Θεσσαλονίκη, πόλη χωρίς γκέτο

* Άρθρο του Κωνσταντή Σεβρή, πολιτικού επιστήμονα και υποψήφιου δημοτικού συμβούλου Θεσσαλονίκης με τον συνδυασμό «ΝΑΙ στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ» του Κ. Ζέρβα.

Στις 27 Ιουλίου 2023 ο Η. Κασιδιάρης ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για τον Δήμο Αθηναίων. Προς το παρόν δεν υπάρχει νομοθεσία ικανή να προστατέψει το δημοκρατικό κεκτημένο από την μισαλλόδοξη και ναζιστική υποψηφιότητα του.

Η Αθήνα λειτούργησε ως «θερμοκήπιο» για να αναπτυχθεί το νεοναζιστικό φαινόμενο στην Ελλάδα. Οι νεοναζιστικοί ιδεολογικοί κύκλοι και μια φουρνιά νέων στρατολογημένων στη Χρυσή Αυγή, από τη δεκαετία του ‘90 και μετά εκμεταλλεύτηκαν τη σκληρή κοινωνική πραγματικότητα που δημιούργησε η παράνομη εγκατάσταση μεταναστών στην Αθήνα. Περιοχές περιμετρικά του ιστορικού κέντρου της πρωτεύουσας γνώρισαν ραγδαία υποβάθμιση. Κάποιοι μετανάστες διολίσθησαν στη παραβατικότητα για βιοποριστικούς λόγους. Άλλοι θα «ενσωματωθούν» στις πιάτσες ναρκωτικών και κάποιοι θα επιβιώνουν παραχωρώντας τις υπηρεσίες τους σε τοπικές μαφίες.

Μια ζοφερή αστική πραγματικότητα που ενίσχυσε τα διαχρονικώς αρνητικά κοινωνικά αντανακλαστικά των οργανωμένων κοινωνιών προς τους νεοεισερχόμενους πληθυσμούς, ασχέτως της χώρα προέλευσής τους ή του χρώματος του δέρματός τους.

Οι νεοναζιστικοί κύκλοι εκμεταλλεύτηκαν τη διάχυτη κοινωνική αγωνία για την υποβάθμιση της γειτονιάς τους και της καθημερινότητάς τους. Κατάφεραν να οικοδομήσουν σχέσεις εμπιστοσύνης με τα «στενά» και τις «πλατείες» του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Μια σχέση που «θρέφει» εκλογικά τη ναζιστική μηχανή και «στηρίζει» τον παρανοϊκό διάδοχο του Ν. Μιχαλολιάκου.

Στη Θεσσαλονίκη, παρά το γεγονός πως η παρουσία των οικονομικών μεταναστών ακολουθεί μια αυξητική τάση από τη δεκαετία του 90’ και έπειτα, δεν έχουν εμφανιστεί οι αντιθέσεις του μεταναστευτικού στην έκταση και στην ένταση συνοικιών της Αθήνας. Ακόμα και στις ημέρες της εκλογικής απογείωσης της Χρυσής Αυγής η ναζιστική οργάνωση δεν μπόρεσε να αποκτήσει ισχυρή κοινωνική βάση στη Θεσσαλονίκη.

Χαρακτηριστικά σημειώνουμε πως στις πρόσφατες εκλογές στην Α’ Θεσσαλονίκης οι «Σπαρτιάτες» ήρθαν στην 7η θέση, κάτω από την Ελληνική Λύση και τη «Νίκη», ενώ πανελλαδικά κατέλαβαν την 5η θέση, τη στιγμή που στη Β’ Δυτικής Αττικής πέτυχαν την ασύλληπτη ποσοστιαία επίδοση του 7,61%.

Η Θεσσαλονίκη πρέπει να διδαχθεί από την αθηναϊκή εμπειρία. Θέλουμε μια Θεσσαλονίκη χωρίς γκέτο. Και ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει κεντρικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια.

Η επιλογή της διοίκησης του Κ. Ζέρβα να προχωρήσει στην ανάπλαση της παραδοσιακής αγοράς «Καπάνι» στο κέντρο της πόλης, πέραν άλλων, αποτρέπει το να αξιοποιηθεί η «φθορά» της ανοιχτής αγοράς από κύκλους ως αναδυόμενος τόπος λαθραίου εμπορίου που «ελέγχεται» από τοπικές μαφίες.

Η διοίκηση του Δήμου ολοκληρώνει τεχνικές και περιβαλλοντικές αναπλάσεις σε περιοχές της Δυτικής Θεσσαλονίκης όπως στον Βαρδάρη πάνω από τη Μοναστηρίου. Έχει σημασία να αντιληφθούμε πως οι παρεμβάσεις σε εκείνην την περιοχή ενισχύουν την πρόσδεση της περιοχής στον αστικό ιστό, εμποδίζουν τη γεωγραφική και αισθητική απομόνωση οπότε και την προστατεύουν από έναν βίαιο μετασχηματισμό σε απροσπέλαστο γκέτο.

Οι αναπλάσεις σε παρηκμασμένα σημεία ή γειτονιές, οι ανοιχτές κοινωνικές και πολιτιστικές δράσεις σε γειτονιές με ισχυρή πληθυσμιακή παρουσία μεταναστών, η ενίσχυση του ηλεκτροφωτισμού και οι πιέσεις προς την κεντρική εξουσία για ενίσχυση των σωμάτων ασφαλείας και των περιπολιών τους, αποτελούν τις ψηφίδες μιας ολοκληρωμένης πολιτικής προστασίας της πόλης από τη δημιουργία γκέτο.

Στον μεγάλο ιδεολογικό και θεσμικό αγώνα ενάντια στο νεοναζισμό, η τοπική αυτοδιοίκηση έχει σημασία με τα εργαλεία της να συνδράμει. Προστατεύοντας τις γειτονιές από την παρακμή και με δράσεις που ενισχύουν το αίσθημα κοινωνικής ασφάλειας.