Βασικός ρυθμιστής της εξέλιξης των μισθών στον ιδιωτικό, αλλά και στο δημόσιο τομέα θα καταστεί πλέον -και με το νόμο! – η εξέλιξη της ανεργίας.
Και αυτό γιατί το εργασιακό νομοσχέδιο, το οποίο έφερε στη Βουλή το Υπουργείο Εργασίας την περασμένη Παρασκευή (22.11.24), προβλέπει πως ένας από τους λόγους, για τον οποίο θα μπορεί να παγώνει ο κατώτατος μισθός (από το 2028) για ένα έτος θα είναι η ανεργία.
Συγκεκριμένα, στο νομοσχέδιο αναφέρεται πως μπορεί να μην «αναπροσαρμοστούν» ο κατώτατος μισθός και το κατώτατο ημερομίσθιο (δηλαδή να παγώσουν, καθώς θα απαγορεύεται δια νόμου η μείωση του από το 2028) για ένα χρόνο ακόμα και μόνο «υπάρχει σημαντική αύξηση του ποσοστού της ανεργίας».
Σημειώνεται πως η ρήτρα αυτή δεν προβλεπόταν στο νομοσχέδιο, το οποίο είχε φέρει σε δημόσια διαβούλευση το Υπουργείο Εργασίας από τις αρχές του τρέχοντος μήνα και προστέθηκε στο νομοσχέδιο που ήλθε στη Βουλή.
Σύμφωνα με τη ρήτρα αυτή, αν αυξηθεί «σημαντικά» η ανεργία (το νομοσχέδιο δεν ορίζει τι ακριβώς σημαίνει -πχ σε ποσοστιαία μεταβολή – η «σημαντική» αύξηση ) το 2027, θα μπορούσε να παγώσει ο κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα.
Επειδή, όμως, το νομοσχέδιο το οποίο έχει έλθει φέρει στη Βουλή το Υπουργείο Εργασίας, προβλέπει μηχανισμό καταβολής του ίδιου ποσού αύξησης σε όλους τους δημοσίους υπαλλήλους με εκείνο στους αμειβόμενους στον κατώτατο μισθό, σε περίπτωση παγώματος του κατώτατου, θα παγώνουν και οι μισθοί στο δημόσιο.
Δεδομένου, επίσης, πως ο κατώτατος μισθός, αποτελεί το κατώφλι των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, ενδεχόμενο πάγωμα του, θα συντελούσε και στο πάγωμα των αμοιβών που βρίσκονται πάνω από το ύψος.
Η ρήτρα της ανεργίας δεν θα προβλέπεται μόνο στη διαδικασία καθορισμού του κατώτατου μισθού, εφόσον ψηφισθεί το σχετικό νομοσχέδιο.
Προβλέπεται ήδη στο μηχανισμό απονομής των «τριετιών», στον εργασιακό νόμο Γεωργιάδη (2023), σύμφωνα με τον οποίο ξεπάγωσαν μεν οι «τριετίες» από την 1η Ιανουαρίου 2024, αλλά μπορούν να ξαναπαγώσουν από την 1η Ιανουαρίου 2027, εφόσον η ανεργία ξεπεράσει το 10%.
Χαρακτηριστικά, ο εν λόγω νόμος αναφέρει πως «από την 1η.1.2027, αν το ποσοστό της ανεργίας υπερβεί το δέκα τοις εκατό (10%), και μέχρι να διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10% , αναστέλλεται αυτοδικαίως η ισχύς» των διατάξεων περί ξεπαγώματος των «τριετιών».
Ο ίδιος νόμος αναφέρει παρακάτω πως «για την εφαρμογή του πρώτου εδαφίου λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος του εθνικού ποσοστού ανεργίας των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων, όπως αυτός αποτυπώνεται στην Έρευνα Εργατικού Δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής».
Αυτό σημαίνει πως αν το 2027 (κατά μέσο όρο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους) αυξηθεί το ποσοστό ανεργίας πάνω από 10%, τότε οι «τριετίες» θα παγώσουν το 2028.
Σημειώνεται ότι, το Σεπτέμβριο του 2024, το ποσοστό της ανεργίας ανήλθε στο 9,3%, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Κάτω από το 10% έχει πέσει το ποσοστό της ανεργίας μετά τον Μάιο του 2024, ενώ η εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 2025, προβλέπει ανεργία 10,3% φέτος και 9,7% το 2026.