Το περιβάλλον πεθαίνει …και εμείς μαζί του…

Η μεγάλη πρόοδος των επιστημών και η επανάσταση στην τεχνολογία, ειδικά τα τελευταία τριάντα χρόνια, πρόσθεσε στο οπλοστάσιο του ανθρώπου πανίσχυρα όπλα για τη διάγνωση και τη θεραπεία σοβαρών, και μέχρι χθες θανατηφόρων ασθενειών, με αποτέλεσμα τη μείωση της θνησιμότητας και την εκτίναξη στα ύψη του μέσου όρου στο προσδόκιμο ζωής.
Τα επιτεύγματα της τεχνολογικής ανάπτυξης σε πολλούς τομείς βελτίωσαν την ποιότητα ζωής του ανθρώπου.

Αυτή όμως η πολύ θετική εξέλιξη συμπεριλάμβανε ένα απίστευτα υψηλό περιβαλλοντικό κόστος, διότι, απλά,  συνοδεύτηκε από μία ανεύθυνη και αλαζονική αντίληψη ότι οι άνθρωποι μπορούν να εκμεταλλεύονται χωρίς όρια τον πλανήτη, αδιαφορώντας τις περισσότερες φορές για τις συνέπειες των επιλογών τους σε αυτόν, και αυτό, δυστυχώς, επιβεβαιώθηκε στην πρόσφατη «Σύνοδο της Κοπεγχάγης».

Αυτό, επιδεινώθηκε και, ουσιαστικά, έγινε αντιληπτό, κυρίως τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα, όταν και ήλθε στην επιφάνεια το μέγεθος των προβλημάτων και η παταγώδης αδυναμία τις υπάρχουσας τεχνολογίας και των διαθεσίμων μέσων, να το αντιμετωπίσουν. Ίσως και να πρόκειται  για εκδίκηση της φύσης, διότι η φύση, δυστυχώς για αυτούς που δεν την γνωρίζουν, έχει μνήμη και ποτέ δεν ξεχνά, ειδικά όταν η κακοποίησή της έχει και διάρκεια και ένταση. Στην πραγματικότητα, , όμως η φύση δεν εκδικείται, αλλά απλώς βάζει σε ισχύ τους θεσμικούς νόμους της. Όταν αυτοί οι νόμοι παραβιάζονται, τότε η φύση κι ειδικά η αόρατη δομή της, απορυθμίζεται με αποτέλεσμα δραματικές, τόσο για τον άνθρωπο όσο και για την ίδια, επιπτώσεις.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η καταστροφή των υγροτόπων απανταχού της γης και ειδικά στη Ν. Αμερική στον Αμαζόνιο,  λόγω της εκτεταμένης και εγκληματικής ανθρώπινης παρέμβασης. Στη συγκεκριμένη περιοχή, αλλά και σε άλλες μικρότερες σε όλο τον κόσμο,  έχουμε τη μεταμόρφωση των πολύτιμων για τη διατήρηση της ισορροπίας της φύσης, υγροτόπων σε ξερή, τεχνητή, γεωργική γη.

Μια τέτοια πράξη έχει συνέπεια τις ανεξέλεγκτες μεταβολές του κύκλου του νερού και όχι μόνο καθώς η χρήση λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, εντομοκτόνων και κάθε είδους χημικών σκευασμάτων, όπως και η παράνομη ταφή τοξικών αποβλήτων που καταλήγουν στους υγροτόπους παρασυρόμενα από τη ροή των επιφανειακών υδάτων, έχει, ουσιαστικά,  διαταράξει σοβαρά τη λειτουργία του. Αλλο σημαντικό πρόβλημα είναι η καταστροφή των δασικών εκτάσεων που γίνεται με σκοπό την εξασφάλιση γεωργικής γης, την επέκταση των πόλεων, την υλοτόμηση, ή τη διάνοιξη δρόμων. Αυτό συμβαίνει με τόσο ταχείς ρυθμούς, ώστε σε ετήσια βάση, χάνεται έκταση ίση με το μισό του συνολικού εμβαδού της χώρας μας-της Ελλάδας.

Η ανθρώπινη παρέμβαση είναι επίσης εμφανής και στο γνωστό σε όλους μας «Φαινόμενο του Θερμοκηπίου», το οποίο όλο και πιο επικίνδυνο γίνεται εξαιτίας της χρήσης πολλών καυσίμων και της όλο και μεγαλύτερης «Τρύπας του Όζοντος». Εξαιτίας της ελάττωσης του όζοντος, η ποσότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας που φτάνει στη Γη γίνεται όλο και μεγαλύτερη με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πιθανότητα για τις δυσμενείς επιπτώσεις στους ζώντες οργανισμούς.

Λόγω του ότι, η ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα αυξάνεται με ταχύ ρυθμό, το 2040 η θερμοκρασία της γης θα αυξηθεί κατά περίπου 4-5 βαθμούς Κελσίου. Αν η πρόβλεψη αυτή επιβεβαιωθεί, τότε οι σοβαρές κλιματικές αλλαγές που θα προκύψουν θα έχουν δραματικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στον πληθυσμό της γης.

Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα και ενδεικτικό παράδειγμα καταστροφής του περιβάλλοντος είναι η όξινη βροχή, εξαιτίας της οποίας καταστρέφεται το φύλλωμα των δέντρων, το έδαφος γίνεται άγονο και πεθαίνουν πολλοί μικροοργανισμοί, χωρίς τους οποίους η ύπαρξη των δασών αλλά και γενικά της χλωρίδας καθίσταται αδύνατη Η μόλυνση και η διάβρωση του εδάφους έχει επίσης τρομακτικές συνέπειες. Εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας το έδαφος διαβρώνεται, και παρατηρούνται φαινόμενα ισχυρών κατολισθήσεων όπως οι πρόσφατες που έκοψαν την Ελλάδα στα δύο, και συνέβη στα Τέμπη.

Η έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για τις Κλιματικές Αλλαγές παρουσιάζει με μελανά χρώματα την κατάσταση για τα επόμενα χρόνια. Σε αυτήν αναφέρονται οι οκτώ πιο αρνητικές  επιπτώσεις λόγω της σοβαρής  υπερθέρμανσης του πλανήτη, ορισμένες από τις οποίες θα εκδηλωθούν άμεσα.  Μέσα, δηλαδή, στα επόμενα 20 χρόνια και, αν δεν ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα, οι απίστευτες αυτές κλιματικές αλλαγές, θα κλιμακωθούν αι θα λάβουν ανεξέλεγκτες και μη αναστρέψιμες πλέον διαστάσεις, ως τα τέλη του 21ου αιώνα:

1.   Κατά τα επόμενα είκοσι χρόνια εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι δεν θα έχουν αρκετό νερό για τις πολύ ανάγκες τους. Μεταξύ αυτών θα είναι οι κάτοικοι της Αφρικανικής Ηπείρου και Νότιας Αμερικής,  που τώρα διαθέτουν νερό.

2. Από το 2050, περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι ενδεχομένου να αντιμετωπίσουν παρόμοιο πρόβλημα στην Ασία. Από το 2080 η έλλειψη νερού θα απειλήσει  έως 4 δισεκατομμύρια ανθρώπους.

3. Οι θάνατοι στα φτωχά στρώματα του πληθυσμού από ασθένειες που θα σχετίζονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη, όπως διάρροια και υποσιτισμός, θα αυξηθούν από το 2030. Η ελονοσία και ο δάγγειος πυρετός και πολλές άλλες ασθένειες, πιθανότατα να γνωρίσουν έξαρση.

4. Οι μικροί παγετώνες της Ευρώπης θα εξαφανισθούν, ενώ πολλοί από τους μεγάλους θα συρρικνωθούν δραματικά, έως το 2050. Το 50% της χλωρίδας της Ευρώπης θα κινδυνεύσει με εξαφάνιση και θα αφανισθεί ως το 2100.

5. Περίπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι θα μένουν κάθε χρόνο άστεγοι λόγω των πλημμύρων από το 2080 και μετά.

6. Περίπου 2-2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα βρεθούν αντιμέτωποι με το φάσμα της πείνας ως στα τέλη του 21ου αιώνα.

7. Το νέφος στις αμερικανικές πόλεις θα διογκωθεί και οι θάνατοι που θα σχετίζονται με την τρύπα του όζοντος θα αυξηθούν κατά 4,5% στα μέσα της δεκαετίας του 2050 σε σχέση
με τα επίπεδα της δεκαετίας του 2000.

8. Από το 2050 και έπειτα πολλά ζώα που διαβιούν σε ψυχρά κλίματα, όπως οι πολικές αρκούδες, μπορεί να απαντώνται περισσότερο σε ζωολογικούς κήπους, αφού οι βιότοποι τους θα έχουν καταστραφεί.

Αναφορικά με το άμεσο μέλλον προβλέπεται ότι η παραγωγή κάποιων τροφίμων, πολύ πιθανά, θα αυξηθεί λόγω της υπερκαλλιέργειας- για παράδειγμα οι καλλιέργειες σόγιας και ρυζιού στη Λατινική Αμερική και την Ασία… αλλά μόνο για λίγο.

Μακροπρόθεσμα, όμως, τα προβλήματα θα επιδεινωθούν. Τις μεγαλύτερες ζημιές θα υποστούν τα οικοσυστήματα των ωκεανών και των παράκτιων περιοχών, οι υδροφόρες περιοχές και οι παράκτιοι οικισμοί. Χειρότερα αναμένεται να πληγούν από την αλλαγή του κλίματα η Αφρική και η Ασία. Η Βόρειος Αμερική, η Ευρώπη και η Αυστραλία προβλέπεται να δεχθούν τις ηπιότερες των συνεπειών αλλά ένα τεράστιο κύμα εξαθλιωμένων και επιθετικών μεταναστών.

Όπως σημειώνουν πάντως οι ειδικοί επιστήμονες-περιβαντολόγοι , πολλές, αν όχι όλες, από τις επιπτώσεις που αναφέρονται,  μπορούν, εύκολα, να αποτραπούν, αν εντός μίας χρονικής περιόδου μιας γενεάς, δηλαδή 30 περίπου χρόνια,  η διεθνής κοινότητα ελέγξει  τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και των άλλων ρυπογόνων αερίων, όπως των χλωροφθορανθράκων, κ.α..

Επιβεβλημένη, λοιπόν,  είναι η λήψη μέτρων από την ανθρωπότητα για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών που, ήδη, συντελούνται, και  ήδη παρατηρείται εξάντληση φυσικών πόρων, με τη Μεσόγειο να είναι ο κύριος “ηττημένος” από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

Όταν μιλούμε για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψιν τις γεωγραφικές διάφορες των διαφόρων περιοχών της Ευρώπης.

Η Μεσόγειος θα είναι ο κύριος ηττημένος από την κλιματική αλλαγή στον τομέα της γεωργίας, λόγω της ερημοποίησης, της μείωσης των βροχοπτώσεων, της αύξησης της λειψυδρίας και των εκτεταμένων περιόδων ξηρασίας.

Οι ζημιές που θα προκληθούν στον αγροτικό τομέα θα είναι τεράστιες και θα δούμε εκτεταμένες συγκρούσεις για τη χρήση υδάτινων πόρων.
“Πρέπει, λοιπόν, να αξιολογήσουμε τις δυνατότητες που έχουμε στην περιοχή για τη διαχείριση των πόρων και επεσήμανε ότι έχουμε την τεχνολογία και τις πολιτικές στην ΕΕ να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες, με συνεργασίες  των θεσμικών φορέων και των υπουργείων σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο.

Εάν δε λάβουμε αμέσως μέτρα για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, οι επόμενες γενιές θα αντιμετωπίσουν σοβαρές επιπτώσεις από τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Ο άνθρωπος κατάφερε με πολλούς τρόπους να καταστρέψει και συνεχίζει να καταστρέφει το περιβάλλον. Ωστόσο, εμείς οι άνθρωποι δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το περιβάλλον δεν μας ανήκει, ούτε μας ανήκε ποτέ. Εμείς ανήκουμε σε αυτό και πεθαίνοντας αυτό, πεθαίνουμε και εμείς μαζί του….