Τα πρώτα δείγματα επανεκκίνησης της στεγαστικής πίστης θα δουν οι ελληνικές τράπεζες φέτος. Παρά τις μεγάλες αποπληρωμές στεγαστικών δανείων της χρυσής περιόδου 2005 – 2010, οι οποίες παραμένουν υψηλότερες από τις εκταμιεύσεις νέων στεγαστικών δανείων, σύμφωνα με αρμόδια στελέχη της στεγαστικής πίστης, τα νέα στεγαστικά δάνεια αναμένονται φέτος στα 1,85 δισ. ευρώ από 1,3 δισ. το 2023.
Η αύξηση των στεγαστικών δανείων αποτελεί μείζονα στόχο για τις τράπεζες, αλλά και ζητούμενο από την κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας την περασμένη εβδομάδα στην εκδήλωση του Bloomberg για τις ελληνικές τράπεζες στην Αθήνα, κάλεσε τις τράπεζες να δώσουν περισσότερα στεγαστικά δάνεια και να απαλλαγούν από τα χιλιάδες οικιστικά ακίνητα που έχουν στους ισολογισμούς τους.
Προς αυτή την κατεύθυνση, η κυβέρνηση θα συμβάλει με νέα προγράμματα από τις αρχές του 2025, στα οποία ποντάρουν και οι τράπεζες για να αυξήσουν τις στεγαστικές χορηγήσεις. Ειδικότερα:
- Το πρόγραμμα Σπίτι μου ΙΙ, με συνολικό προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1 δισ. ευρώ με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και 1 δισ. ευρώ από τις εμπορικές τράπεζες. Το επιτόκιο θα είναι μειωμένο κατά 50% από το τρέχον εμπορικό, καθώς το ποσό που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης θα είναι άτοκο. Τα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια διευρύνονται σε σχέση με το πρώτο πρόγραμμα Σπίτι μου. Το πρόγραμμα θα καλύπτει φυσικά πρόσωπα και ζευγάρια ηλικίας 25 έως 50 ετών, με εισόδημα από 10.000 ευρώ έως 20.000 ευρώ για τον άγαμο και 28.000 ευρώ για το ζευγάρι με προσαύξηση 4.000 ευρώ για κάθε τέκνο.
- Το πρόγραμμα Αναβαθμίζω το Σπίτι μου, για την ενεργειακή βελτίωση παλαιών κατοικιών. Προβλέπει την χορήγηση δανείου έως 25.000 ευρώ με μηδενικό επιτόκιο, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ (300 εκατ. ευρώ με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και 100 εκατ. από τις τράπεζες).
Επιπλέον, για την επίλυση του στεγαστικού ζητήματος η κυβέρνηση θα εφαρμόσει:
- Διπλασιασμό της μέγιστης επιδότησης του προγράμματος Ανακαινίζω – Νοικιάζω, από το ποσό των 4.000 ευρώ στο ποσό των 8.000 ευρώ, η οποία θα καλύπτει το 60% έναντι του 40%. Το πρόγραμμα έχει προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ και συγκεκριμένα 25 εκατ. ευρώ για το 2024 και 25 εκατ. ευρώ για το 2025.
- Αύξηση του επιδόματος στέγασης από το ποσό των 70 ευρώ στο ποσό των 125 ευρώ, αναλόγως της εισοδηματικής κλίμακας.
- Απαλλαγή για τρία έτη από τον φόρο εισοδήματος των εισοδημάτων από ενοίκια ακινήτων εμβαδού έως 120 τ.μ., τα οποία θα εκμισθωθούν με μακροχρόνια μίσθωση, ενώ ήταν κενά ή σε βραχυχρόνια μίσθωση για τουλάχιστον τρία έτη. Το εκτιμώμενο κόστος για το 2025 ανέρχεται σε 3 εκατ. ευρώ και για τα έτη 2026-2028 σε 13 εκατ. ευρώ, κατ’ έτος.
- Aπαγόρευση νέας βραχυχρόνιας μίσθωσης κατά τη διάρκεια του 2025 για διαμερίσματα που βρίσκονται στο πρώτο, δεύτερο και τρίτο δημοτικό διαμέρισμα του κέντρου της Αθήνας, λόγω του ιδιαίτερα υψηλού ποσοστού των διαμερισμάτων που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση.
- Eπιβολή ΦΠΑ 13% και τέλους παρεπιδημούντων στις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων (τύπου airbnb) στα νομικά πρόσωπα και στα φυσικά πρόσωπα με τρία ή περισσότερα εκμισθωμένα διαμερίσματα και παράλληλη αυστηροποίηση του ορισμού της βραχυχρόνιας μίσθωσης, με στόχο τη ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων και την αντιμετώπιση των δευτερογενών αρνητικών συνεπειών στις τιμές των ενοικίων.
- Περαιτέρω αυστηροποίηση των κριτηρίων για τη χορήγηση Golden Visa. Το όριο αυξήθηκε σε 800.000 ευρώ από 500.000 ευρώ στην Αττική, τη Θεσσαλονίκη, τη Μύκονο, τη Σαντορίνη και τα νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές το όριο αυξήθηκε από 250.000 ευρώ σε 400.000 ευρώ.
- Αύξηση του τέλους ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση για βραχυχρόνιες μισθώσεις, κατά τους χειμερινούς μήνες από 0,5 ευρώ σε 2 ευρώ ανά διανυκτέρευση, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες από 1,5 ευρώ σε 8 ευρώ ανά διανυκτέρευση.
- Επέκταση για ένα ακόμα έτος (μέχρι το τέλος του 2025) της αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, με σκοπό την αύξηση των προς διάθεση κατοικιών, με ετήσιο κόστος 18 εκατ. ευρώ.
- Αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών, στο πλαίσιο του προγράμματος «Κοινωνική Αντιπαροχή», με δαπάνες του αναδόχου, ο οποίος έχει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης του ακινήτου και παράλληλα την υποχρέωση εκμίσθωσής του.