκαίρι όπως γινόταν προμνημονιακά.
Πληροφορίες του newsit.gr αναφέρουν επίσης πως δεδομένου πως η σύνδεση μεταξύ κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα και μισθών στο δημόσιο, θα ισχύσει βάσει νόμου και μετά το 2027, σταδιακά οι ετήσιες αυξήσεις στο δημόσιο θα οδηγήσουν και στην κάλυψη ενός ακόμα «μισθού» σε ετήσια βάση, δηλαδή και ενός «14ου μισθού».
Έκτον, πουθενά στην ΕΕ, δεν υπάρχει 13ος και 14ος μισθός στο δημόσιο, τονίζουν στελέχη του ΥΠΟΙΚ στο newsit.gr, όπως επίσης, δεν υπάρχει και στον ιδιωτικό τομέα. Υπενθυμίζεται πως κατά τη μνημονιακή περίοδο, είχε πέσει στο τραπέζι πρόταση συγχώνευσης του 13ου – 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα στο μηνιαίο μισθό των εργαζομένων με προσαύξηση του κατά 16% (αντί της καταβολής εφάπαξ δύο επιπλέον μισθών σε τρεις δόσεις, Δηλαδή Πάσχα-καλοκαίρι και Χριστούγεννα), κάτι που τελικώς τότε απορρίφθηκε.
Το πρόβλημα, όμως, παραμένει: Μπορεί ενόψει της εξίσωσης του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα με τον εισαγωγικό στο δημόσιο (τον Απρίλιο του 2025), να πάψει ο εισαγωγικός στο δημόσιο να είναι χαμηλότερος από τον κατώτατο μισθό, αλλά και πάλι ο κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα θα είναι 16% υψηλότερος σε ετήσια βάση σε σχέση με τον εισαγωγικό στο Δημόσιο, λόγω της ύπαρξης του 13ου – 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα.
Περιττό να πει κανείς, πως ενδεχόμενη καταβολή του 13ου – 14ου μισθού πχ μόνο σε όσους στο δημόσιο εισπράττουν τον εισαγωγικό μισθό (καθώς προσελήφθησαν με απολυτήριο λυκείου), θα ανέβαζε τις αποδοχές τους σε ετήσια βάση πάνω από τις αποδοχές δημοσίων υπαλλήλων με περισσότερα τυπικά προσόντα (πχ αποφοίτους ΑΕΙ), γεγονός που θα τίναζε στον αέρα όλη την αρχιτεκτονική του ενιαίου μισθολογίου στο δημόσιο.
Έβδομον, με βάση όλα τα παραπάνω, πληροφορίες του newsit.gr από πηγές με γνώση των δημοσιονομικών αντοχών της χώρας, αναφέρουν πως το πιο ρεαλιστικό σενάριο, το οποίο θα μπορούσε να εξεταστεί από το οικονομικό επιτελείο είναι εκείνο των μεγαλύτερων από τις εξαγγελθείσες ετήσιες αυξήσεις στο δημόσιο τομέα, με όχημα τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό. Για παράδειγμα, αντί να αυξηθουν κατά 100 ευρώ/μήνα οι μισθοί έως το 2027, όπως έχει δεσμευθεί η κυβέρνηση, να αυξηθούν κατά μεγαλύτερο ποσό και έτσι η έμμεση επαναφορά του 13ου – 14ου μισθού στο δημόσιο (μέσω τακτικών αυξήσεων στις μηνιαίες αποδοχές) να γίνει γρηγορότερα, εφόσον το επιτρέπουν οι δημοσιονομικές αντοχές.
Θα αναρωτηθεί κανείς: Και αν το ΣτΕ δικαιώσει τους δημοσίους υπαλλήλους και απαιτήσει επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού; Σε αυτήν την περίπτωση, η κυβέρνηση, κατά πάγια τακτική της, θα «σεβαστεί» τις δικαστικές αποφάσεις, χωρίς να χάνει το δικαίωμα να αποφασίσει το «πότε» και «πώς» θα της εφαρμόσει.
