Στη Βουλή το νομοσχέδιο για την υποχρεωτική ασφάλιση των επιχειρήσεων έναντι φυσικών καταστροφών – Oι 4 πυλώνες των αλλαγών

Στη Βουλή κατέθεσε χθες (25.6.2024) το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτική Προστασίας το νομοσχέδιο, το οποίο -μεταξύ άλλων- προβλέπει υποχρεωτική ασφάλιση των επιχειρήσεων έναντι φυσικών καταστροφών. 

Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο με τίτλο: «Ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών, κρατική αρωγή και προστασία, στεγαστική συνδρομή, διατάξεις για το Πυροσβεστικό Σώμα και άλλες διατάξεις» περιέχει λεπτομερείς προβλέψεις για την ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών αλλά και για τα πρόστιμα που θα επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις που δεν θα συμμορφωθούν.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση συνεπειών του νομοσχεδίου, επιδιώκεται η προστασία της ιδιωτικής περιουσίας, με την επέκταση της ιδιωτικής ασφάλισης στον τομέα των φυσικών καταστροφών.

Το ελάχιστο περιεχόμενο της ασφάλισης από φυσικές καταστροφές καλύπτει υλικές ζημίες που προκαλούνται από πυρκαγιά από φυσικά αίτια, πλημμύρες και σεισμό στις ιδιόκτητες κτιριακές εγκαταστάσεις και σε λοιπά στοιχεία του ενεργητικού της επιχείρησης, καθώς και σε αυτοκίνητα επαγγελματικής χρήσης και μέσα παραγωγής.

Η θέσπιση της υποχρεωτικότητας της ιδιωτικής ασφάλισης καταλαμβάνει, κατόπιν στάθμισης και συνεκτίμησης οικονομικών κριτηρίων, εκείνες μόνο τις επιχειρήσεις των οποίων τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα υπερβαίνουν το ποσό των 2.000.000 ευρώ. Οι προαναφερόμενες 63 επιχειρήσεις δύνανται να ανταπεξέλθουν στην εισαχθείσα υποχρέωση, δίχως αυτή να συνιστά επαχθές μέτρο, ενώ ταυτόχρονα, η εν λόγω υποχρέωση λειτουργεί εξασφαλιστικά ως προς την περιουσία τους.

Εάν δεν συμμορφωθούν στην εν λόγω υποχρέωση, προβλέπεται η επιβολή αυτοτελούς διοικητικού προστίμου ύψους 5.000 ευρώ, το οποίο εισπράττεται κατά τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.

Από τη διαπίστωση της παράβασης, οι υπόχρεες επιχειρήσεις έχουν προθεσμία 30 ημερών για να συμμορφωθούν, διαφορετικά επιβάλλεται πρόστιμο στο διπλάσιο του αρχικώς επιβληθέντος. Τέλος, οι υπαγόμενες στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος επιχειρήσεις, εξαιρούνται από κάθε επιχορήγηση κρατικής αρωγής για υλικές ζημίες σε περιουσιακά τους στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης της στεγαστικής συνδρομής, προκειμένου να μην μετακυλίουν στον κρατικό προϋπολογισμό έξοδα που είναι σε θέση να αναλάβουν οι ίδιες.

Τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου

1. Πρώτος πυλώνας είναι η οργανωτική, υπηρεσιακή και επιχειρησιακή ενδυνάμωση των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής.

Σε αυτό το πλαίσιο, δημιουργούνται: 

1. η Γενική Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής και Συντονισμού, με τρεις Διευθύνσεις και ογδόντα (80) οργανικές θέσεις, ώστε να μπορεί να φέρει σε πέρας το μεγάλο έργο που έχει επωμιστεί – πάνω από 55.000 περιπτώσεις αποζημίωσης,
2. η Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών Αιγαίου και Κρήτης, ενοποιώντας τους δύο Τομείς που υπάρχουν σε Ηράκλειο και Χανιά, αλλά και τα γραφεία σε άλλες περιπτώσεις όπως η Σάμος, ολοκληρώνοντας τη χωρική κατανομή του έργου,
3. η πρόβλεψη σύστασης Τομέων Κρατικής Αρωγής -παράλληλα με τους Τομείς της ΓΔΑΕΦΚ- σε περιπτώσεις μεγάλων φυσικών καταστροφών, ώστε να είναι σε θέση ο κρατικός μηχανισμός να ανταποκρίνεται στο μεγάλο φόρτο
4. η θέση του Συντονιστή Αποκατάστασης και Ανασυγκρότησης, με έμφαση στην επόμενη ημέρα μετά από μεγάλες φυσικές καταστροφές, όπου υλοποιούνται σχέδια ανάπτυξης και ανασυγκρότησης,
5. η πρόβλεψη δυνατότητας ενσωμάτωσης των στελεχών -περίπου 70- των Τομέων Αποκατάστασης Σεισμόπληκτων και Πυρόπληκτων (ΤΑΣ-ΤΑΠ) στη Γενική Γραμματεία, αυξάνοντας το στελεχιακό δυναμικό της, και
6. οι προβλέψεις για στήριξη και διευκόλυνση των στελεχών της Γενικής Γραμματείας που εργάζονται συχνά σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβάνοντας τους στο καθεστώς αποζημίωσης για όσους εργάζονται πέραν του προβλεπόμενου ωραρίου, αλλά και παρέχοντας ειδικές προβλέψεις όσον αφορά τα έξοδα κατά την περίοδο αυτοψιών. Και πρέπει στο σημείο αυτό να σημειωθεί πως από το 2019 έως και τώρα έχουν γίνει περισσότερες από 100.000 αυτοψίες.

2. Δεύτερος πυλώνας είναι ο εμπλουτισμός των σχημάτων με συστατικά και στοιχεία που ενδυναμώνουν περαιτέρω την αποτελεσματικότητα των σχημάτων στήριξης μετά.

Πρόκειται για στοιχεία, όπως η δυνατότητα χορήγησης κατοικίας συγκεκριμένου τύπου (6 τύποι κατοικιών) αντί της συμβατικής στεγαστικής συνδρομής, η παροχή στεγαστικής συνδρομής για ανακατασκευή πληγείσας οικίας εκτός μιας κατολισθαίνουσας περιοχής, η ένταξη επικινδύνως ετοιμόρροπων κτιρίων μετά από μία φυσική καταστροφή σε διαδικασία γρήγορης κατεδάφισης, η πρόβλεψη για επιστροφή με δόσεις των ενισχύσεων και της πρώτης αρωγής σε περίπτωση που προέκυψαν μη δικαιούχοι, περιλαμβάνοντας και διαδικασία ενστάσεων, αμφότερα προς διευκόλυνση των πολιτών, η επέκταση των τρόπων οριοθέτησης μιας φυσικής καταστροφής, ώστε να περιλαμβάνονται όλες οι περιπτώσεις δικαιούχων στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής, και η επέκταση της παροχής προκαταβολής της κρατικής αρωγής και στους κατόχους αγροτικής εκμετάλλευσης – δηλαδή στους μη κατά επάγγελμα αγρότες.

3. Τρίτος πυλώνας είναι η διαμόρφωση των συνθηκών εκείνων που θα επιτρέψουν τη συμπόρευση της αρωγής του κράτους με την ιδιωτική ασφάλιση έναντι των φυσικών καταστροφών.

Προς αυτή την κατεύθυνση: 

1. συστήνεται το Παρατηρητήριο Ιδιωτικής Ασφάλισης έναντι Φυσικών Καταστροφών, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων στην Κυβέρνηση, αλλά και στην οικονομία, ενσωματώνοντας και προτάσεις που κατατέθηκαν στη διαβούλευση,
2. δημιουργείται η Εθνική Στρατηγική για την ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών, όπου θα περιλαμβάνει τα βασικά σημεία, τις κατευθύνσεις και τα κίνητρα που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη της ιδιωτικής ασφάλισης έναντι φυσικών καταστροφών ώστε να συμπορευθεί αρμονικά με την κρατική αρωγή, και
3. προβλέπεται η υποχρεωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών για επιχειρήσεις με ετήσια ακαθάριστα έσοδα άνω των δύο εκατομμυρίων ευρώ.

4. Ο τέταρτος πυλώνας είναι παρεμβάσεις που αφορούν την Πολιτική Προστασία και το Πυροσβεστικό Σώμα σε μία συνεχή προσπάθεια ενδυνάμωσης και εξέλιξης.

Η υπό συζήτηση νομοθετική πρωτοβουλία αποτελεί μέρος μιας νομοθετικής τριλογίας που δουλεύουμε στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και αφορά το έργο και τη λειτουργία της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής.

Οι άλλες δύο, που είναι σε φάση προετοιμασίας, αφορούν την εξέλιξη και προσαρμογή στα νέα δεδομένα, αφενός, του σχήματος της κρατικής αρωγής προς τις επιχειρήσεις, και, αφετέρου, του σχήματος της στεγαστικής συνδρομής. Νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες που θα ολοκληρώσουν το θεσμικό πλαίσιο των πολιτικών και των εργαλείων του ενιαίου χαρτοφυλακίου της κρατικής αρωγής και της αποκατάστασης μετά από φυσικές καταστροφές. Παράλληλα, προχωρούν καθημερινά μια σειρά από διεργασίες για τη λειτουργική και επιχειρησιακή εξέλιξη της Γενικής Γραμματείας.

Αυτές -μεταξύ άλλων- είναι:

1. η ολοκλήρωση της ενοποίησης των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας σε ένα σύμπλεγμα κτιρίων, αλλά και της στεγαστικής ομαλότητας στις περιφερειακές μας υπηρεσίες σε όλη τη χώρα,
2. η αναδιοργάνωση των υπηρεσιών και του έργου τους σύμφωνα με τις νέες ανάγκες και τα νέα δεδομένα – με τη συνεργασία και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, και
3. η επέκταση της ψηφιοποίησης των διαδικασιών -σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης- αλλά και η δημιουργία του ενιαίου μεγάλου και διαλειτουργικού κόμβου της κρατικής αρωγής στο πλαίσιο του προγράμματος ΑΙΓΙΣ.

Και όλες αυτές οι διεργασίες προχωρούν, ενώ ταυτόχρονα οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας λειτουργούν εντατικά για να ανταποκριθούν στο δύσκολο έργο της ενίσχυσης και αποκατάστασης των περιοχών που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές. Πρόκειται για κάτι που δεν είναι εύκολο. Να δημιουργείται, δηλαδή, μια νέα και λειτουργική Γενική Γραμματεία μέσα από την συνένωση προηγούμενων υπηρεσιών, ενώ ταυτόχρονα όλες αυτές οι υπηρεσίες να πρέπει να λειτουργούν με εντατικό ρυθμό για να ανταποκριθούν σε όλες αυτές τις ανάγκες που έχουν προκύψει στο πλαίσιο της κλιματικής κρίσης.

Μπορεί, λοιπόν, να μην είναι εύκολο. Είναι όμως δυνατό και είναι κάτι που πρέπει να γίνει. Είναι κάτι που γίνεται με εντατική δουλειά από όλες και όλους στη Γενική Γραμματεία για να ανταποκριθούν στις ανάγκες των πολιτών. Εντατική δουλειά ακολουθώντας ευλαβικά τη φιλοσοφία που έχουμε εδραιώσει, με συχνή παρουσία στο πεδίο και συνεργασία με τους πολίτες, από την πρώτη στιγμή: η αρωγή του κράτους να φθάνει όσο πιο γρήγορα γίνεται σε όλους όσους τη δικαιούνται μετά από μία φυσική καταστροφή. Και προς αυτή την κατεύθυνση, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε εντατικά. Και σας καλώ να στηρίξετε την παρούσα νομοθετική πρωτοβουλία».

Ο Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, αρμόδιος για την αποκατάσταση από φυσικές καταστροφές και την κρατική αρωγή, Χρήστος Τριαντόπουλος, τοποθετήθηκε χθες (25.06.24), στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου στη συζήτηση επί της Αρχής, και κατά την ομιλία του σημείωσε πως «η κλιματική κρίση αποτελεί, δυστυχώς, τη νέα δυσμενή πραγματικότητα. Πλέον, φαινόμενα και φυσικές καταστροφές -που θεωρούσαμε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να συμβούν στην πατρίδα μας- “χτυπούν” την πόρτα μας τακτικά. Πλέον, ακραία φαινόμενα και πρωτόγνωρες καταστροφές συμβαίνουν όλο και πιο συχνά και όλο και πιο έντονα από ότι στο παρελθόν. Και, δυστυχώς, η Ελλάδα -και η ευρύτερη γειτονιά μας- είναι στο πυρήνα της κλιματικής κρίσης και των νέων δεδομένων».