Προειδοποίηση ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των δαπανών για επιδόματα ανεργίας κάνει η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόληση (ΔΥΠΑ) στο πόρισμα το οποίο κατέθεσε στο Υπουργείο Εργασίας στα πλαίσια της διαβούλευσης για την αύξηση του κατώτατου μισθού από την 1η Απριλίου 2024.
Σύμφωνα με πληροφορίες του newsit.gr, το πόρισμα της ΔΥΠΑ σε σχέση με τις συνέπειες της αύξησης του κατώτατου μισθού στα επιδόματα ανεργίας (σ.σ. τα οποία υπολογίζονται βάση αυτού) αναφέρει χαρακτηριστικά πως «πιθανή αύξηση των κατώτατων ορίων μισθού και ημερομισθίου κατά 1% θα επιφέρει αύξηση των δαπανών της ΔΥΠΑ για τις αναφερόμενες παροχές κατά 20.085.726,33 ευρώ, για την οποία θα πρέπει να συνεκτιμηθεί η παγίωση της μείωσης των συνεισπραττόμενων εισφορών κατά 3% από 01.01.2023.
Επιπλέον, θα πρέπει να συνεκτιμηθεί για την αύξηση των δαπανών η υλοποίηση της νέας ειδικής παροχής προστασίας μητρότητας σε μη μισθωτές , αλλά και η τροποποίηση της διάταξης για την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας σε μισθωτές, με την οποία η δαπάνη θα αυξηθεί έτι περαιτέρω, καθώς εντάσσονται στην παροχή και ασφαλισμένες που αποκλείονταν βάσει των προγενέστερων διατάξεων. Σε κάθε περίπτωση η οποιασδήποτε τάξης μεγέθους αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού θα πρέπει να συνδυαστεί με τις μεταβολές του ΑΕΠ και του δείκτη τιμών του καταναλωτή».
Τα επιδόματα που θα αυξηθούν από 1η Απριλίου
Τα επιδόματα που θα αυξηθούν από την 1η Απριλίου (κατά το ποσοστό αύξησης του κατώτατου μισθού) είναι τα ακόλουθα:
1. Τακτική επιδότηση λόγω ανεργίας
Το ύψος του επιδόματος ανεργίας ρυθμίζεται από τις διατάξεις του άρθρ. 21 του ν.δ. 2961/1954, ως ισχύει, σύμφωνα με τις οποίες ως βάση υπολογισμού του βασικού επιδόματος ανεργίας τίθεται το εκάστοτε ισχύον κατώτατο ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη. Ειδικότερα, το βασικό επίδομα ανεργίας ορίζεται σε ποσοστό 55% του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, ανεξαρτήτως από το αν ο άνεργος αμειβόταν με μηνιαίο μισθό ή ημερομίσθιο (προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος, παρ.1 του ίδιου άρθρου).
2. Βοηθήματα/Επιδόματα που εξαρτώνται από την τακτική επιδότηση ανεργίας και από το ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη
α. Ειδικό βοήθημα ευάλωτων ομάδων: ισούται με 37,5 ημερήσια επιδόματα ανεργίας (Νομικό πλαίσιο: παρ. 6 του άρθρ. 22 του ν. 1836/89 – ΥΑ 113582/29.12.2023 (B’ 7469)). Πρόκειται για νέα παροχή η οποία τέθηκε σε ισχύ από 29.12.2023 σε αντικατάσταση του Ειδικού βοηθήματος λήξης τακτικής επιδότησης ανεργίας, του ειδικού βοηθήματος μετά από τρίμηνη παραμονή στο μητρώο ανέργων, του ειδικού βοηθήματος σε όσους εξέτισαν ποινή στερητική της ελευθερίας και του ειδικού βοηθήματος λόγω επίσχεσης εργασίας ή διακοπής εργασιών.
β. Ειδικό εποχικό βοήθημα:
β.1. Το ύψος του ειδικού εποχικού βοηθήματος, προκειμένου για οικοδόμους, ορίζεται στο 70% του 37πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη (παρ. 1, αρθρ. 31 του ν. 2081/92 (A’154)).
β.2. Το ύψος του ειδικού εποχικού βοηθήματος σμυριδεργάτη ορίζεται στο 70% του 50πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη (ΥΑ 32021/06.10.89 (B’ 773)).
β.3. Το ύψος του ειδικού εποχικού βοηθήματος για τα επαγγέλματα των δασεργατών – ρητινοσυλλεκτών, καπνεργατών, αγγειοπλαστών -κεραμοποιών-πλινθοποιών και μισθωτών ναυπηγ/κής ζώνης ορίζεται στο 70% του 35πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη (ΥΑ 32064/06.10.89 και 30659/31.03.89).
β.4. Το ύψος του ειδικού εποχικού βοηθήματος για τα επαγγέλματα των μουσικών – τραγουδιστών, ηθοποιών, υποδηματεργατών, χειριστών-βοηθών χειριστών κιν/φου, ελεγκτών θεάτρου – κιν/φου, ταμιών κιν/φου – θεάτρου, τεχνικών κιν/φου & τηλεόρασης, ταξιθετών θεάτρου – κιν/φου, χειριστών εκσκαπτικών ανυψωτικών οδοποιητικών κλπ μηχανημάτων και μισθωτών τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου ορίζεται στο 70% του 25πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη (ΥΑ 30659/31.03.89 (B’239)).
γ. Επίδομα Εργασίας:
Το επίδομα θεσμοθετήθηκε με το άρθρ. 25 του ν. 4921/2025 (Α/75), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρ. 40 του ν. 5013/2023 (Α’12). Βάσει της ως άνω διάταξης οι τακτικώς επιδοτούμενοι ή οι λαμβάνοντες τα βοηθήματα ανεξαρτήτως και αυτοτελώς απασχολούμενων e ΕΦΚΑ, αν κατά τη διάρκεια των επιδομάτων/βοηθημάτων τους αναλάβουν μισθωτή εργασία πλήρους απασχόλησης, συνεχίζουν να λαμβάνουν τα επιδόματά τους έως τη λήξη τους μειωμένα κατά το ήμισυ.
3. Βοηθήματα μη μισθωτών
α. Βοήθημα Ανεργίας Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολουμένων – Ασφαλισμένων του e ΕΦΚΑ, τ. ΟΑΕΕ, τ. ΕΤΑΠ ΜΜΕ: το μηνιαίο ποσό της παροχής ισούται με το μηνιαίο επίδομα ανεργίας, το οποίο εξαρτάται από το κατώτατο νομοθετημένο ημερομίσθιο (άρθρ. 44, ν. 3986/2011).
β. Βοήθημα Ανεργίας Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολουμένων – Ασφαλισμένων του e ΕΦΚΑ, τ. ΕΤΑΑ (τ. Τομέας ΤΣΜΕΔΕ,ΤΣΑΥ, ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΝΟΜΙΚΩΝ): το μηνιαίο ποσό της παροχής ισούται με το μηνιαίο επίδομα ανεργίας, το οποίο εξαρτάται από το κατώτατο νομοθετημένο ημερομίσθιο (άρθρ. 44, ν. 3986/2011).
4. Λοιπές παροχές που εξαρτώνται από το ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη
α. Ειδική παροχή μητρότητας μισθωτών: σύμφωνα με το άρθρ.142 του ν. 3655/08, όπως ισχύει, και την παρ. 2 του Β’ Κεφαλαίου της εκδοθείσας βάσει της εξουσιοδοτικής διάταξης του ως άνω άρθρου, υπ’ αριθμ. 33891/606/2008 ΥΑ, το καταβαλλόμενο μηνιαίο ποσό της ειδικής παροχής μητρότητας ισούται με τον κατώτατο μισθό, όπως καθορίζεται κάθε φορά, ενώ προβλέπεται επιπλέον και καταβολή από τη ΔΥΠΑ αναλογίας δώρων εορτών και επιδόματος αδείας καθώς και της εργοδοτικής εισφοράς ασφάλισης.
Επισημαίνεται ότι με τη διάταξη του άρθρ. 150 του ν. 5078/23, με την οποία τροποποιήθηκε η προαναφερθείσα διάταξη, στην παροχή εντάσσονται πέραν των ασφαλισμένων που ελάμβαναν παροχές μητρότητας από το τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ και ΤΑΞΥ, και ασφαλισμένες όλων των ενταχθέντων στον e ΕΦΚΑ φορέων.
β. Ειδική παροχή μητρότητας μη μισθωτών: σύμφωνα με το άρθρ.151 του ν. 5078/23, , το καταβαλλόμενο μηνιαίο ποσό της ειδικής παροχής μητρότητας σε μη μισθωτούς ισούται με τον κατώτατο μισθό, όπως καθορίζεται κάθε φορά.
γ. Συμπληρωματική Παροχή Μητρότητας: η παροχή συνδέεται έμμεσα με τον κατώτατο μισθό, αφού αποτελεί τη διαφορά μεταξύ τακτικών αποδοχών και του επιδόματος μητρότητας του e ΕΦΚΑ.
δ. Επίδομα γονικής αδείας: σύμφωνα με το άρθρ. 28 του ν. 4808/2021, το μηνιαίο καταβαλλόμενο επίδομα γονικής αδείας ισούται με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, όπως κάθε φορά ορίζεται.
ε. Ανεξόφλητες αποδοχές λόγω αφερεγγυότητας του εργοδότη: καταβάλλονται έως 3 μισθοί, όπως προσδιορίζονται από τις οικείες συλλογικές συμβάσεις (ΠΔ 1/1990, ως ισχύει).
στ. Παροχή Διαθεσιμότητας: καταβάλλεται το 10% – 30% του μέσου όρου τακτικών αποδοχών των δύο τελευταίων μηνών υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης (άρθρ. 10 του ν. 3198/55).
5.Αποζημίωση μαθητών των επαγγελματικών σχολών (ΕΠΑ.Σ) Μαθητείας
Οι Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑ.Σ) Μαθητείας της ΔΥΠΑ λειτουργούν κατ΄ εφαρμογή του ν.3475/2006 και του ν.4386/2016. Από τις ισχύουσες διατάξεις προβλέπεται αποζημίωση των μαθητών για κάθε ημέρα Μαθητείας/Πρακτικής Άσκησης –συνολικής διάρκειας 2 σχολικών ετών – ίση με το 75% του κατώτατου ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη (ΚΥΑ 10186/Δ5.12/2013 (Β’ 894)). Παράλληλα, προβλέπεται ασφάλιση, για την οποία οι επιβαρύνσεις εργοδοτών και μαθητών για κάθε ημέρα Πρακτικής Άσκησης υπολογίζονται στο ήμισυ (1/2) των πραγματικών αποδοχών.
6. Επίδομα ΕΚΕΚ ΑμέΑ Θεσσαλονίκης
Το εκπαιδευτικό επίδομα στα ΚΕΠΕ επηρεάζεται από τον βασικό μισθό του ανειδίκευτου εργάτη (40%) με βάση τον Κανονισμό Λειτουργίας του ΕΚΕΚ (6107/Β/2018).
7. Πρακτική άσκηση ΙΕΚ – ΔΥΠΑ
Η πρακτική άσκηση σε χώρους εργασίας, είναι υποχρεωτική για τους καταρτιζόμενους των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.).
Υλοποιείται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του ν. 4763/2020 (Α’ 254) και του Κανονισμού Λειτουργίας των Ι.Ε.Κ. Δ.Υ.Π.Α. υπ΄ αριθμ. 81127/2022 (ΦΕΚ 4796/Β΄) ΚΥΑ.
Η συνολική διάρκεια της περιόδου πρακτικής άσκησης είναι εννιακόσιες εξήντα (960) ώρες.
Ο πρακτικά ασκούμενος λαμβάνει αποζημίωση ίση με το 80% του νόμιμου, νομοθετημένου, κατώτατου ορίου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτό διαμορφώνεται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ή αναλογικά, εάν η ημερήσια διάρκεια της πρακτικής είναι μικρότερη των οκτώ (8) ωρών. Η αποζημίωση καταβάλλεται στον πρακτικά ασκούμενο μετά την ολοκλήρωση της πρακτικής άσκησης.
Κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης ο καταρτιζόμενος υπάγεται στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ (πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ) μόνο για τον κλάδο του ατυχήματος. Για την ασφάλισή του καταβάλλονται οι προβλεπόμενες από την παρ. 1 του άρθρου 10 του ν. 2217/1994 (Α’ 83) ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες βαρύνουν το φυσικό ή νομικό πρόσωπο (εργοδότης) στο οποίο υλοποιείται η πρακτική άσκηση.
8. Καταβολή αποδοχών στους μαθητές – σπουδαστές – φοιτητές που απέχουν από την εργασία τους για συμμετοχή τους σε γραπτές εξετάσεις της σχολής που φοιτούν
Το καταβλητέο ποσό για τους προπτυχιακούς φοιτητές ισούται με το 30πλάσιο του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, για τους δε μεταπτυχιακούς με το 10πλάσιο αυτού (ΚΥΑ: 31930/14.07.1983 (Β΄444), 34651/29.11.1996 (Β’ 1122) και 33894/07.12.1998 (Β’ 1276)).
9. Πρόγραμμα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας (Προεργασία)
Καταβάλλεται στους ωφελούμενους αποζημίωση ίση με τον κατώτατο μισθό (άρθρ. 51 ν. 3693/2008).
10. Πρόγραμμα εργασιακής εμπειρίας
Με βάση το άρθρ. 83 του ν. 4368/2016 υλοποιούνται προγράμματα εργασιακής εμπειρίας με αποζημίωση ίση με τον κατώτατο μισθό.
11.Πρόγραμμα επιχορήγησης ιδιωτικών επιχειρήσεων για πρακτική άσκηση σπουδαστών ΑΤΕΙ – ΑΣΠΑΙΤΕ
Η επιχορήγηση των επιχειρήσεων ισούται με το 50% του 80% του νόμιμου κατώτατου μισθού του ανειδίκευτου εργάτη (ΚΥΑ: 30317/14.02.1986-Β’ 116) και 31324/05.06.1986 (Β’ 431).
12. Πρόγραμμα κοινωφελούς χαρακτήρα
Καταβάλλεται ποσό ίσο με τις καθαρές αμοιβές που αντιστοιχούν στις κατώτατες νομοθετημένες μεικτές αποδοχές του ανειδίκευτου εργάτη, ενώ καλύπτεται και το μη μισθολογικό κόστος (παρ. ΙΔ του άρθρ. 1ου του ν.4152/2013 (Α’107)).
13. Πρόγραμμα νέων θέσεων εργασίας
Συνδέονται έμμεσα με τον κατώτατο μισθό, καθώς η επιχορήγηση κυμαίνεται από 50% έως 90% του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους.