Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς ιδιώτες συνεχίζουν να αυξάνονται, ακολουθώντας διαφορετική πορεία από αυτή που έχει αναλάβει η κυβέρνηση απέναντι στους προμηθευτές και στους δανειστές της χώρας.
Συγκεκριμένα, το συνολικό ποσό των οφειλών στο Δημόσιο ανήλθε στα 2,819 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου, χωρίς να περιλαμβάνονται οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων άνω των 90 ημερών ύψους 287 δισ. ευρώ. Έτσι, οι συνολικές οφειλές ξεπερνούν τα 3,1 δισ. ευρώ. Τα νοσοκομεία βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των οφειλετών, με χρέη ύψους 1,281 δισ. ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα χρέη αυξάνονται σταθερά εσχάτως, παρά το γεγονός ότι είχαν υποχωρήσει έως και τα 294 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2018 για να εκτιναχθούν έως και τα 1,449 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2024.
Αύξηση εμφανίζουν και τα ληξιπρόθεσμα χρέη των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης. Από τα 661 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο στα 701 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο ενώ αμετάβλητα στα 321 εκατ. ευρώ παρέμειναν τα χρέη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Μικρή μείωση (από τα 335 εκατ. ευρώ στα 294 εκατ. ευρώ) εμφανίζουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη των λοιπών νομικών προσώπων του Δημοσίου.
Επιστροφές φόρων
Όσον αφορά στις εκκρεμείς επιστροφές φόρων, σημαντική επιβάρυνση εμφανίζουν οι καθυστερήσεις επιστροφών άμεσων φόρων, γεγονός που σχετίζεται -εν μέρει- και με την ατελέσφορη αναζήτηση από την ΑΑΔΕ δεκάδων χιλιάδων IBAN φορολογουμένων προκειμένου να τους επιστρέψει φόρους εισοδήματος.
Τα στοιχεία δείχνουν αύξηση των εκκρεμών επιστροφών φόρου από τα 648 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο στα 815 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο εκ των οποίων 346 εκατ. ευρώ αφορούν άμεσους φόρους και 351 εκατ. ευρώ, έμμεσους.
Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων άνω των 90 ημερών φτάνουν τα 287 εκατ. ευρώ εκ των οποίων 190 εκατ. ευρώ αφορούν σε χρέη τα οποία δεν μπορούν να αποπληρωθούν λόγω εξωγενών παραγόντων (μη ανταπόκριση δικαιούχου ή μη προσκόμιση δικαιολογητικών). Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων κάτω των 90 ημερών αυξήθηκαν από 388 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο σε 528 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έχει παραπεμφθεί δύο φορές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, για τις καθυστερήσεις πληρωμών από την πλευρά των νοσοκομείων.
Το γεγονός αυτό ανάγκασε την κυβέρνηση να προχωρήσει στην αναβάθμιση της λειτουργίας της Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ), μέσω της οποίας διευθετούνται κεντρικά οι προμήθειες όλων των δημόσιων νοσοκομείων της χώρας, χωρίς ωστόσο ουσιαστικά αποτελέσματα. Η ΕΚΑΠΥ υποστηρίζει πως δεν παράγει νέα ληξιπρόθεσμα χρέη, αλλά παραμένει ασαφές εάν τα ίδια τα νοσοκομεία τηρούν την οδηγία του υπουργείου να πληρώνουν παλαιότερες οφειλές σε ποσοστό 20% των αγορών του μήνα αλλά και το σύνολο από τα τρέχοντα.
Τα μεγάλα χρέη του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, περιορίζουν τη ρευστότητα των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων, ενώ όπως έχει επισημάνει η Κομισιόν ειδικά οι καθυστερημένες πληρωμές από τα δημόσια νοσοκομεία παρεμποδίζουν την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων που εργάζονται στον τομέα της υγείας, ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.