Αλλαγή προς το καλύτερο για τον φορολογούμενο προβλέπεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ) το οποίο έχει τεθεί σε διαβούλευση από τις 31.3.2024, ορίζοντας με σαφήνεια το χρονοδιάγραμμα παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων. Αν και ουσιαστικά ο χρόνος δεν αλλάζει, παραμένοντας στην 5ετία με την πρόβλεψη παρατάσεων, ξεκαθαρίζει το τοπίο σχετικά με το από πότε αρχίζει να μετρά η διορία.
Έτσι, σύμφωνα με το νομοσχέδιο του ΥΠΟΙΚ, ο χρόνος παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων ορίζεται στην πενταετία από την ημερομηνία κοινοποίησης της οικείας πράξης στον φορολογούμενο, αντί της ημερομηνίας έκδοσης αυτής, που ίσχυε μέχρι τώρα.
Αυτό σημαίνει πως θα αποφευχθεί η συνήθης περίπτωση να εξαντλείται το χρονικό περιθώριο χωρίς να είναι σε γνώση του φορολογούμενου καθώς έως τώρα η φορολογική οφειλή ή το πρόστιμο βεβαιωνόταν χωρίς να ενημερώνεται άμεσα ο πολίτης με τον χρόνο να «τρέχει» ερήμην του.
Kαι τούτο διότι, έως τώρα, οι εφορίες την τελευταία ημέρα του έτους, 31 Δεκεμβρίου, βεβαίωναν φόρους και πρόστιμα, τα οποία όμως κοινοποιούνταν το επερχόμενο έτος προκαλώντας χάος και δικαστικές διαμάχες με τους φορολογούμενους οι οποίοι κατήγγειλαν πως το δικαίωμα καταλογισμού υποχρεώσεων είχε παραγραφεί. Τώρα ο πολίτης θα μπορεί να γνωρίζει πως ο χρόνος μετρά αντίστροφα από όταν ενημερώνεται από την φορολογική διοίκηση, και μόνον.
Ως εκ τούτου, από τούδε και στο εξής η φορολογική νομοθεσία ευθυγραμμίζεται με τις επιταγές του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο είχε αποφασίσει σχετικώς στο παρελθόν, ορίζοντας πως η παραγραφή των παλαιών φορολογικών υποθέσεων διακόπτεται με την κοινοποίηση, εντός της πενταετίας, των καταλογιστικών πράξεων και όχι με την έκδοσή τους.
Πότε παρατείνεται η προθεσμία παραγραφής
Επιπλέον, σύμφωνα με την ήδη ισχύουσα νομοθεσία, η πενταετής προθεσμία παραγραφής παρατείνεται κατά ένα ακόμα έτος εάν εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής, υποβάλλεται αρχική ή τροποποιητική δήλωση ή περιέρχονται σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία σε υπόθεση που έχει διενεργηθεί πλήρης έλεγχος ή σε κάθε άλλη περίπτωση περιέρχονται σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης πληροφορίες από οποιαδήποτε πηγή εκτός Φορολογικής Διοίκησης, από τις οποίες προκύπτει φορολογική οφειλή. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται για φορολογικά έτη, περιόδους, υποθέσεις από την 1η Ιανουαρίου 2019 και μετά.
Αναλυτικά:
1. Για φορολογικά έτη, περιόδους, υποθέσεις από 1.1.2014 έως 31.12.2018 η πενταετία παρατείνεται κατά 1 έτος, εάν ο φορολογούμενος υποβάλλει αρχική ή τροποποιητική δήλωση εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής.
2. Για φορολογικά έτη, περιόδους, υποθέσεις από 1.1.2018 και μετά πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου μπορεί να εκδοθεί εντός 10 ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία για την υποβολή της δήλωσης ή της τελευταίας δήλωσης σε περίπτωση που προβλέπεται η υποβολή περισσότερων δηλώσεων εφόσον:
- ο φορολογούμενος δεν έχει υποβάλει δήλωση ή
- μετά την πενταετία περιέλθουν σε γνώση οποιασδήποτε Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία ή πληροφορίες που δεν θα μπορούσαν να είναι σε γνώση αυτής εντός της πενταετίας και προκύπτει ότι η φορολογική οφειλή υπερβαίνει αυτήν που είχε προσδιορισθεί βάσει προηγούμενου άμεσου, διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου και μόνο για το ζήτημα στο οποίο αφορούν. Τα συμπληρωματικά στοιχεία μπορούν να προέρχονται, για παράδειγμα, από τράπεζες του εξωτερικού, στις οποίες η φορολογική διοίκηση δεν θα μπορούσε να έχει πρόσβαση. Η Ολομέλεια του ΣτΕ έχει κρίνει ότι τα στοιχεία για τα υπόλοιπα και τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών στην ημεδαπή, ανεξαρτήτως αν αυτά στοιχειοθετούν την απόκτηση εισοδήματος, δεν αποτελούν «συμπληρωματικά στοιχεία», δηλαδή δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την παράταση της πενταετούς παραγραφής σε δεκαετή, δεδομένου ότι ο ελεγκτικός μηχανισμός έχει πρόσβαση στα στοιχεία των τραπεζικών λογαριασμών.
3. Για τις χρήσεις 2012 και 2013 και τα φορολογικά έτη 2014-2017, πράξεις προσδιορισμού φόρου μπορούν να εκδοθούν εντός 10 ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής δήλωσης, για περιπτώσεις φοροδιαφυγής. Για πληροφορίες που περιέρχονται σε γνώση οποιασδήποτε Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης και αφορούν σε φοροδιαφυγή, πράξεις προσδιορισμού φόρου εκδίδονται μόνο εφόσον πρόκειται για ποσά φόρων που υπερβαίνουν τα όρια που έχουν τεθεί για τη φοροδιαφυγή.
