Τα Ελληνικά δάση και η Κλιματική Αλλαγή

Τη Πέμπτη 18 Μαρτίου 2010, στις 12.00 μεσημέρι, στην αίθουσα Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, η Φιλοδασική Ένωση Αθηνών και η Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη συνδιοργανώνουν την εκδήλωση “Τα Ελληνικά Δάση και η Κλιματική Αλλαγή”. Ανάμεσα στους ομιλητές ο Καθηγ. Δημήτρης Λάλας, Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, ο Πέτσικος Χαράλαμπος, Ειδικός Εμπειρογνώμονας, ο κ.Θέμης Αδαμόπουλος, ο Δρ Παναγιώτης Μιχόπουλος Ερευνητής ΙΜΔΟ / ΕΘΙΑΓΕ κι άλλοι, ενώ την εκδήλωση συντονίζει ο Κίμων Χατζημπίρος, Αν. Καθηγητής ΕΜΠ.Η ιδέα του να θεσπιστεί η 21 Μαρτίου ως η Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας ξεκίνησε στην 23η γενική συνέλευση της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Γεωργίας το 1971. Αργότερα την ίδια χρονιά ο FAO (Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ) υποστήριξε την ιδέα θεωρώντας ότι ως εκδήλωση θα συνέβαλλε πολύ στην ανάδειξη της σπουδαιότητας των δασών και συμφώνησε ότι πρέπει να εορτάζεται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο με εκδηλώσεις σχετικές με τις τρεις βασικές συνιστώσες της δασοπονίας, της προστασίας, της παραγωγής και της αναψυχής.

Το σημαντικότερο αέριο για το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) χωρίς να παραγνωρίζεται και η συνεισφορά και άλλων αερίων, όπως του μεθανίου ή των οξειδίων του αζώτου. Η ποσότητα του φυσικά παραγόμενου CO2 εξισορροπείται σχεδόν απόλυτα από την ποσότητα που δεσμεύεται με φυσικό τρόπο. Οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες και κυρίως η καύση ορυκτών καυσίμων, έχουν επίδραση σε αυτό το ισοζύγιο, και είναι αυτές που σε μεγάλο βαθμό ευθύνονται για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Η αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα είναι η κυριότερη αιτία της κλιματικής αλλαγής. Τα δάση στην Ελλάδα χαρακτηρίζονται από την κυριαρχία των θάμνων ( πουρνάρι, κουμαριά, σχίνο, φυλλίκι, αγριόκεδρα). Τα δενδρώδη είδη ωστόσο (Δρυς, είδη Πεύκης, Ελάτη, Οξυά, Πλάτανος, Καστανιά) είναι πολύ σημαντικά, γιατί καταλαμβάνουν σημαντικές εκτάσεις του ορεινού χώρου και των επικλινών εδαφών, διατηρώντας έναν πολύτιμο φυσικό μανδύα, που προστατεύει τα εδάφη, δίνει πολύτιμα προϊόντα και αξία στο τοπίο.

Ο άνθρακας αποθηκεύεται στην υπέργεια βιομάζα των φυτών (κορμοί, φλοιός, φύλλα, κλαδιά, υπόροφος), στην υπόγεια (ρίζες, πρέμνα), στο δασικό έδαφος, αλλά και ως φυλλάδα και νεκρό ξύλο. Στο έδαφος αποθηκεύεται πολύ μεγαλύτερο ποσό από ότι στη βιομάζα. Συγκρίνοντας τους διάφορους δασικούς τύπους παρατηρούμε την πολυτιμότητα των δασών δρυός, ελάτης, οξιάς ως προς την ικανότητα αποθήκευσης άνθρακα. Τα δρυοδάση, που περιλαμβάνουν όλα τα δενδρώδη είδη δρυός παρουσιάζουν μεγάλη τιμή λόγω υψηλού συντελεστή BCEF (Biomass Conversion and Expansion Factors κατά IPCC 2006), όπως και τα αείφυλλα που έχουν μεγάλο συντελεστή και έχουν κατά πολύ μεγαλύτερη τιμή σε σχέση με το ξυλαπόθεμά τους. Λαμβάνοντας υπόψη την απορρόφηση του CO2 ανά έκταση, που καταλαμβάνουν οι δασικοί τύποι, τη μεγαλύτερη δυνατότητα συγκράτησης έχει η Ερυθρελάτη, που όμως καταλαμβάνει μια πολύ μικρή έκταση των δασών μας (27.540 στρ.). Αμέσως μετά σε δυναμικότητα κατατάσσεται η Λευκόδερμη πεύκη με μεγάλες δυνατότητες, αλλά επίσης μικρή έκταση (0,1 % των δασών) και ακολουθούν η Οξιά, η Δασική πεύκη, και η Ελάτη. Την μικρότερη δυνατότητα την έχουν τα αείφυλλα πλατύφυλλα, τα οποία όμως με ανάλογη διαχείριση μπορούν να μετατραπούν σε υψηλά δάση, με πολύ μεγαλύτερες ικανότητες δέσμευσης CO2.