Πώς εξελίσσονται τα γραφεία στην Ευρώπη

Συνεχίζει να κινείται υποτονικά ο κλάδος των γραφείων στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Σε αντίθετη τροχιά βρίσκονται τα ενοίκια κυρίως για τα σύγχρονα κτίρια που σε όλη την Ευρώπη έχουν σημειώσει άνοδο, ενώ το ποσοστό των άδειων γραφειακών χώρων φαίνεται ότι έχει σταθεροποιηθεί. Με την Ελλάδα ωστόσο να ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες χώρες λόγω του ότι τώρα δημιουργεί μια ισχυρή αγορά γραφείων.

Σύμφωνα με νέα στοιχεία της Danos–An Alliance Member of BNP Paribas Real Estate, συνεχίζει να υπάρχει και το πρώτο τρίμηνο του 2024 μια σημαντική κρίση στους γραφειακούς χώρους. Οι τριμηνιαίοι όγκοι ήταν 17% χαμηλότερα από τον μέσο όρο του τριμήνου στη 10ετία. Σε πολλές μάλιστα ευρωπαϊκές αγορές παρουσιάστηκε νέα πτώση σε όγκους όπως η Ρώμη (-64%), το Δουβλίνο (-39%), το Άμστερνταμ (-38%), το Αμβούργο (-21%) και το Κεντρικό Λονδίνο (-17%). Στην Αθήνα όμως όπως και σε πόλεις όπως η Βαρκελώνη, η Φρανκφούρτη το Μόναχο, η Λυών και το Κεντρικό Παρίσι υπήρξε άνοδος στον αριθμό των γραφείων.

Σε ό,τι αφορά τη διαθεσιμότητα των γραφείων, από χώρα σε χώρα τα ποσοστά διαφέρουν. Συγκεκριμένα, στην Αθήνα το ποσοστό των διαθέσιμων γραφείων παραμένει χαμηλό στο 4%. Στη Γερμανία και συγκεκριμένα σε Μόναχο, Βερολίνο και Φρανκφούρτη, καθώς και στο κέντρο του Παρισιού καταγράφεται σημαντική άνοδος άδειων γραφείων. Το κεντρικό Λονδίνο και το Άμστερνταμ παρουσίασαν μέτριες αυξήσεις. Στο Μιλάνο και τη Βαρσοβία, το ποσοστό κενών θέσεων μειώθηκε αισθητά.

Όπως εξηγούν οι παράγοντες της αγοράς οι σύγχρονοι χώροι γραφείων κινούνται προς την κατεύθυνση των μικτών αναπτύξεων, ενσωματώνοντας πρόσθετες ανέσεις για τους τελικούς χρήστες (F&B, γυμναστήρια). Παράλληλα, καταγράφεται έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για υφιστάμενα κτίρια με στόχευση την ανακατασκευή, σε συνάρτηση με τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Το τελευταίο διάστημα επίσης έχουν καταγραφεί σημαντικές αυξήσεις στις αξίες των γραφείων. Συγκεκριμένα, η έλλειψη ποιοτικών κτιρίων σε συνδυασμό με το μικρό απόθεμα σε προνομιούχες περιοχές εκτοξεύουν τα μισθώματα. Τους τελευταίους 12 μήνες, καταγράφεται άνοδος στις τιμές στη Μαδρίτη (+12%), την Βαρσοβία (11%), το Άμστερνταμ (+10%), το κεντρικό Παρίσι και το κεντρικό Λονδίνο (+7%).

Στην Αθήνα τα ενοίκια για προνομιακές τοποθεσίες κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα στα €372 ανά τετραγωνικό μέτρο το μήνα, ωστόσο καταγράφουν μια τάση σταθεροποίησης. Η ελληνική αγορά μάλιστα χαρακτηρίζεται από τρεις ταχύτητες.

Ταχύτητα πρώτη: Ποιοτικά, σύγχρονα, πράσινα γραφεία, σχεδόν ανεξάρτητα θέσης, συγκεντρώνουν πολύ υψηλή ζήτηση και ενοίκια που μπορεί να ξεφύγουν πάνω από 30 ευρώ/τ.μ./μήνα και αποδόσεις γύρω στο 6,0%.

Ταχύτητα Δεύτερη: Παλαιά, ανακαινισμένα γραφεία στο Κολωνάκι και σε κεντρικούς οδικούς άξονες σημειώνουν αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και μισθωτικές αξίες πέριξ των 15-20 ευρώ/τ.μ./μήνα με αποδόσεις 7,0%.

Ταχύτητα Τρίτη: Παλαιότερα ή μη ανακαινισμένα γραφεία που δεν μπορούν να ενοικιαστούν ούτε προς 10 ευρώ/τ.μ./μήνα σε δευτερεύουσες θέσεις στο κέντρο της Αθήνας, με αποδόσεις περί τα 7,5%