Γνώμη

Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος: Ένας πόλεμος που δεν λέει να τελειώσει

Για τον Ουίνστον Τσώρτσιλ οι δυο παγκόσμιοι πόλεμοι, του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, ήταν ένας πόλεμος με μια ενδιάμεση σύντομη, 20ετή ανακωχή. Ο πόλεμος που θα τελείωνε όλους τους πολέμους έδωσε το έναυσμα για μια ακόμα καταστροφικότερη αναμέτρηση το 1939.

Όμως, η αναμέτρηση του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου τέλειωσε στη Δυτική Ευρώπη το 1945, στην Ελλάδα το 1949 και, στην Ανατολική Ευρώπη, σε χώρες όπως η Πολωνία, το 1989. Έστω και καθυστερημένα πάντως τέλειωσε. Εκείνος που φαίνεται να μην τελειώνει είναι ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, του οποίου τη λήξη γιόρτασαν, την περασμένη Κυριακή, 70 ηγέτες από όλο τον κόσμο, στη Γαλλία.

Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος οδήγησε στην καταστροφή των αυτοκρατοριών στην Ευρώπη. Η διάλυση των αποικιακών αυτοκρατοριών εκτός Ευρώπης θα ακολουθήσει το τέλος του Δευτέρου Παγκόσμιου Πολέμου, αρχής γενομένης από την ανεξαρτησία της Ινδίας το 1947.

Για αιώνες και μέχρι τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ανατολική Ευρώπη είχε κυριαρχηθεί από λίγες, πολυ-εθνικές αυτοκρατορίες: την τσαρική, την Οθωμανική, τη γερμανική και, την ταυτισμένη με τη έννοια της «Μεσευρώπης» (Mitteleuropa), την Αυτοκρατορία των Αψβούργων. Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος οδήγησε στη διάλυση όλων αυτών των αυτοκρατοριών και στη θέση τους ανέδειξε τα σύγχρονα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης. Η διπλή ήττα, τόσο των Γερμανών όσο και των Ρώσων (μετά την απόσυρσή τους από τον πόλεμο εξαιτίας της Οκτωβριανής Επανάστασης το 1917) δημιούργησε το κενό μεταξύ των δυο ισχυρών πόλων για να αναδειχτούν τα μικρά κράτη της Ανατολικής Ευρώπης.

Εξίσου σημαντική ήταν η συμβολή του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου στη δημιουργία της σύγχρονης Μέσης Ανατολής στη θέση της άλλοτε κραταιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Για αιώνες, η Μέση Ανατολή είχε κυβερνηθεί από την Κωνσταντινούπολη αλλά η ήττα των Οθωμανών επέτρεψε τη δημιουργία μιας νέα διεθνούς τάξης, αποτελούμενης από αραβικά κράτη, των οποίων τα σύνορα καθορίστηκαν, εν πολλοίς, από τις αποικιοκρατικές δυνάμεις της Βρετανίας και της Γαλλίας. Δυο νεοπαγή κράτη διεκδίκησαν και πέτυχαν να παραμείνουν ανεξάρτητα: η Κεμαλική Τουρκία και η νεοσύστατη Σαουδική Αραβία, που, λόγω της φτώχειας της, δεν ενδιέφερε τους αποικιοκράτες.

Τι συμβαίνει 100 χρόνια μετά; Η Ανατολική Ευρώπη, που ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος δημιούργησε, αναδιατάχθηκε στη δεκαετία του 1990, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, καθώς τα δυο εμβληματικά δημιουργήματα του Γούντροου Ουίλσων, η Τσεχοσλοβακία και η Γιουγκοσλαβία, διασπάστηκαν ενώ οι ανακατατάξεις συνεχίζονται σήμερα στον πρώην σοβιετικό χώρο.

Εκεί όμως που η διεθνής τάξη, την οποία ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος εγκαθίδρυσε, αμφισβητείται εκ βάθρων είναι η Μέση Ανατολή. Τέσσερις χώρες της περιοχής βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση: Ιράκ, Λιβύη, Συρία και Υεμένη ενώ ο Λίβανος, η Αίγυπτος και, βέβαια, το Ισραήλ αντιμετωπίζουν εσωτερικές και εξωτερικές απειλές.

Η παλιά σύγκρουση μεταξύ Εβραίων και Αράβων, την οποία εγκαινίασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος με την περίφημη διακήρυξη του Άρθουρ Μπάλφουρ το 1917, έχει υπερκεραστεί από τη διαμάχη μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών μουσουλμάνων αλλά και της διαμάχης στο εσωτερικό της σουνιτικής κοινότητας. Στη διαμάχη αυτή πρωταγωνιστούν τα δυο κράτη που, κατά τον μεσοπόλεμο, διαφύλαξαν την ανεξαρτησία τους έναντι των αποικιοκρατών, δηλαδή η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία.

Με άλλα λόγια, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος δεν είναι τόσο μακρινός όσο αρκετοί στη Γαλλία και στη Γερμανία θέλουν να πιστεύουν. Σε πόλεις όπως η Βεγγάζη, το Κικρούκ ή το Χαλέπι, όπου μια νέα διεθνής τάξη παλεύει να αναδυθεί, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος δεν έχει ακόμα τελειώσει.

Γνώμη
Ακολουθήστε το Νewsit.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι για όλη την ειδησεογραφία και τα τελευταία νέα της ημέρας
Newsit Blogs
Γνώμη: Περισσότερα άρθρα
Έγινε η Ελλάδα Ντουμπάι;
Είναι ο ψεύτικος καθρέπτης της πραγματικής ζωής στην Ελλάδα στα social ή πραγματικά η Ελλάδα έγινε ξαφνικά Ντουμπάϊ με ολίγον από Μόντε Κάρλο;
Έγινε η Ελλάδα Ντουμπάι;
Οι φίλοι ενός κυβερνήτη
Ένας φίλος σ’ ολόκληρη τη ζωή είναι αρκετός. Δύο είναι πολλοί. Τρεις είναι σχεδόν αδύνατον HENRY ADAMS
Οι φίλοι ενός κυβερνήτη
Influence
«Το ερώτημα δεν είναι ποιος θα μου το επιτρέψει, αλλά ποιος θα με σταματήσει», AYN RAND
Influence
Με το πιστόλι στον κρόταφο
«Είναι πάντα εύκολο να υπακούει αυτός που ονειρεύεται να διοικήσει». Ζαν-Πωλ Σαρτρ Δύσκολο πράγμα να είσαι πρωθυπουργός. Πρέπει να...
Με το πιστόλι στον κρόταφο
Κάνω άσχημες σκέψεις
Από την πρώτη στιγμή που είδε το φως της δημοσιότητας η υπόθεση του αστυνομικού και της επίσης αστυνομικού γυναίκας του που κακοποιούσαν...
Κάνω άσχημες σκέψεις
Το «άλλο» κλειδί της επιτυχίας
«Η πρώτη εντύπωση που δημιουργεί ένας ηγεμόνας είναι αυτή που δίνουν οι άνθρωποι που τον περιστοιχίζουν». Νικολό Μακιαβέλι Οι εκλογές...
Το «άλλο» κλειδί της επιτυχίας