Η κλιματική αλλαγή και η επείγουσα προσπάθεια μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αποτελεί τη μεγαλύτερη σύγχρονη παγκόσμια πρόκληση. Η πρόκληση αυτή εάν προσεγγισθεί με οργανωμένο σχέδιο και ανοικτούς ορίζοντες μπορεί να αποτελέσει πεδίο ευκαιρίας και ανάπτυξης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που αποτελεί παγκόσμιο πρωτοπόρο στα κλιματικά ζητήματα, δείχνει να έχει αντιληφθεί την ουσία του προβλήματος συζητώντας και προωθώντας όλα τα δυνατά εργαλεία για τη μείωση των εκπομπών.
Ένα από τα διαθέσιμα εργαλεία για τη επίτευξη αναγκαίας και δραστικής μείωσης ρύπων σε μεγάλες εστίες έκκλησης διοξειδίου του άνθρακα (CO2), όπως τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας ορυκτών καυσίμων, είναι οι τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS). Οι εν λόγω τεχνολογίες έχουν την έντονη υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), η οποία χρηματοδοτεί, μέσω κονδυλίων όπως το NER300 (δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων 300 εκατ. τόνων διοξειδίου του άνθρακα) και του Ευρωπαϊκού σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης για το 2009 (1,15 δισ. Ευρώ), την κατασκευή 12 εργοστασίων παραγωγής ενέργειας με πλήρη εφαρμογή των CCS, που θα κατασκευαστούν έως το 2015. Χώρες όπως η Ισπανία, η Πολωνία και η Ιταλία αξιοποιούν τα εν λόγω κονδύλια για την κατασκευή μονάδων με CCS. Άλλα κράτη όπως η Ουγγαρία και η Ρουμανία, επίσης προτίθενται να συμμετάσχουν.
Η Ελλάδα παρά το γεγονός ότι έρχεται δεύτερη πανευρωπαϊκά σε εξάρτηση από τον άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και παρά την πρόσφατη διαβεβαίωση του διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ Αρθούρου Ζερβού, πως η ΔΕΗ θα προχωρήσει στην κατασκευή δύο νέων λιγνιτικών μονάδων έως το 2016, κοιμάται τον «ύπνο του δικαίου». Πρόσφατη φιλότιμη προσπάθεια μεγάλης ξένης εταιρείας να επενδύσει στην εύρεση χώρων αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στη χώρα μας και να επιχειρηματολογήσει υπέρ σοβαρής πρότασης για κατασκευή της προγραμματιζόμενης λιγνιτικής μονάδας Μελίτη2 με CCS, χρηματοδοτούμενης από κονδύλια της ΕΕ υπό το πρόγραμμα NER300, αντιμετωπίστηκε με απάθεια από τους ιθύνοντες. Aποθαρρύνοντας ακόμη μια εταιρεία από το να επενδύσει στη χώρα μας.
Τα ερωτήματα πολλά και έκδηλα:
Γιατί η χώρα μας δεν εκμεταλλεύεται τα κονδύλια NER300 αφήνοντας άλλες χώρες με μικρότερη εξάρτηση από τον άνθρακα και λιγότερες δυνατότητες να το πράξουν;
Γιατί η χώρα μας αποθαρρύνει τους επενδυτές να επενδύσουν σε φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες σε μια περίοδο, που τους χρειάζεται περισσότερο από ποτέ;
Γιατί η πολιτική ηγεσία απορρίπτει με επιχειρήματα-αφορισμούς μια τεχνολογία που ευρωπαϊκές χώρες με πολύ μικρότερη εξάρτηση από τον άνθρακα κάνουν αποφασιστικά βήματα για την εφαρμογή της;
Εν τέλει, πως σκοπεύει η χώρα μας να μειώσει δραστικά τους ρύπους διοξειδίου του άνθρακα από τα προγραμματιζόμενα λιγνιτικά εργοστάσια στα πλαίσια της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής;
Ο πολιτικός επιστήμονας Ηλίας Βαζαίος είναι εκπρόσωπος του Ιδρύματος Bellona στην Ελλάδα
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163