Τα μεταλλεία Στρατονίκης λειτουργούν κανονικά παρά τις αντιδράσεις

Τον Οκτώβριο 2005 ομάδα κατοίκων της Στρατονίκης κατέθεσε ενώπιον του ΣτΕ αίτηση ακυρώσεως της ΚΥΑ 45129/1999 “Περί εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας των Μεταλλευτικών Εγκαταστάσεων Στρατωνίου”, που αφορούσε εξόρυξη στο μεταλλείο “Μαντέμ Λάκκος”. Η εξόρυξη γίνεται κάτω από το δομημένο οικισμό της Στρατονίκης με τη χρήση του μηχανήματος σημειακής κοπής Road Header σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70% και χρήση  εκρηκτικών (φουρνέλα) σε ποσοστό μικρότερο του 30% μηνιαίως. Στις 8 Φεβρουαρίου 2010 δημοσιεύθηκαν οι αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ (462/2010 και 463/2010) με τις οποίες απορρίπονται οι προσφυγές των κατοίκων της Στρατονίκης κατά της εξόρυξης κάτω από τον οικισμό. 

Tα δυο βασικά επιχειρήματα της προσφυγής ήταν:
1. Ότι τα περί χρήσης του Road Header για εξόρυξη ενός κοιτάσματος ,όπως οι Μαύρες Πέτρες συνιστούσαν προσπάθεια εξαπάτησης του αδειοδοτικού μηχανισμού, αφού όποιος έχει έστω στοιχειώδη γνώση της σκληρότητας του μεταλλεύματος και της μορφής του κοιτάσματος αντιλαμβάνεται ότι ένα μηχάνημα μήκους 18 μ. και ύψους 4 μ., με απαιτούμενο ελάχιστο πλάτος εργασίας 5,5 μ. και κλίσεις +/- 5%, δεν μπορεί να εξορύξει ούτε ένα μέτρο “μετώπου εργασίας” στις Μαύρες Πέτρες. Ότι δηλαδή στα πέντε χρόνια λειτουργίας της εξόρυξης ο όρος αυτός, ο βασικότερος της αδειοδότησης, ουδέποτε τηρήθηκε.
2. Ότι η αδειοδότηση της εξόρυξης κάτω από το δομημένο οικισμό ήταν μη νόμιμη επειδή δεν λάμβανε υπόψιν την ύπαρξη ενός αρχαιολογικού μνημείου ιδιαίτερης ιστορικής αξίας, του Ναού του Αγίου Νικολάου στην πλατεία του χωριού. Και στις τρεις αδειοδοτήσεις της εξόρυξης, το 2002, το 2003 και το 2005, τόσον η αρμόδια 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, όσο και ο Υπουργός Πολιτισμού, διαβεβαίωναν ότι “στην ευρύτερη περιοχή της δραστηριότητας δεν υπάρχει κανένα αρχαιολογικό μνημείο.

Μετά από αγώνες των κατοίκων και πολλές αναβολές, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το διατακτικό της απόφασης του ΣτΕ. Πρώτον η χρήση εκρηκτικών υλών θα περιοριστεί κάτω από το 30% του συνολικού εξορυσσόμενου μεταλλεύματος σε μηνιαία βάση. Δεύτερον τα υπομνήματα περί υπάρξεως του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου είναι απαράδεκτα, γιατί δεν ελήφθησαν ειδικά μέτρα για τη προστασία του. Τέλος γίνεται δεκτός ο ισχυρισμός της εταιρείας ότι δεν αναμένονται σημαντικές επιπτώσεις στα πετρώματα, αλλά και στην ασφάλεια των κατασκευών της επιφανείας από τις δονήσεις, αφού έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες μελέτες στο υπέδαφος του οικισμού. Τον Ιούνιο 2009 για πρώτη φορά, μετά από καταγγελία του Δημοτικού Συμβούλου Σταγείρων-Ακάνθου, η αρμόδια 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων παραδέχτηκε ότι ο Ναός Αγίου Νικολάου Στρατονίκης είναι αρχαίο μνημείο προστατευόμενο από τις διατάξεις του Αρχαιολογικού Νόμου. Όμως η “Επιτροπή Ελέγχου Τήρησης Περιβαλλοντικών Όρων στα Μεταλλεία Κασσάνδρας” (ΕΠΙΤΗΡΩ) βεβαιώνει ότι δεν είναι δυνατόν να τηρηθεί ο όρος της μηχανικής εκσκαφής στο συγκεκριμένο μεταλλείο, με τον συγκεκριμένο μηχανισμό εξόρυξης.